ผลไม้

ผลไม้ (อีสาน: หมากไม้, บักไม้, ถิ่นเหนือ: หน่วยไม้) หมายถึง ผลที่เกิดจากการขยายพันธุ์โดยอาศัยเพศของพืชบางชนิด ซึ่งมนุษย์สามารถกินได้ และส่วนมากจะไม่ทำเป็นอาหารคาว ตัวอย่างผลไม้ เช่น ส้ม แอปเปิ้ล กล้วย มะม่วง ทุเรียน รวมถึง มะเขือเทศ ที่สามารถจัดได้ว่าเป็นทั้งผักและผลไม้

แผงขายผลไม้

คำว่า ผลไม้ มาจากการประสมของคำว่า ผล และ ไม้ คำนี้จึงสามารถอธิบายได้ว่า สิ่งที่เป็นผลผลิตที่เกิดขึ้นจากสิ่งมีชีวิตจำพวกพืช โดยลักษณะรวมๆ จะมีรูปทรงคล้ายทรงกลมหรือทรงรี ซึ่งอาจมีความแตกต่างกันบ้างตามสายพันธุ์ โดยปกติผลไม้จะต้องมีเปลือกหรือมีสิ่งที่ห่อหุ้มเนื้อที่อยู่ข้างใน ซึ่งมักจะถูกนำไปเป็นอาหารโดยมนุษย์หรือสัตว์

ในส่วนของการเจริญเติบโต สามารถขยายพันธุ์ได้โดยดอก เมล็ด หรือ อื่นๆ ซึ่งผลไม้ที่ออกมานี้ตอนแรกจะมีขนาดเล็กและมักจะไม่ค่อยถูกนำมากินโดยมนุษย์ แต่เมื่อเติบโตจนสุกงอม จะมีลักษณะที่แตกต่างไปจากเดิม คือ เปลี่ยนจากสีเขียวเป็นสีเหลือง มีกลิ่นหอม และรสหวาน เป็นต้น จนสามารถนำมากินหรือประกอบอาหาร ส่วนมากมักจะเป็นอาหารหวาน

ถ้าผลไม้สุกงอมเต็มที่จะมีลักษณะที่ก่อให้เกิดประโยชน์ได้น้อยลง เช่น เน่าเสีย บูด ขึ้นรา เป็นต้น และจะหลุดร่วงจากต้นลงสู่พื้นดินหรือพื้นน้ำ กลายเป็นอาหารให้แก่ห่วงโซ่อาหารลำดับถัดไป เช่น แบคทีเรีย จุรินทรีย์ จนกลายเป็นอินทรียธาตุหรืออนินทรียธาตุ หมุนเวียนเป็นวัฏจักรต่อไป

การที่จะบอกได้ว่าเป็นผลไม้อะไรนั้น จำเป็นต้องมีสิ่งบ่งชี้อื่น ๆ ประกอบหลายอย่าง เช่น เปลือกมีลักษณะเป็นหนามและแข็ง เนื้อข้างในสีเหลือง หมายถึง ทุเรียน เป็นต้น

ผลไม้ในความหมายพฤกษศาสตร์กับผลไม้ในความหมายทั่วไป

ผลไม้ในความหมายทั่วไป หมายถึง ผลไม้ที่สามารถกิน โดยไม่ต้องนำไปปรุงในครัวก่อนแต่มีรสชาติที่ดี ซึ่งอาจจะต้องปอกเปลือกก่อนกิน ดังนั้นอาหารหลายชนิดจึงเป็นผลไม้ในเชิงพฤกษศาสตร์แต่กลับถูกจัดว่าเป็นผักในเชิงการทำครัว. อันได้แก่ผลของพืชจำพวกฟัก (เช่น ฟักทอง แฟง และ แตงกวา), มะเขือเทศ, ถั่วลันเตา, ถั่วฝักยาว, ข้าวโพด, พริกหยวก, เครื่องเทศ.^[1]

โดยผลไม้ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก คือ ผลของมะพร้าวทะเล (Lodoicea maldivica) ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดหนักได้ถึง 20 กิโลกรัม^[2]

ผลผลิต

อินเดีย เป็นผู้ผลิตผลไม้รายใหญ่ที่สุดของโลก ตามมาด้วย เวียดนาม และจีน

ผู้ผลิตผลไม้สดสิบอันดับแรกของโลก — 2548
ประเทศ	มูลค่าการผลิต (หน่วย $1000)	หมายเหตุ	ผลิตผล (ตัน)	หมายเหตุ
อินเดีย	1,052,766	C	6,600,000	F
เวียดนาม	438,652	C	2,750,000	F
จีน	271,167	C	1,790,000	F
อินโดนีเซีย	255,216	C	1,600,000	F
ไนจีเรีย	223,314	C	1,400,000	F
อิหร่าน	223,314	C	1,400,000	F
พม่า	183,436	C	1,150,000	F
ปาปัวนิวกินี	129,203	C	810,000	F
เนปาล	82,945	C	520,000	F
เกาหลีเหนือ	78,160	C	490,000	F
ไม่มีหมายเหตุ = ตัวเลขอย่างเป็นทางการ, F = ค่าประมาณของ FAO, * = ตัวเลขอย่างไม่เป็นทางการ, C = ตัวเลขจากการคำนวณ; มูลค่าการผลิตคิดตามฐานราคาผลไม้ระหว่างประเทศในปี 2542 - 2543 อ้างถึง: Food And Agricultural Organization of United Nations: Economic And Social Department: The Statistical Devision

ฟิลิปปินส์ เป็นผู้ผลิตผลไม้สดเขตร้อนรายใหญ่ที่สุดของโลก ตามมาด้วย อินโดนีเซีย และอินเดีย

ผู้ผลิตผลไม้สดเขตร้อนสิบอันดับแรกของโลก — 2548
ประเทศ	มูลค่าการผลิต (หน่วย $1000)	หมายเหตุ	ผลิตผล (ตัน)	หมายเหตุ
ฟิลิปปินส์	389,164	C	3,400,000	F
อินโดนีเซีย	377,718	C	3,300,000	F
อินเดีย	335,368	C	2,930,000	F
จีน	177,413	C	2,164,000	F
โคลอมเบีย	131,629	C	1,150,000	F
ไทย	83,556	C	730,000	F
ปากีสถาน	60,893	C	532,000	F
บราซิล	55,513	C	485,000	F
บังกลาเทศ	31,934	C	279,000	F
เม็กซิโก	28,615	C	250,000	F
ไม่มีหมายเหตุ = ตัวเลขอย่างเป็นทางการ, F = ค่าประมาณของ FAO, * = ตัวเลขอย่างไม่เป็นทางการ, C = ตัวเลขจากการคำนวณ; มูลค่าการผลิตคิดตามฐานราคาผลไม้ระหว่างประเทศในปี 2542 - 2543[3]