เจียง เจ๋อหมิน
อดีตเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีน / From Wikipedia, the free encyclopedia
เจียง เจ๋อหมิน[lower-alpha 1] (จีนตัวย่อ: 江泽民; จีนตัวเต็ม: 江澤民; พินอิน: Jiāng Zémín; ภาษากวางตุ้ง, อักษรโรมัน: Gong1 Zaak6-maan4) (17 สิงหาคม พ.ศ. 2469 – 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2565[1]) เป็นนักการเมืองชาวจีน ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งเลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีนระหว่างปี พ.ศ. 2532–2545 ประธานคณะกรรมาธิการการทหารส่วนกลางระหว่างปี พ.ศ. 2532–2547 และประธานาธิบดีสาธารณรัฐประชาชนจีนระหว่างปี พ.ศ. 2536–2546 เจียงเป็นผู้นำสูงสุดคนที่ 4 ของประเทศจีนระหว่างปี พ.ศ. 2532–2545 เขาเป็นผู้นำของผู้นำรุ่นที่สามของจีน ซึ่งเป็นหนึ่งในสี่ผู้นำหลักร่วมกับเหมา เจ๋อตง เติ้ง เสี่ยวผิง และสี จิ้นผิง
เจียง เจ๋อหมิน | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
江泽民 | |||||||||||||||||||||||
เจียง เจ๋อหมิน ใน พ.ศ. 2545 | |||||||||||||||||||||||
เลขาธิการพรรคคอมมิวนิสต์จีน | |||||||||||||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง 24 มิถุนายน พ.ศ. 2532 – 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2545 (13 ปี 144 วัน) | |||||||||||||||||||||||
ก่อนหน้า | จ้าว จื่อหยาง | ||||||||||||||||||||||
ถัดไป | หู จิ่นเทา | ||||||||||||||||||||||
ประธานาธิบดีสาธารณรัฐประชาชนจีน คนที่ 5 | |||||||||||||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง 27 มีนาคม พ.ศ. 2536 – 15 มีนาคม พ.ศ. 2546 (9 ปี 353 วัน) | |||||||||||||||||||||||
หัวหน้ารัฐบาล | |||||||||||||||||||||||
รองประธานาธิบดี |
| ||||||||||||||||||||||
ก่อนหน้า | หยาง ช่างคุน | ||||||||||||||||||||||
ถัดไป | หู จิ่นเทา | ||||||||||||||||||||||
ประธานคณะกรรมาธิการการทหารส่วนกลาง | |||||||||||||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง แห่งรัฐ: 19 มีนาคม พ.ศ. 2533 – 8 มีนาคม พ.ศ. 2548 (14 ปี 354 วัน) แห่งพรรคฯ: 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2532 – 19 กันยายน พ.ศ. 2547 (14 ปี 315 วัน) | |||||||||||||||||||||||
รอง | รายการ
| ||||||||||||||||||||||
ก่อนหน้า | เติ้ง เสี่ยวผิง | ||||||||||||||||||||||
ถัดไป | หู จิ่นเทา | ||||||||||||||||||||||
ข้อมูลส่วนบุคคล | |||||||||||||||||||||||
เกิด | 17 สิงหาคม พ.ศ. 2469 หยางโจว มณฑลเจียงซู สาธารณรัฐจีน | ||||||||||||||||||||||
เสียชีวิต | 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2565 (96 ปี) เขตจิ้งอัน เซี่ยงไฮ้ สาธารณรัฐประชาชนจีน | ||||||||||||||||||||||
พรรคการเมือง | พรรคคอมมิวนิสต์จีน | ||||||||||||||||||||||
คู่สมรส | หวัง เย่ผิง (สมรส พ.ศ. 2492) | ||||||||||||||||||||||
บุตร |
| ||||||||||||||||||||||
บุพการี |
| ||||||||||||||||||||||
ศิษย์เก่า | |||||||||||||||||||||||
อาชีพ | นักการเมือง | ||||||||||||||||||||||
วิชาชีพ | วิศวกรรมไฟฟ้า | ||||||||||||||||||||||
