ประเทศฟินแลนด์
ประเทศในยุโรปเหนือ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ฟินแลนด์ (ฟินแลนด์: Suomi [suo̯mi] ( ฟังเสียง) ซูโวมี; สวีเดน: Finland [ˈfɪnland] ( ฟังเสียง) ฟินลันด์) มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า สาธารณรัฐฟินแลนด์ (ฟินแลนด์: Suomen tasavalta; สวีเดน: Republiken Finland) เป็นประเทศในกลุ่มนอร์ดิก ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของทวีปยุโรป เขตแดนด้านตะวันตกเฉียงใต้จรดทะเลบอลติก ทางด้านใต้จรดอ่าวฟินแลนด์ ทางตะวันตกจรดอ่าวบอทเนีย ประเทศฟินแลนด์มีชายแดนติดกับประเทศสวีเดน นอร์เวย์ และรัสเซีย สำหรับหมู่เกาะโอลันด์ที่อยู่ห่างจากชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้นั้น อยู่ภายใต้การปกครองของฟินแลนด์ แต่เป็นเขตปกครองตนเอง เคยถูกรัสเซียยึดครองและเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของรัสเซีย เมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุด คือ เฮลซิงกิ เมืองสำคัญอื่น ๆ ได้แก่ เอสโป วันตา ตัมเปเร โอวลุ และตุรกุ
สาธารณรัฐฟินแลนด์
| |
---|---|
ที่ตั้งของ ประเทศฟินแลนด์ (เขียวเข้ม) – ในยุโรป (เขียว & เทาเข้ม) | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | เฮลซิงกิ 60°10′N 24°56′E |
ภาษาราชการ | |
ภาษาประจำชาติ |
|
กลุ่มชาติพันธุ์ | |
ศาสนา (2020)[3] | |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา[4] |
Alexander Stubb | |
• นายกรัฐมนตรี | เป็ตเตรี โอร์โป |
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภา |
เอกราช จากรัสเซีย | |
29 มีนาคม ค.ศ. 1809 | |
• ประกาศอิสรภาพ | 6 ธันวาคม ค.ศ. 1917 |
มกราคม – พฤษภาคม ค.ศ. 1918 | |
• ร่างรัฐธรรมนูญ | 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1919 |
30 พฤศจิกายน ค.ศ. 1939 – 13 มีนาคม ค.ศ. 1940 | |
25 มิถุนายน ค.ศ. 1941 – 19 กันยายน ค.ศ. 1944 | |
1 มกราคม ค.ศ. 1995 | |
• เข้าร่วมกับเนโท | 4 เมษายน ค.ศ. 2023 |
พื้นที่ | |
• รวม | 338,455 ตารางกิโลเมตร (130,678 ตารางไมล์) (อันดับที่ 65) |
9.71 (ใน ค.ศ. 2015)[5] | |
ประชากร | |
• 2020 ประมาณ | 5,536,146[6] (อันดับที่ 116) |
16 ต่อตารางกิโลเมตร (41.4 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 213) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2020 (ประมาณ) |
• รวม | 257 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[7] (อันดับที่ 60) |
• ต่อหัว | 49,334 ดอลลาร์สหรัฐ[7] (อันดับที่ 19) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | 2020 (ประมาณ) |
• รวม | 277 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[7] (อันดับที่ 43) |
• ต่อหัว | 48,461 ดอลลาร์สหรัฐ[7] (อันดับที่ 14) |
จีนี (2019) | 26.2[8] ต่ำ · อันดับที่ 6 |
เอชดีไอ (2019) | 0.938[9] สูงมาก · อันดับที่ 11 |
สกุลเงิน | ยูโร (€) (EUR) |
เขตเวลา | UTC+2 (เวลายุโรปตะวันออก) |
UTC+3 (เวลาออมแสงยุโรปตะวันออก) | |
รูปแบบวันที่ | ว.ด.ปปปป[10] |
ขับรถด้าน | ขวามือ |
รหัสโทรศัพท์ | +358 |
