ที่ราบสูงทิเบต
ที่ราบสูงในเอเชียใต้ กลาง และตะวันออก / From Wikipedia, the free encyclopedia
ที่ราบสูงทิเบต (อังกฤษ: Tibetan Plateau; ทิเบต: བོད་ས་མཐོ།, ไวลี: bod sa mtho) มีอีกชื่อว่า ที่ราบสูงชิงไห่–ทิเบต[1] ที่ราบสูงชิง–ซ่าง[2] (จีน: 青藏高原; พินอิน: Qīng–Zàng Gāoyuán) หรือในประเทศอินเดียว่า ที่ราบสูงหิมาลัย[3][4] เป็นที่ราบสูงกว้างใหญ่ในเอเชียกลาง[5][6][7][8] และเอเชียตะวันออก[9][10][11][12] ในจีนตะวันตกกินพื้นที่เขตปกครองตนเองทิเบตส่วนใหญ่ มณฑลชิงไห่ส่วนใหญ่ มณฑลยูนนานตะวันตกเฉียงเหนือ มณฑลเสฉวนฝั่งตะวันตก และมณฑลกานซู่ตอนใต้ ส่วนแคว้นอินเดียกินพื้นที่ในลาดักกับLahaul และ Spiti (หิมาจัลประเทศ) และประเทศภูฏาน ที่ราบสูงนี้กินพื้นที่จากเหนือลงใต้ประมาณ 1,000 กิโลเมตร (620 ไมล์) และจากตะวันออกไปตะวันตก 2,500 กิโลเมตร (1,600 ไมล์) ด้วยพื้นที่ 2,500,000 ตารางกิโลเมตร (970,000 ตารางไมล์) ทำให้เป็นที่ราบสูงที่ใหญ่ที่สุดและสูงที่สุดในโลกที่อยู่เหนือระดับน้ำทะเล (ประมาณห้าเท่าของประเทศฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่)[13] ซึ่งด้วยความสูงเฉลี่ยมากกว่า 4,500 เมตร (14,800 ฟุต) และล้อมรอบด้วยเทือกเขาที่มียอดเขาสองแห่งคือยอดเขาเอเวอเรสต์และเค2 ทำให้ที่ราบสูงทิเบตมักถูกเรียกเป็น "หลังคาโลก"
ที่ราบสูงทิเบต | |
---|---|
青藏高原 (Qīng–Zàng Gāoyuán, ที่ราบสูงชิงไห่–ทิเบต) | |
ที่ราบสูงทิเบตตั้งอยู่ระหว่างเทือกเขาหิมาลัยทางตอนใต้กับทะเลทรายทากลามากันทานตอนเหนือ (ภาพประกอบ) | |
ข้อมูลเชิงขนาด | |
ยาว | 2,500 กม. (1,553 ไมล์) |
กว้าง | 1,000 กม. (621 ไมล์) |
พื้นที่ | Invalid unit |
ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ | |
ที่ตั้ง | จีน (ทิเบต, มณฑลชิงไห่, มณฑลเสฉวนตะวันตก, มณฑลยูนนานตอนเหนือ, ซินเจียงตอนใต้, มณฑลกานซู่ตะวันตก) อินเดีย (ลาดัก, Lahaul และ Spiti) ปากีสถาน (กิลกิต-บัลติสถาน) เนปาล (เนปาลเหนือ) ภูฏาน ทาจิกิสถาน (ทาจิกิสถานตะวันออก) คีร์กีซสถาน (คีร์กีซสถานใต้) |
พิกัดเทือกเขา | 33°N 88°E |
ที่ราบสูงทิเบตเป็นต้นน้ำของที่ราบลุ่มแม่น้ำส่วนใหญ่ในบริเวณล้อมรอบ บริเวณนี้มีธารน้ำแข็งหมื่นกว่าแห่งและลักษณะทางภูมิศาสตร์กับระบบนิเวศอื่น ๆ ที่ทำหน้าที่เป็น "หอเก็บน้ำ" และรักษาน้ำท่า ทำให้บางครั้งมีการเรียกบริเวณนี้ว่า ขั้วโลกที่สาม เพราะมีทุ่งน้ำแข็งที่มีน้ำจืดสำรองขนาดใหญ่นอกเขตขั้วโลก ผลกระทบจากภาวะโลกร้อนในที่ราบสูงทิเบตทำให้มีความสนใจในทางวิทยาศาสตร์อย่างเข้มข้น[14][15][16][17]