ประเทศอาร์มีเนีย

อาร์มีเนีย^[12] หรือ อาร์เมเนีย^[13] (อังกฤษ: Armenia, ออกเสียง: /ɑː (r) ˈmiːniə/; อาร์มีเนีย: Հայաստան [hɑjɑsˈtɑn] ฮายาสตาน) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐอาร์มีเนีย (อังกฤษ: Republic of Armenia; อาร์มีเนีย: Հայաստանի Հանրապետություն) เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลทางใต้ของเทือกเขาคอเคซัส มีอาณาเขตติดต่อกับตุรกีทางทิศตะวันตก ติดต่อกับจอร์เจียทางทิศเหนือ ติดต่อกับอาเซอร์ไบจานทางทิศตะวันออก และทางทิศใต้ติดต่อกับอิหร่านและรัฐปกครองตนเองนาคีเชวาน (เป็นดินแดนส่วนแยกของอาเซอร์ไบจาน) อาร์มีเนียเป็นรัฐสมาชิกของสภายุโรปและเครือรัฐเอกราช อาร์มีเนียเคยเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต

สาธารณรัฐอาร์มีเนีย Հայաստանի Հանրապետություն (อาร์มีเนีย)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: แมร์ฮัยแรนิค ("ปิตุภูมิของเรา")
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	เยเรวาน 40°11′N 44°31′E
ภาษาราชการ	อาร์มีเนีย[1]
กลุ่มชาติพันธุ์ (2011)	98.1% ชาวอาร์มีเนีย 1.2% ยาซีดี 0.4% รัสเซีย 0.3% อื่น ๆ[2][3]
ศาสนา	คริสต์ (คริสตจักรอัครทูตอาร์มีเนีย)[4]
เดมะนิม	ชาวอาร์มีเนีย
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา
• ประธานาธิบดี	วาฮาเกิน ฆาชาตูร์ยัน
• นายกรัฐมนตรี	นีกอล พาชินยัน
• ประธานรัฐสภา	อาเลน ซีมอนยัน
สภานิติบัญญัติ	รัฐสภา
ก่อตั้ง
• ราชวงศ์โอรอนติด	ศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศักราช
• ราชวงศ์อาร์ตาเซียด[5][6]	190 ปีก่อนคริสต์ศักราช
• ราชวงศ์อาร์ซาจิด	ค.ศ. 52–428
• อาร์มีเนียของบักราติด	ค.ศ. 885–1045
• ราชอาณาจักรซิลิเชีย	ค.ศ. 1198–1375
• สาธารณรัฐอาร์มีเนีย	28 พฤษภาคม ค.ศ. 1918
• การพิชิตของโซเวียต	29 พฤศจิกายน ค.ศ. 1920
• เป็นเอกราชอีกครั้ง	23 กันยายน ค.ศ. 1991
• เข้าเป็นสมาชิกเครือรัฐเอกราช	21 ธันวาคม ค.ศ. 1991
• ยอมรับเป็นสมาชิกสหประชาชาติ	2 มีนาคม ค.ศ. 1992
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	5 กรกฎาคม ค.ศ. 1995
พื้นที่
• รวม	29,743 ตารางกิโลเมตร (11,484 ตารางไมล์) (อันดับที่ 138)
• แหล่งน้ำ (%)	4.71[7]
ประชากร
• ค.ศ. 2022 ประมาณ	3,000,756[8] (อันดับที่ 138)
• ความหนาแน่น	101.5 ต่อตารางกิโลเมตร (262.9 ต่อตารางไมล์)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2022 (ประมาณ)
• รวม	49.7 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 120)
• ต่อหัว	16,798 ดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 90)
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2022 (ประมาณ)
• รวม	17.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 129)
• ต่อหัว	5,972 ดอลลาร์สหรัฐ[9] (อันดับที่ 99)
จีนี (ค.ศ. 2019)	29.9[10] ต่ำ
เอชดีไอ (ค.ศ. 2021)	0.759[11] สูง · อันดับที่ 85
สกุลเงิน	ดรัม  (֏) (AMD)
เขตเวลา	UTC+4 (เวลาในประเทศอาร์มีเนีย)
ขับรถด้าน	ขวา
รหัสโทรศัพท์	+374
โดเมนบนสุด	.am .հայ
เว็บไซต์ www.gov.am

ประวัติศาสตร์

แผนที่สมัยราชอาณาจักรอาร์มีเนีย

ราชอาณาจักรอาร์มีเนีย เข้ายึดครองซีเรียและทางตะวันออกของจักรวรรดิออตโตมัน และเป็นส่วนหนึ่งของรัสเซียจนประกาศเอกราชในปี ค.ศ. 1918 จากนั้นกองทัพแดง ของสหภาพโซเวียต ได้ยึดครองเป็นรัฐส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียตภายใต้ชื่อสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาร์มีเนีย และเอกราชเมื่อ ค.ศ. 1991

