แม่น้ำปิง

บทความนี้เกี่ยวกับแม่น้ำ สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ปิง

แม่น้ำปิง (ไทยถิ่นเหนือ: ) หรือ แม่ปิง หรือ แม่ระมิงค์ เป็นแม่น้ำสายสำคัญของประเทศไทย และเป็นหนึ่งในสองของแม่น้ำที่บรรจบมาเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิงไหลอยู่ในหุบเขาระหว่างทิวเขาถนนธงชัยกลางกับทิวเขาผีปันน้ำตะวันตก มีต้นน้ำอยู่ที่ดอยเชียงดาวในอำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ไหลลงทางใต้ผ่านจังหวัดลำพูน รวมกับแม่น้ำวังที่อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก ไหลลงใต้ผ่านจังหวัดกำแพงเพชร แล้วบรรจบกับแม่น้ำน่านที่ อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์ และจากจุดนี้ไปเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิงมีความยาวทั้งสิ้น 658 กิโลเมตร

15°42′4″N 100°8′29″E

แม่น้ำปิง
แม่น้ำ
แม่น้ำปิง ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2563 ช่วงบริเวณวัดท่าหลุก อำเภอเมืองเชียงใหม่
ประเทศ	ประเทศไทย
จังหวัด	เชียงใหม่, ลำพูน, ตาก, กำแพงเพชร, นครสวรรค์
แม่น้ำสาขา
- ซ้าย	น้ำแม่งัด, น้ำแม่กวง, น้ำแม่ลี้, น้ำแม่วัง
- ขวา	น้ำแม่แตง, น้ำแม่แจ่ม
เมือง	เมืองเชียงใหม่, แม่ริม, หางดง, จอมทอง, เมืองลำพูน, เมืองตาก, เมืองกำแพงเพชร, เมืองนครสวรรค์
ต้นกำเนิด	ดอยเชียงดาว (ดอยถ้วย)
- ระดับ
- พิกัด	19°48′45″N 98°50′20″E
ปากแม่น้ำ	แม่น้ำเจ้าพระยา
- ตำแหน่ง	จังหวัดนครสวรรค์, อำเภอเมืองนครสวรรค์
- ระดับ
- พิกัด	15°42′4″N 100°8′29″E
ความยาว	658 km (409 mi)
พื้นที่ลุ่มน้ำ	33,898 ตร.กม. (13,088 ตร.ไมล์)
การไหล	for ปากน้ำโพ นครสวรรค์
- เฉลี่ย	265 m3/s (9,358 cu ft/s)
- สูงสุด	2,302 m3/s (81,294 cu ft/s)
แผนที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา แสดงแม่น้ำปิง แผนที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา แสดงแม่น้ำปิง

แม่น้ำปิงมีแม่น้ำสาขาที่สำคัญอยู่ 6 สาย ได้แก่ น้ำแม่งัด น้ำแม่แตง น้ำแม่กวง น้ำแม่ลี้ น้ำแม่กลาง และน้ำแม่แจ่ม^[1]

ในบริเวณแม่น้ำปิงตอนบนเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติแม่ปิง มีเนื้อที่ 627,346 ไร่ (1,003.75 ตร.กม.)^[2]

เขื่อนและอ่างเก็บน้ำ

เขื่อนที่สำคัญกั้นลำน้ำสายนี้คือเขื่อนภูมิพล ตั้งอยู่ที่อำเภอสามเงา จังหวัดตาก ลุ่มแม่น้ำปิงกินเนื้อที่ 33,898 ตารางกิโลเมตร และหากรวมกับลุ่มแม่น้ำวังจะกินเนื้อที่ 44,688 ตารางกิโลเมตร นอกจากนี้มีฝายแม่แฝก ที่ตำบลแม่แฝก อำเภอสันทราย

แม่น้ำสาขา

• แม่น้ำแม่งัด (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 19°09′11″N 99°00′44″E) ที่จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่แตง (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 19°06′08″N 98°56′49″E) ที่จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่ริม (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 18°55′13″N 98°58′02″E) ที่จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่กวง ที่จังหวัดลำพูน
• แม่น้ำแม่ขาน อำเภอสะเมิง กับ อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่วาง อำเภอแม่วาง กับ อำเภอดอยหล่อ จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่งาน
• แม่น้ำลี้ (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 18°25′43″N 98°42′08″E) ที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่กลาง (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 18°22′12″N 98°40′55″E) ที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
• แม่น้ำแม่แจ่ม (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 18°11′19″N 98°38′02″E) ที่อำเภอจอมทอง กับ อำเภอฮอด จังหวัดชียงใหม่
• แม่น้ำแม่หาด
• แม่น้ำแม่ตื่น
• ห้วยแม่ท้อ
• คลองแม่ระกา
• คลองสวนหมาก
• แม่น้ำวัง (รวมเข้ากับแม่น้ำปิงที่พิกัด 17°07′25″N 99°03′35″E ที่อำเภอบ้านตาก จังหวัดตาก โดยจุดรวมเป็นจุดเชื่อมต่อของ 3 ตำบล คือ ตำบลแม่สลิด ตำบลตากออก และ ตำบลเกาะตะเภา
• คลองวังเจ้า อำเภอวังเจ้า จังหวัดตาก กับ อำเภอโกสัมพีนคร จังหวัดกำแพงเพชร
• คลองขลุง อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร

เขตชุมชนในลุ่มน้ำ

แม่น้ำปิงเหนือเขื่อนภูมิพล

เขตชุมชนหลายแหล่งอยู่บริเวณลุ่มน้ำปิงแสดงด้านล่าง พื้นที่หลายแห่งเป็นพื้นที่ประวัติศาสตร์ที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวโยงกับน้ำแม่ปิง ลำดับของเมืองเรียงจากจุดเริ่มต้นของแม่น้ำไปถึงจุดปลายสุด

เชียงดาว (เชียงใหม่) แม่แตง (เชียงใหม่) สันทราย (เชียงใหม่) แม่ริม (เชียงใหม่) เมืองเชียงใหม่ (เชียงใหม่) สารภี (เชียงใหม่) หางดง (เชียงใหม่) เมืองลำพูน (ลำพูน) สันป่าตอง (เชียงใหม่) ป่าซาง (ลำพูน)

ดอยหล่อ (เชียงใหม่) เวียงหนองล่อง (ลำพูน) จอมทอง (เชียงใหม่) บ้านโฮ่ง (ลำพูน) ฮอด (เชียงใหม่) ดอยเต่า (เชียงใหม่) ลี้ (ลำพูน) สามเงา (ตาก) บ้านตาก (ตาก) เมืองตาก (ตาก)

วังเจ้า (ตาก) โกสัมพีนคร (กำแพงเพชร) เมืองกำแพงเพชร (กำแพงเพชร) คลองขลุง (กำแพงเพชร) ขาณุวรลักษบุรี (กำแพงเพชร) บรรพตพิสัย (นครสวรรค์) เก้าเลี้ยว (นครสวรรค์) เมืองนครสวรรค์ (นครสวรรค์)

เขื่อนที่สำคัญในลุ่มแม่น้ำปิง

• เขื่อนภูมิพล อำเภอสามเงา จังหวัดตาก