โดเมนบนสุด | .fi, .axa |
|
ฟินแลนด์มีประชากร 5.52 ล้านคน (ข้อมูล ณ กลางปี พ.ศ. 2562)[11] ประชากรส่วนมากอาศัยอยู่ในตอนกลางและตอนใต้ของประเทศ และพูดภาษาฟินแลนด์ ซึ่งเป็นกลุ่มภาษาฟินนิกจากตระกูลภาษายูรัล และไม่มีความสัมพันธ์กับภาษาสแกนดิเนเวียแต่อย่างใด[12] ประเทศฟินแลนด์เป็นประเทศที่ใหญ่ที่สุดอันดับที่ 8 ของทวีปยุโรป และเป็นประเทศที่มีประชากรเบาบางที่สุดในสหภาพยุโรป ประเทศฟินแลนด์เป็นสาธารณรัฐในระบบรัฐสภาที่ประกอบด้วย 311 เทศบาล[13] และ 1 เขตปกครองตนเอง คือ หมู่เกาะโอลันด์ มีประชากรมากกว่า 1.4 ล้านคนอาศัยอยู่ในปริมณฑลเกรเทอร์เฮลซิงกิ และคิดเป็น 1 ใน 3 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ
ประเทศฟินแลนด์มีดัชนีการพัฒนามนุษย์ตามสถิติของสหประชาชาติ พ.ศ. 2549 อยู่ในลำดับที่ 11[14] ฟินแลนด์เคยเป็นส่วนหนึ่งของสวีเดนหลายศตวรรษ หลังจากนั้นก็อยู่ภายใต้จักรวรรดิรัสเซียจนถึงปี พ.ศ. 2460 ปัจจุบันฟินแลนด์เป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตย
ภาษาฟินแลนด์เป็นหนึ่งในภาษาทางการไม่กี่ภาษาของสหภาพยุโรป ที่ไม่ได้มีต้นกำเนิดเป็นกลุ่มภาษาอินโด-ยูโรเปียน ร่วมกับภาษาเอสโตเนีย ภาษาฮังการี และภาษามอลตา
ตั้งแต่ประมาณ 2,700 ปีก่อนพุทธกาล ดินแดนฟินแลนด์ได้รับอิทธิพลทางวัฒนธรรมจากทางใต้ของอ่าวฟินแลนด์ โดยเข้ามาทางตะวันตกเฉียงใต้ของฟินแลนด์ มีหลักฐานของเครื่องปั้นดินเผาที่มีลักษณะเฉพาะ ต่อมาในยุคสำริด พื้นที่ทางชายฝั่งของฟินแลนด์ได้รับอิทธิพลจากสแกนดิเนเวียและยุโรปกลาง ในขณะที่พื้นที่ที่อยู่ห่างจากทะเลเข้าไป ได้รับอิทธิพลการใช้สำริดมาจากทางตะวันออกมากกว่า[15] ในพุทธศตวรรษที่ 5 พบว่ามีการค้าขายแลกเปลี่ยนกับสแกนดิเนเวียมากขึ้น และการค้นพบวัตถุแบบโรมันจากยุคนี้ด้วย ปรากฏการกล่าวถึงชาวฟินแลนด์ในเอกสารของชาวโรมันในช่วงกลางพุทธศตวรรษที่ 7[16]
ในอดีตฟินแลนด์เป็นเพียงประเทศเกษตรกรรมจนถึง พ.ศ. 2493 ภายหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง ฟินแลนด์ได้พัฒนาเศรษฐกิจอย่างรวดเร็วโดยการสร้างรัฐสวัสดิการที่มีคุณภาพตามตัวแบบนอร์ดิก ส่งผลให้ความเจริญได้กระจายไปทั่วประเทศและกลายเป็นประเทศที่มีความมั่งคั่งสูงจนถึงปัจจุบัน[17] ฟินแลนด์เข้าร่วมเป็นสมาชิกสหประชาชาติใน พ.ศ. 2538 ด้วยเจตนารมณ์ในการวางตัวเป็นกลางทางการเมือง[18] และยังเข้าร่วมองค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ, กลุ่มประเทศความร่วมมือเพื่อสันติภาพของเนโท (Partnership for Peace), สหภาพยุโรป, และสภาความร่วมมือยูโร ฟินแลนด์ยังมีจุดเด่นในเรื่องระบบการศึกษาที่มีคุณภาพ[19] มีความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจในระดับสูง และได้รับการยอมรับในแง่คุณภาพชีวิตประชากร[20][21] โดยถือเป็นหนึ่งในประเทศที่ให้สิทธิและเสรีภาพแก่ประชากรในระดับสูง ใน พ.ศ. 2558 ฟินแลนด์ได้รับการจัดอันดับอยู่ในอันดับหนึ่งในด้านดัชนีทุนมนุษย์ (Human Capital Index)[22] และเป็นประเทศที่มีเสถียรภาพมากที่สุดในโลกระหว่าง พ.ศ. 2554-59 จากการวัดตามค่าดัชนี Fragile States Index[23] และยังได้รับการจัดอันดับว่าเป็นประเทศที่ประชากรมีความสุขที่สุดในโลก[24][25]