ลายมือชื่อ | |||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาจีน | |||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวย่อ | 江泽民 | ||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 江澤民 | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
สมาชิกสถาบันกลาง
ตำแหน่งทางการเมืองอื่น ๆ
| |||||||||||||||||||||||
เจียงเกิดในเมืองหยางโจว มณฑลเจียงซู เข้าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์จีนขณะที่กำลังเรียนในวิทยาลัยในปี พ.ศ. 2492 ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1950 เขาได้ไปรับการฝึกอบรมที่โรงงานผลิตรถยนต์ในกรุงมอสโก และกลับมาที่เซี่ยงไฮ้ในปี พ.ศ. 2505 เพื่อทำงานเป็นผู้บริหารในโรงงานต่าง ๆ ต่อมาได้ถูกส่งไปโรมาเนียระหว่างปี พ.ศ. 2513–2515 โดยเป็นหนึ่งในทีมผู้เชี่ยวชาญในการจัดตั้งโรงงานผลิตเครื่องจักรในประเทศ หลังจากปี พ.ศ. 2512 รองนายกรัฐมนตรีกู่ มู่ ได้แต่งตั้งให้เขาเป็นรองประธานคณะกรรมาธิการ 2 คณะ เพื่อดูแลเขตเศรษฐกิจพิเศษ (SEZs) ที่เพิ่งจัดตั้งขึ้น เขาได้เป็นผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ที่จัดตั้งขึ้นใหม่ และเป็นสมาชิกคณะกรรมาธิการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนในปี พ.ศ. 2526
เจียงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นนายกเทศมนตรีนครเซี่ยงไฮ้ในปี พ.ศ. 2527 ต่อมาได้รับการเลื่อนตำแหน่งเป็นเลขาธิการคณะกรรมาธิการพรรคประจำนครเซี่ยงไฮ้ และสมาชิกคณะกรรมาธิการประจำกรมการเมืองในปี พ.ศ. 2530 เจียงขึ้นสู่อำนาจแทนที่จ้าว จื่อหยางอย่างไม่คาดคิดหลังจากการประท้วงและการสังหารหมู่ที่จัตุรัสเทียนอันเหมินในปี พ.ศ. 2532 ในตำแหน่งเลขาธิการพรรคหลังจากที่จ้าวถูกขับออกจากตำแหน่งเนื่องจากสนับสนุนขบวนการนักศึกษา[2] เจียงรวบรวมอำนาจของเขาจนกลายเป็นผู้นำสูงสุดของประเทศในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1990[lower-alpha 2] เจียงได้แนะนำคำว่า "เศรษฐกิจตลาดแบบสังคมนิยม" อย่างเป็นทางการในสุนทรพจน์ของเขาในระหว่างการประชุมสมัชชาพรรคครั้งที่ 14 ซึ่งจัดขึ้นในช่วงปลายปี พ.ศ. 2535 โดยได้รับแรงกระตุ้นจากการเยือนภาคใต้ของเติ้ง เสี่ยวผิง ซึ่งถือเป็นการเร่งการปฏิรูปเศรษฐกิจจีน[3]
ภายใต้การนำของเจียง จีนประสบกับการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างมากพร้อมกับการปฏิรูปตลาดอย่างต่อเนื่อง การยกคืนฮ่องกงจากสหราชอาณาจักรในปี พ.ศ. 2540 และการยกคืนมาเก๊าจากโปรตุเกสในปี พ.ศ. 2542 และการเข้าสู่องค์การการค้าโลกในปี พ.ศ. 2544 สามเหตุการณ์นี้ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญในยุคของเขา[4] และจีนยังได้มีความสัมพันธ์ที่ดีขึ้นกับโลกภายนอก ในขณะที่พรรคคอมมิวนิสต์ยังคงควบคุมประเทศอย่างเข้มงวด เจียงเผชิญกับเสียงวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชน เช่น การปราบปรามขบวนลัทธิฝ่าหลุนกง
เจียงเป็นผู้คิดทฤษฎีสามตัวแทน (三个代表) ซึ่งต่อมาได้ถูกเขียนลงในรัฐธรรมนูญพรรคคอมมิวนิสต์จีนในปี พ.ศ. 2545
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545–2548 เจียงค่อย ๆ พ้นจากตำแหน่งผู้นำ โดยมีหู จิ่นเทาเป็นผู้สืบทอด แม้ว่าเขาและฝ่ายการเมืองของเขา (กลุ่มเซี่ยงไฮ้) จะยังคงมีอิทธิพลต่อกิจการต่าง ๆ ในพรรคและประเทศก็ตาม จนกระทั่งในเวลาต่อมาเจียงได้ถึงแก่อสัญกรรมที่นครเซี่ยงไฮ้ในปี พ.ศ. 2565 ขณะมีอายุ 96 ปี