ยูเรเนียม

บทความนี้เกี่ยวกับธาตุเคมี สำหรับวงดนตรี ดูที่ ยูเรเนียม (วงดนตรี)

ยูเรเนียม (อังกฤษ: Uranium) คือธาตุที่มีหมายเลขอะตอม 92 และสัญลักษณ์คือ U เป็นธาตุโลหะหนักกัมมันตรังสี ตามธรรมชาติมีลักษณะสีเงินวาว อยู่ในกลุ่มแอกทิไนด์ (actinide group) ไอโซโทป U-235 ใช้เป็นเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ในเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์และอาวุธนิวเคลียร์ ตามธรรมชาติพบยูเรเนียมในปริมาณเล็กน้อยในหิน ดิน น้ำ พืช และสัตว์ รวมทั้งมนุษย์ด้วย ครึ่งชีวิตของธาตุยูเรเนียมคือ 4,500 ล้านปี (U-238)

ยูเรเนียม โพรแทกทิเนียม ← → เนปทูเนียม Nd ↑ U ↓ (Uqb)
ทั่วไป
ชื่อ, สัญลักษณ์, เลขอะตอม	ยูเรเนียม, U, 92
อนุกรมเคมี	แอกทิไนด์
หมู่, คาบ, บล็อก	?, 7, f
ลักษณะ	สีเทาเงินมันวาว
มวลอะตอม	238.02891 (3) กรัม/โมล
การจัดเรียงอิเล็กตรอน	[Rn] 5f3 6d1 7s2
อิเล็กตรอนต่อระดับพลังงาน	2, 8, 18, 32, 21, 9, 2
คุณสมบัติทางกายภาพ
สถานะ	ของแข็ง
ความหนาแน่น (ใกล้ r.t.)	19.1 ก./ซม.³
ความหนาแน่นของของเหลวที่m.p.	17.3 ก./ซม.³
จุดหลอมเหลว	1405.3 K (1132.2 °C)
จุดเดือด	4404 K(4131 °C)
ความร้อนของการหลอมเหลว	9.14 กิโลจูล/โมล
ความร้อนของการกลายเป็นไอ	417.1 กิโลจูล/โมล
ความร้อนจำเพาะ	(25 °C) 27.665 J/(mol·K)
ความดันไอ P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k ที่ T K 2325 2564 2859 3234 3727 4402
คุณสมบัติของอะตอม
โครงสร้างผลึก	orthorhombic
สถานะออกซิเดชัน	4, 6 (ออกไซด์เป็นเบสอ่อน)
อิเล็กโตรเนกาติวิตี	1.38 (พอลิงสเกล)
พลังงานไอออไนเซชัน	ระดับที่ 1: 597.6 กิโลจูล/โมล
	ระดับที่ 2: 1420 กิโลจูล/โมล
รัศมีอะตอม	175 pm
รัศมีวานเดอร์วาลส์	186 pm
อื่น ๆ
การจัดเรียงทางแม่เหล็ก	paramagnetic
ความต้านทานไฟฟ้า	(0 °C) 0.280 µΩ·m
การนำความร้อน	(300 K) 27.5 W/(m·K)
การขยายตัวจากความร้อน	(25 °C) 13.9 µm/(m·K)
อัตราเร็วของเสียง (แท่งบาง)	(20 °C) 3155 m/s
มอดุลัสของยัง	208 GPa
โมดูลัสของแรงเฉือน	111 GPa
โมดูลัสของแรงบีบอัด	100 GPa
อัตราส่วนปัวซง	0.23
ความแข็งโมส	6.0
ความแข็งวิกเกอร์ส	1960 MPa
ความแข็งบริเนล	2400 MPa
เลขทะเบียน CAS	7440-61-1
ไอโซโทปเสถียรที่สุด
บทความหลัก: ไอโซโทปของยูเรเนียม iso NA ครึ่งชีวิต DM DE (MeV) DP 232U syn 68.9 y α & SF 5.414 228Th 233U syn 159,200 y SF & α 4.909 229Th 234U 0.006% 245,500 y SF & α 4.859 230Th 235U 0.72% 7.038 E8 y SF & α 4.679 231Th 236U syn 2.342 E7 y SF & α 4.572 232Th 238U 99.275% 4.468 E9 y SF & α 4.270 234Th
แหล่งอ้างอิง

สารประกอบ

• ยูเรเนียมเตตระฟลูออไรด์ (UF₄)
• ยูเรเนียมเพนตะฟลูออไรด์ (UF₅)
• ยูเรเนียมเฮกซะฟลูออไรด์ (UF₆)
• ยูเรเนียมออกไซด์ (U₃O₈, UO₂ และ UO₃)
• ยูเรนิลไนเตรต (UO₂(NO₃)₂)
• ยูเรเนียมเททระโบรไมด์ (Br₄U)
• ยูเรเนียมไทรโบรไมด์ (Br₃U)
• ยูเรเนียมไทรคลอไรด์ (Cl₃U)
• ยูเรเนียมไทรฟลูออไรด์ (F₃U)
• ยูเรเนียมไทรไอโอไดต์ (I₃U)
• ยูเรเนียมเททระไอโอไดต์ (I₄U)
• ยูเรเนียมไนไตรต์ (NU)
• ยูเรเนียมไดซัลไฟด์ (S₂U)
• ยูเรเนียมไดซีลีไนด์ (Se₂U)
• ยูเรเนียมไดซิลิไกด์ (Si₂U)
• ยูเรเนียมไดเทลลูไรด์ (Te₂U)
• ยูเรเนียมคาร์ไบด์ (UC)
• ยูเรเนียม(V)คลอไรด์ (UCl₅)
• ยูเรเนียม(VI)คลอไรด์ (UCl₆)
• ยูเรเนียม(III)ไฮไดรต์ (UH₃)
• ยูเรเนียม(IV,V)ออกไซด์ (U₄O₉)
• โพแทสเซียมยูเรเนต (K₂U₂O₇)
• ไดออกโซบิส(2,4-เพนตะเนไดโอนาโต-o,O')-ยูเรเนียม (C₁₀H₁₄O₆U)

ดูเพิ่ม

• ธาตุหลังยูเรเนียม