การเมือง

ระบบการเมืองของอาร์มีเนียเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตย มีประธานาธิบดีเป็นประมุข

สถาบันทางการเมือง

ฝ่ายนิติบัญญัติ

เป็นระบบสภาเดียว คือ สภาแห่งชาติ มีการเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภาทุก ๆ 4 ปี มี 131 ที่นั่ง โดยแบ่งเป็นแบบเขตเดียวคนเดียว (one-mandate electoral districts) จำนวน 75 ที่นั่ง และแบบบัญชีรายชื่อ (party lists) จำนวน 56 ที่นั่ง

ฝ่ายบริหาร

1. ประธานาธิบดี เป็นประมุข อยู่ในตำแหน่งวาระละ 5 ปี ประธานาธิบดีคนเดียวกันจะดำรงตำแหน่งได้ไม่เกิน 2 วาระ มีอำนาจในการบริหารประเทศและแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีจำนวน 25 คน ตามที่นายกรัฐมนตรีเสนอ
2. นายกรัฐมนตรี เป็นหัวหน้ารัฐบาล ซึ่งประธานาธิบดีจะเป็นผู้เสนอชื่อนายกรัฐมนตรีต่อรัฐสภา และนายกรัฐมนตรีจะเป็นผู้เสนอชื่อคณะรัฐมนตรีต่อประธานาธิบดี โดยคณะรัฐมนตรีประกอบด้วยรัฐมนตรี 25 คน (21 กระทรวง)

ฝ่ายตุลาการ

ศาลฎีกา (9 คน) ศาลรัฐธรรมนูญ (9 คน)

การแบ่งเขตการปกครอง

อาร์มีเนียแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 11 จังหวัด (մարզ marz, พหูพจน์ մարզեր marzer) ได้แก่

จังหวัด		เมืองหลัก		พื้นที่ (ตร.กม.)[14]	ประชากร (พ.ศ. 2554)[14]
อารากัตซอเติน	Արագածոտն	อัชตารัก	Աշտարակ	2,756	132,925
อารารัต	Արարատ	อาร์ตาชัต	Արտաշատ	2,090	260,367
อาร์มาวีร์	Արմավիր	อาร์มาวีร์	Արմավիր	1,242	265,770
แกฆาร์คูนิค	Գեղարքունիք	กาวาร์	Գավառ	5,349	235,075
กอตัยค์	Կոտայք	เฮอรัซดัน	Հրազդան	2,086	254,397
ลอรี	Լոռի	วานัดซอร์	Վանաձոր	3,799	235,537
ชีรัก	Շիրակ	กียุมรี	Գյումրի	2,680	251,941
ซียูนิค	Սյունիք	กาปัน	Կապան	4,506	141,771
ตาวุช	Տավուշ	อีแจวัน	Իջևան	2,704	128,609
วายอทส์ซอร์	Վայոց Ձոր	แยแฆกนัดซอร์	Եղեգնաձոր	2,308	52,324
เยเรวาน	Երևան	–	–	223	1,060,138

ภูมิศาสตร์

ภูมิประเทศอาร์มีเนีย

ประเทศอาร์มีเนียเป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล ตั้งอยู่ทางใต้ของเทือกเขาคอเคซัสและอยู่ระหว่างทะเลดำกับทะเลแคสเปียน โดยทางเหนือติดกับประเทศจอร์เจียและอาเซอร์ไบจาน ทางใต้ติดกับประเทศอิหร่านและตุรกี

อาณาเขต

เศรษฐกิจ

อุตสาหกรรม อุตสาหกรรมเพชรเจียระไน อิเล็กทรอนิกส์ เครื่องจักร อาหารสำเร็จรูป

ทรัพยากรธรรมชาติ ทองแดง อะลูมิเนียม

ตลาดนำเข้าที่สำคัญ รัสเซีย เบลเยียม สหรัฐ อิสราเอล อิหร่าน

ตลาดส่งออกที่สำคัญ เบลเยี่ยม สหราชอาณาจักร อิสราเอล รัสเซีย อิหร่าน

สินค้านำเข้าที่สำคัญ ก๊าซธรรมชาติ ยาสูบ อาหาร เพชร ปิโตรเลียม

สินค้าออกที่สำคัญ เพชร แร่ธาตุ อาหาร พลังงาน (2547)

ประชากร

วัฒนธรรม

ละครอาร์มีเนีย

หมายเหตุ

ข้อมูล

 บทความนี้รวมข้อความจากงานที่มีเนื้อหาเสรี (free content) ลิขสิทธิ์ภายใต้ CC-BY-SA IGO 3.0 ข้อความนำมาจาก UNESCO Science Report: towards 2030, 324–26, UNESCO, UNESCO Publishing.