ประเทศบัลแกเรีย
From Wikipedia, the free encyclopedia
บัลแกเรีย (/bʌlˈɡɛəriə, bʊl-/ ( ฟังเสียง); บัลแกเรีย: България, อักษรโรมัน: Bǎlgariya) ชื่ออย่างเป็นทางการ สาธารณรัฐบัลแกเรีย (บัลแกเรีย: Реnубʌиkа Бъʌƨаpия)[lower-alpha 2] เป็นประเทศในยุโรปตะวันออกเฉียงใต้ ตั้งอยู่ในคาบสมุทรบอลข่านด้านตะวันออก มีพรมแดนติดกับประเทศโรมาเนียทางตอนเหนือ ทางตะวันตกติดกับประเทศเซอร์เบียและประเทศมาซิโดเนียเหนือ ส่วนทางตอนใต้ติดกับประเทศกรีซและประเทศตุรกี และจรดทะเลดำทางตะวันออก ประเทศบัลแกเรียมีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 16 ของยุโรป ด้วยพื้นที่ 110,994 ตารางกิโลเมตร (42,855 ตารางไมล์) มีกรุงโซเฟียเป็นเมืองหลวงและเมืองที่มีประชากรมากที่สุด เมืองที่มีจำนวนประชากรรองลงมาได้แก่ ปลอฟดิฟ วาร์นา และบูร์กาส
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
สาธารณรัฐบัลแกเรีย Република България (บัลแกเรีย) | |
---|---|
ที่ตั้งของ ประเทศบัลแกเรีย (สีเขียวเข้ม) – ในยุโรป (สีเขียว & สีเทาเข้ม) | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | โซเฟีย 42°41′N 23°19′E |
ภาษาราชการ | บัลแกเรีย[1] |
อักษรทางการ | ซีริลลิก |
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2011) |
|
ศาสนา |
|
เดมะนิม |
|
การปกครอง | รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา |
• ประธานาธิบดี | รูแมน ราแดฟ |
• รองประธานาธิบดี | อิเลียนา ไอโอโตวา |
• นายกรัฐมนตรี | Dimitar Glavchev |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภา |
ประวัติการก่อตั้ง | |
ค.ศ. 681–1018 | |
ค.ศ. 1185–1396 | |
3 มีนาคม ค.ศ. 1878 | |
• ประกาศเอกราช | 5 ตุลาคม ค.ศ. 1908 |
• รูปแบบรัฐในปัจจุบัน | 15 พฤศจิกายน ค.ศ. 1990 |
พื้นที่ | |
• รวม | 110,993.6[3] ตารางกิโลเมตร (42,854.9 ตารางไมล์) (อันดับที่ 103) |
2.16[4] | |
ประชากร | |
• มิถุนายน ค.ศ. 2021 ประมาณ | 6,875,040[5] (อันดับที่ 106) |
63 ต่อตารางกิโลเมตร (163.2 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 120) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | ค.ศ. 2021 (ประมาณ) |
• รวม | 174.998 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[6] (อันดับที่ 73) |
• ต่อหัว | 25,471 ดอลลาร์สหรัฐ[6] (อันดับที่ 55) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | ค.ศ. 2021 (ประมาณ) |
• รวม | 77.782 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[6] (อันดับที่ 68) |
• ต่อหัว | 11,321 ดอลลาร์สหรัฐ[6] (อันดับที่ 61) |
จีนี (ค.ศ. 2020) | 40[7] ปานกลาง |
เอชดีไอ (ค.ศ. 2021) | 0.795[8] สูง · อันดับที่ 68 |
สกุลเงิน | เลฟ (BGN) |
เขตเวลา | UTC+2 (EET) |
UTC+3 (EEST) | |
ขับรถด้าน | ขวามือ |
รหัสโทรศัพท์ | +359 |
โดเมนบนสุด |
|
หนึ่งในสังคมช่วงแรกของดินแดนบัลแกเรียปัจจุบันคือวัฒนธรรมคารานอวอในยุคหินใหม่ ซึ่งสามารถย้อนกลับไปได้ถึง 6,500 ปีก่อนคริสต์ศักราช ในช่วงศตวรรษที่ 6 ถึง 3 ก่อนคริสต์ศักราช ภูมิภาคนี้กลายเป็นสมรภูมิรบของชาวเธรเซียนโบราณ ชาวเปอร์เซีย ชาวเคลต์ และชาวมาซิโดเนีย กระทั่งความมั่นคงเกิดขึ้นเมื่อจักรวรรดิโรมันสามารถพิชิตภูมิภาคนี้ได้ใน ค.