Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เมแทมเฟตามีน (Methamphetamine) หรือชื่อในระบบ IUPAC คือ เอ็น-เมทิลแอมฟีตะมีน เป็นสารกระตุ้นหนักระบบประสาทส่วนกลาง ส่วนมากถูกใช้เป็นสารเสพติดและถูกใช้บ้างในการรักษาโรคซนสมาธิสั้นและโรคอ้วน เมแทมเฟตามีนถูกค้นพบโดยนักเคมีชาวญี่ปุ่น นาไง นางาโยชิ (長井 長義) ในปี ค.ศ. 1893 และมีอยู่สองอีแนนซิโอเมอร์ ประกอบด้วย: เดกซ์โตรเมแทมเฟตามีน (dextromethamphetamine, (D)-methamphetamine) ซึ่งมีฤทธิ์รุนแรงกว่าและ เลโวเมแทมเฟตามีน (levo-methamphetamine, (L)-methamphetamine) โดย (D)-methamphetamine มีพิษต่อระบบประสาทของมนุษย์และสามารถถูกใช้เป็นสารเสพติดประเภทกระตุ้นความต้องการทางเพศและมัวเมา และจัดเป็นสารเสพติด ในขณะเดียวกัน (L)-methamphetamine มีผลต่อระบบประสาทต่ำกว่า และถูกใช้เป็นยาหดหลอดเลือดชนิดพ่นจมูก (nasal decongestant) ได้
ข้อมูลทางคลินิก | |
---|---|
การอ่านออกเสียง | /ˌmɛθæmˈfɛtəmiːn/ |
ชื่อทางการค้า | Desoxyn |
ชื่ออื่น | N-methylamphetamine, N,α-dimethylphenethylamine, desoxyephedrine |
AHFS/Drugs.com | โมโนกราฟ |
ข้อมูลทะเบียนยา |
|
ระดับความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์ |
|
Dependence liability | ทางกาย: ไม่ ทางจิต: สูง |
Addiction liability | สูง |
ช่องทางการรับยา | ทางการแพทย์: ปาก (การกิน), ทางหลอดเลือดดำ[1] สันทนาการ: ปาก, ทางหลอดเลือดดำ, การฉีดเข้ากล้ามเนื้อ, การฉีดเข้าชั้นใต้ผิวหนัง, สูดดมควัน, การพ่นยา, สอดทวาร, สอดช่องคลอด |
รหัส ATC | |
กฏหมาย | |
สถานะตามกฏหมาย |
|
ข้อมูลเภสัชจลนศาสตร์ | |
ชีวประสิทธิผล | ทางปาก: 70%[2] IV: 100%[2] |
การจับกับโปรตีน | ผันแปรอย่างมาก[3] |
การเปลี่ยนแปลงยา | CYP2D6[4] และ FMO3[5] |
ระยะเริ่มออกฤทธิ์ | รวดเร็ว[6] |
ครึ่งชีวิตทางชีวภาพ | 5–30 ชั่วโมง[7] |
ระยะเวลาออกฤทธิ์ | 10–20 ชั่วโมง[6] |
การขับออก | หลักโดยทางทวารหนัก |
ตัวบ่งชี้ | |
| |
เลขทะเบียน CAS | |
PubChem CID | |
IUPHAR/BPS | |
DrugBank | |
ChemSpider | |
UNII | |
KEGG | |
ChEBI | |
ChEMBL | |
PDB ligand | |
ECHA InfoCard | 100.007.882 |
ข้อมูลทางกายภาพและเคมี | |
สูตร | C10H15N |
มวลต่อโมล | 149.237 g·mol−1 |
แบบจำลอง 3D (JSmol) | |
ไครัลลิตี | Racemic mixture |
จุดหลอมเหลว | 3 องศาเซลเซียส (37 องศาฟาเรนไฮต์) (predicted)[8] |
จุดเดือด | 212 องศาเซลเซียส (414 องศาฟาเรนไฮต์) ที่ 760 mmHg[9] |
SMILES
| |
InChI
| |
(verify) | |
อย่างไรก็ตามก็มียาชนิดอื่นที่ปลอดภัยกว่าและมีประสิทธิผลทัดเทียมกัน จึงไม่มีการใช้ (L)-metamphetamine ในการรักษาอาการคัดจมูกโดยแพทย์แล้วในปัจจุบัน
ปัจจุบัน การค้าและครอบครองทั้งเมแทมเฟตามีนและเดกซ์โตรเมแทมเฟตามีนเพื่อการเสพถือว่าผิดกฎหมาย การใช้เมแทมเฟตามีนอย่างผิดกฎหมายพบได้มากที่สุดในเอเชีย โอเชียเนียและในสหรัฐอเมริกา ซึ่งในสหรัฐ ทั้งเมแทมเฟตามีน เดกซ์โตรเมแทมเฟตามีน และเลโวเมแทมเฟตามีนถูกจัดอยู่ในบัญชีที่สอง ประเภทสารควบคุม โดยเลโวเมแทมเฟตามีนเป็นยาจำหน่ายหน้าเคาน์เตอร์สำหรับใช้เป็นยาลดอาการคัดจมูกในสหรัฐ แต่โดยสากลแล้ว การผลิต จำหน่ายและครอบครองเมแทมเฟตามีนนั้นถูกควบคุมหรือต้องห้ามในประเทศส่วนใหญ่ เนื่องจากเป็นสารที่อยู่ในบัญชีที่สองของอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยสารที่มีผลต่อจิตใจ
การที่ร่างกายได้รับเมแทมเฟตามีนมากเกินไป อาจส่งผลกระทบให้เกิดหลายอาการ[7][10] การได้รับมากเกินในระดับปานกลางอาจทำให้มีอาการชีพจรผิดปกติ สับสนงุนงง ถ่ายปัสสาวะลำบากหรือเจ็บ ความดันโลหิตสูงหรือต่ำ อุณหภูมิร่างกายสูง ตื่นตัวและตอบสนองมากเกิน ปวดกล้ามเนื้อ กระสับกระส่าย หายใจเร็ว ชะงักหลั่งปัสสาวะ และปัสสาวะปลอดยูรีน[7][11] การได้รับมากเกินในระดับสูง อาจก่อให้เกิดอาการอื่นเพิ่มเติม คือ อาการกำเริบรุนแรง ไตวาย เซอโรโทนินซินโดรม และยังอาจทำลายสมองได้อีกด้วย
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.