เกษม วัฒนชัย

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ เกษม วัฒนชัย องคมนตรี, ประธานคณะกรรมการมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช^[1], นายกสภามหาวิทยาลัยมหิดล^[2], นายกสภามหาวิทยาลัยเชียงใหม่^[3], กรรมการสภากาชาดไทย, ประธานกรรมการมูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยศิลปากร ในอดีตได้รับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร สมรสกับคุณหญิง รัชนีวรรณ วัฒนชัย

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ นายแพทย์ เกษม วัฒนชัย ป.จ. ม.ป.ช. ม.ว.ม. ภ.ป.ร. ๓ ว.ป.ร. ๓
องคมนตรี
อยู่ในวาระ
เริ่มดำรงตำแหน่ง 6 ธันวาคม พ.ศ. 2559 (8 ปี 7 เดือน 24 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ดำรงตำแหน่ง 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 – 6 ธันวาคม พ.ศ. 2559 (15 ปี 4 เดือน 18 วัน)
กษัตริย์	พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง 17 กุมภาพันธ์ – 11 มิถุนายน พ.ศ. 2544 (3 เดือน 25 วัน)
นายกรัฐมนตรี	ทักษิณ ชินวัตร
ก่อนหน้า	สมศักดิ์ ปริศนานันทกุล
ถัดไป	ทักษิณ ชินวัตร
อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่ง 21 มกราคม พ.ศ. 2532 – 20 มกราคม พ.ศ. 2535 (2 ปี 11 เดือน 30 วัน)
ก่อนหน้า	อาวุธ ศรีสุกรี
ถัดไป	โชติ ธีตรานนท์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	28 เมษายน พ.ศ. 2484 (84 ปี) อำเภอบางมูลนาก จังหวัดพิจิตร
พรรคการเมือง	ไทยรักไทย (2541–2544)
คู่สมรส	คุณหญิง รัชนีวรรณ วัฒนชัย
อาชีพ	อาจารย์, นักการเมือง

ประวัติการศึกษา

• โรงเรียนบางมูลนากภูมิวิทยาคม จังหวัดพิจิตร
• โรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย จังหวัดเชียงใหม่
• เตรียมแพทยศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์
• แพทยศาสตรบัณฑิต (เกียรตินิยมอันดับหนึ่ง) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• มหาวิทยาลัยชิคาโก สหรัฐอเมริกา
• วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 36
• 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 ปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• 20 กันยายน พ.ศ. 2544 การศึกษาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (วิชาการบริหารการศึกษา) มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
• 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2544 ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (การบริหารการศึกษา) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• 13 ธันวาคม พ.ศ. 2544 ปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (พัฒนศาสตร์) มหาวิทยาลัยขอนแก่น
• 27 มีนาคม พ.ศ. 2545 ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (บริหารการศึกษา) สถาบันราชภัฏเชียงใหม่
• 16 ธันวาคม พ.ศ. 2545 ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (พัฒนศึกษาศาสตร์) มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
• 29 สิงหาคม พ.ศ. 2546 รัฐประศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยเกษมบัณฑิต
• 25 สิงหาคม พ.ศ. 2548 ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย
• 23 มกราคม พ.ศ. 2549 ปริญญาแพทยศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
• 14 สิงหาคม พ.ศ. 2551 ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (วิชาการจัดการ) มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
• 26 เมษายน พ.ศ. 2553 ปริญญาสาธารณสุขศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 ปริญญาศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (การบริหารการศึกษา) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี
• 21 กันยายน พ.ศ. 2553 ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (การบริหารการศึกษา) มหาวิทยาลัยคริสเตียน
• 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 ปริญญาครุศาสตรดุษฏีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• 6 มีนาคม พ.ศ. 2566 ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (การศึกษาและการพัฒนาสังคม) มหาวิทยาลัยบูรพา

หน้าที่การงาน

ศ.นพ.เกษม วัฒนชัย เริ่มรับราชการในตำแหน่งอาจารย์โท ประจำคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2511 และได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งสำคัญหลายตำแหน่ง เช่น

• พ.ศ. 2520 - พ.ศ. 2527 หัวหน้าหน่วยวิชาโรคหัวใจ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• พ.ศ. 2528 - พ.ศ. 2532 รองอธิการบดีฝ่ายกิจการนักศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• พ.ศ. 2532 - พ.ศ. 2535 อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยเป็นผู้ริเริ่มการส่งนักศึกษาแพทย์ไปอยู่ร่วมกับชาวไทยภูเขาเพื่อให้สัมผัสกับวิถีชีวิตและความยากลำบากของประชาชนในถิ่นธุรกันดาร ถือได้ว่าเป็นผู้มีส่วนสำคัญในการจุดประกายการสร้างแพทย์ชนบทขึ้นในประเทศไทย
• รองปลัดทบวงมหาวิทยาลัย
• ปลัดทบวงมหาวิทยาลัย
• สมาชิกวุฒิสภา^[4]
• ประธานสภาวิชาการ

ในปี พ.ศ. 2544 ศ.นพ.เกษม ได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร (สมัยแรก) ก่อนที่จะขอลาออกเมื่อวันที่ 11 มิถุนายนของปีเดียวกัน หลังจากรับตำแหน่งเพียง 3 เดือน จากนั้นในวันที่ 18 กรกฎาคม ของปีเดียวกัน ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯให้ดำรงตำแหน่งองคมนตรี^[5]

นอกจากนี้ยังได้ดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยหลายแห่ง เช่น มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ กรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรรมการสภามหาวิทยาลัยผู้ทรงคุณวุฒิ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ปัจจุบันดำรงตำแหน่งประธานกรรมการมูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

ดำรงตำแหน่งนายกสภามหาวิทยาลัยศิลปากร คนที่ 8 ระหว่าง 29 มิถุนายน พ.ศ. 2543 - 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543 (ขอลาออก)^[6] และระหว่าง 29 มิถุนายน พ.ศ. 2545 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2547^[7]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2550 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[8]
• พ.ศ. 2539 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[9]
• พ.ศ. 2537 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[10]
• พ.ศ. 2536 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)^[11]
• พ.ศ. 2534 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)^[12]
• พ.ศ. 2562 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ ๓ (ว.ป.ร.๓)^[13]
• พ.ศ. 2518 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 9 (ร.จ.ท.9)^[14]