ศ. 45 อย่างไรก็ตาม หลังจากที่รัฐโรมันทยอยแตกออกเป็นเสี่ยง ๆ การรุกรานโดยชนเผ่าในภูมิภาคยังคงดำเนินต่อไปเป็นระยะ จนเมื่อราวคริสต์ศตวรรษที่ 6 ชาวสลาฟยุคแรกได้เริ่มตั้งถิ่นฐานในบริเวณดินแดนนี้ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือชนบัลการ์ที่นำโดยอัสปารุค ที่เริ่มโจมตีดินแดนเกรตบัลแกเรียเก่าและรุกรานคาบสมุทรบอลข่านอย่างถาวรในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 7 พร้อมทั้งสถาปนาจักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 ซึ่งได้รับการยอมรับโดยสนธิสัญญาจากจักรวรรดิโรมันตะวันออกใน ค.ศ. 681 จักรวรรดิบัลแกเรียได้ครอบงำคาบสมุทรบอลข่านส่วนใหญ่ และมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อวัฒนธรรมสลาฟ โดยจะเห็นได้จากการพัฒนาอักษรซีริลลิก จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1 ดำรงอยู่กระทั่งช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 11 เมื่อจักรพรรดิเบซิลที่ 2 แห่งไบแซนไทน์ พิชิตและยุบเลิกจักรวรรดิลง แต่กระนั้นการจราจลที่ประสบผลสำเร็จของบัลแกเรียใน ค.ศ. 1185 ทำให้จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2 ถือกำเนิดขึ้นอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งจักรวรรดิรุ่งเรืองถึงขีดสุดในรัชสมัยซาร์อีวัน อาแซนที่ 2 (ค.ศ. 1218–1241) ภายหลังสงครามที่เหน็ดเหนื่อยและความขัดแย้งในระบบศักดินาหลายครั้ง จักรวรรดิจึงล่มสลายลง และใน ค.ศ. 1396 ก็ตกอยู่ภายใต้การปกครองของออตโตมันเป็นเวลาเกือบห้าศตวรรษ
สงครามรัสเซีย-ตุรกีใน ค.ศ. 1877–1878 ส่งผลให้เกิดการก่อตั้งรัฐที่สาม ซึ่งถือเป็นรัฐชาติบัลแกเรียปัจจุบัน กลุ่มชนบัลแกเรียจำนวนมากถูกละทิ้งอยู่นอกพรมแดนชาติใหม่ ซึ่งกระตุ้นความรู้สึกต่อต้านศาสนาที่นำไปสู่ความขัดแย้งหลายครั้งกับประเทศเพื่อนบ้านและเข้าเป็นพันธมิตรกับเยอรมนีในสงครามโลกทั้งสองครั้ง ใน ค.ศ. 1946 ประเทศบัลแกเรียกลายเป็นหนึ่งในประเทศกลุ่มตะวันออกและถูกปกครองภายใต้รัฐสังคมนิยม แต่ต่อมาพรรคคอมมิวนิสต์ที่ปกครองประเทศได้ยกเลิกการผูกขาดอำนาจหลังการปฏิวัติ ค.ศ. 1989 และอนุญาตให้มีการเลือกตั้งแบบหลายพรรคการเมืองได้ จากนั้นประเทศบัลแกเรียก็เปลี่ยนผ่านสู่ระบอบประชาธิปไตยและระบบเศรษฐกิจแบบตลาด นับตั้งแต่การประกาศใช้รัฐธรรมนูญประชาธิปไตยใน ค.ศ. 1991 ประเทศบัลแกเรียจึงมีสถานะเป็นรัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา ซึ่งประกอบด้วย 28 จังหวัด โดยมีการรวมอำนาจทางการเมือง การบริหาร และเศรษฐกิจในระดับสูง
ประเทศบัลแกเรียเป็นประเทศกำลังพัฒนาที่มีเศรษฐกิจอยู่ในระดับบน–ปานกลาง มีดัชนีการพัฒนามนุษย์ในลำดับที่ 68 ระบบเศรษฐกิจแบบตลาดของประเทศเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มตลาดเดี่ยวยุโรป รายได้หลักของประเทศมาจากภาคบริการ รองลงมาคือภาคอุตสาหกรรม (โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสร้างเครื่องจักรและการทำเหมืองแร่) และภาคเกษตรกรรม การทุจริตในวงกว้างถือเป็นปัญหาสำคัญทางเศรษฐกิจและสังคม โดยประเทศบัลแกเรียได้รับการจัดอันดับเป็นประเทศที่มีการทุจริตมากที่สุดในสหภาพยุโรปเมื่อ ค.ศ. 2018[9] อีกทั้งประเทศยังต้องเผชิญกับวิกฤตด้านประชากร ด้วยจำนวนประชากรที่ทยอยลดลงอย่างช้า ๆ จากที่มีประชากรสูงสุดเกือบ 9 ล้านคนใน ค.ศ. 1988 เหลือประมาณ 6.5 ล้านคนในปัจจุบัน ประเทศบัลแกเรียเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป เนโท และสภายุโรป นอกจากนี้ยังเป็นสมาชิกก่อตั้งองค์การว่าด้วยความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป หรือ OSCE และได้รับตำแหน่งในคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติถึงสามครั้ง