Aaron Swartz
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Si Aaron H. Swartz (8 Nobyembre 1986 – 11 Enero 2013) ay isang Amerikanong tagapagprograma ng kompyuter, manunulat, tagasinop (arkibista), pampolitikang organisador, at aktibista sa Internet.
Isang kasapi si Swartz ng RSS-DEV Working Group na naging isa sa mga may-akda ng espesipikasyong "RSS 1.0" ng RSS,[2] at inilikha niya ang balangkas na pang-websayt na web.py at ang arkitektura para sa Aklatang Bukas (Open Library). Inilikha rin niya ang Infogami, isang kompanya na sumanib sa Reddit sa mga unang araw into, kung saan naging isa siya sa mga may-ari ng isinanib na kompanya.[i] Nakatuon din ang mga gawain ni Swartz sa sosyolohiya, kamalayang makabayan at aktibismo.[3][4] Noong 2010, isa siyang kasapi ng Sentro ng Etika sa Pamantasang Harvard. Isa rin siya sa mga tagapagtatag ng grupong Demand Progress (na kilala para sa kanilang adbokasiya laban sa Stop Online Piracy Act sa Estados Unidos), at tumulong din sa mga gawaing pang-adbokasiya ng mga grupong Rootstrikers and Avaaz.
Noong 6 Enero 2011, bilang bahagi ng isang pederal na pagsisiyasat sa Estados Unidos, inaresto si Swartz na may kaugnayan sa sistematikong pagpapa-download mula sa JSTOR ng mga artikulong inililimbag sa mga rebistang akademiko.[5][6] Itinanggi ni Swartz ang gawain ng JSTOR na binabayaran nila ang mga tagapaglimbag ng mga rebista, kaysa sa mga may-akda ng mga artikulo, sa mga bayad na isinisingil nito upang makuha ng mga mambabasa ang mga artikulo. Naniwala diumano si Swartz na hinaharangan ng JSTOR, sa pamamagitan ng pagpataw nito ng mga bayad, ang pagkuha ng mga gawaing akademiko na nililikha ng mga kolehiyo at pamantasan sa Estados Unidos.[7][8]
Noong umaga ng 11 Enero 2013, natagpuang nakabitay si Swartz sa kaniyang apartamento sa Crown Heights, Brooklyn.[9][10][11] Makalipas ng kaniyang kamatayan, ipinawalang-saysay ng mga taga-usig pederal sa Boston ang mga hablang inihain laban sa kaniya.[12][13]
Remove ads
Talababa
^ Karaniwang kinikilala si Swartz bilang isa sa mga kapwa-tagapagtatag ng Reddit, ngunit kontrobersiyal ang titulong ito. Makatapos sumanib ang Infogami at Reddit, naging kapwa may-ari ng kompanyang magulang na Not a Bug, Inc. si Swartz, kasama sina Steve Huffman and Alexis Ohanian, ang mga orihinal na tagapagtatag ng Reddit. Binansagang "kapwa-tagapagtatag" si Swartz sa mga pahayagan, ni Paul Graham (na nagpasyang dapat sumanib ang dalawang websayt), at sa mga unang komento ni Ohanian tungkol dito.[14] Gayunpaman, pagsapit ng gitnang bahagi ng 2011, noong nagsulat ang magasing Wired tungkol sa mga kasong ikinahaharap ni Swartz, mas nagustuhan umano ni Ohanian na ilarawan si Swartz bilang 'kapwa may-ari' kaysa sa kapwa-tagapagtatag.[15] Ginamit ng Wired ang huling titulo, at ikinumento nila na "Dahil walang malinaw na salita para sa isang taong maagang sumali sa isang kompanya — ngunit makatapos itong inilunsad — at kung saan binayaran siya gamit halos ng sapi sa kompanya, ginamit namin ang salitang kapwa-tagapagtatag sa ulat na ito." ("For lack of an accurate term for someone who joins a company early — but after launch — and who gets paid largely in equity, we use the term co-founder in this story.")[15]
Remove ads
Mga sanggunian
Mga kawing panlabas
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads