พระยาดำรงแพทยาคุณ (ชื่น พุทธิแพทย์)

ศาสตราจารย์อุปการคุณ พลตรี พระยาดำรงแพทยาคุณ (ชื่น พุทธิแพทย์) (31 ธันวาคม พ.ศ. 2424 – 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2496) เป็นนายทหารบกและแพทย์ชาวไทย

พระยาดำรงแพทยาคุณ (ชื่น พุทธิแพทย์)
เกิด	31 ธันวาคม พ.ศ. 2424
ถึงแก่กรรม	16 กรกฎาคม พ.ศ. 2496 (71 ปี)
บิดามารดา	จมื่นศรีโภคา (ฟัก) (บิดา) นางศรีโภคา (พอก) (มารดา)

พระยาดำรงแพทยาคุณเป็นบุตรของจมื่นศรีโภคา (ฟัก) กับนางศรีโภคา (พอก) สำเร็จการศึกษาแพทย์ประกาศนียบัตรจากประเทศอังกฤษ สมาชิกแห่งราชวิทยาลัยศัลยแพทย์ และอนุสมาชิกแห่งราชวิทยาลัยอายุรแพทย์ ประเทศอังกฤษ^[1] สมรสกับคุณหญิงเพิ่ม (วัชราภัย) เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2458 โดยมีสมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ เสด็จมาเป็นประธานในพิธีมงคลสมรส พระยาดำรงแพทยาคุณได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ตั้งแต่หลวงศักดาพลรักษ์ พระยาศักดาพลรักษ์ และพระยาดำรงแพทยาคุณเมื่อ พ.ศ. 2466 มีบุตร 7 คน และสมรสครั้งที่สองกับคุณหญิงสมานใจ มีบุตร-ธิดา 6 คน^[2]

พระยาดำรงแพทยาคุณเป็นคณบดีคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์คนแรก

ประวัติการทำงาน

• นายแพทย์ผู้ถวายการรักษาพระอาการประชวร พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวก่อนสวรรคต ^[3]
• นายแพทย์ผู้ถวายพระประสูติกาลสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ^[4]
• ผู้ร่วมก่อตั้งแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย และสภานายกแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2468-2472^[5]
• ผู้ก่อตั้งสมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทยฯ ^[6]
• ริเริ่มออก "จดหมายเหตุทางแพทย์ของสภากาชาดสยาม" ซึ่งเป็นวารสารการแพทย์ของไทยเล่มแรกเมื่อปี พ.ศ. 2461 ปัจจุบันคือ วารสารจดหมายเหตุทางการแพทย์ แพทยสมาคมแห่งประเทศไทย (จพสท)^[7]
• ผู้สอนและบัญญัติศัพท์ นิติเวชวิทยาคนแรกของประเทศ^[8]
• ผู้อำนวยการกองบรรเทาทุกข์ สภากาชาดสยาม คนแรก เมื่อปี พ.ศ. 2463 (ปัจจุบันคือ สำนักงานบรรเทาทุกข์และประชานามัยพิทักษ์ สภากาชาดไทย)^[9]
• ร่วมก่อตั้งและเป็นคณบดี คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ท่านแรก และรักษาการหัวหน้าแผนกศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
• กรรมการสภากาชาดไทย ^[10]
• กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์^[11]

ยศ

• – นายร้อยโท
• 28 เมษายน 2458 – นายร้อยเอก^[12]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[13]
• พ.ศ. 2468 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)^[14]
• พ.ศ. 2474 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[15]
• พ.ศ. 2468 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (ว.ม.ล.)^[16]
• พ.ศ. 2478 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)^[17]
• พ.ศ. 2459 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))^[18]
• พ.ศ. 2484 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามอินโดจีน (ช.ร.)^[19]
• พ.ศ. 2487 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)^[20]
• พ.ศ. 2469 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)^[21]
• พ.ศ. 2461 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 4 (ว.ป.ร.4)^[22]
• พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)^[23]
• พ.ศ. 2496 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)^[24]