Gales

Ang Gales o Wales ay isang kaharian ng United Kingdom o Nagkakaisang Kaharian ng Gran Britanya at Hilagang Irlanda.

Gales Cymru
Watawat Coat of arms
Salawikain: Cymru am byth(Welsh) "Wales Forever"
Awiting Pambansa: "Hen Wlad Fy Nhadau"  (Welsh) "Land of my fathers"
Kinaroroonan ng  Gales  (kahel) – sa lupalop ng Europa  (kamelyo & puti) – sa the United Kingdom  (kamelyo)
Kabisera at pinakamalaking lungsod	Cardiff
Wikang opisyal	Welsh, Ingles
Katawagan	Cymry / Welsh
Pamahalaan	Constitutional monarchy
• Rey	Charles III
• Punong Ministro (ng UK)	Gordon Brown MP
• Unang Ministro ng Gales	Rhodri Morgan AM
• Deputy First Minister for Wales	Ieuan Wyn Jones AM
• Secretary of State (in the UK government)	Paul Murphy MP
Unification
• by Gruffudd ap Llywelyn	1056
Lawak
• Kabuuan	20,779 km2 (8,023 sq mi)
Populasyon
• Pagtataya sa 2005	2,958,6001
• Senso ng 2001	2,903,085
• Densidad	140/km2 (362.6/sq mi)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2002
• Kabuuan	US$48 billion
• Bawat kapita	US$23,741
TKP (2003)	0.939 napakataas
Salapi	Pound sterling (GBP)
Sona ng oras	UTC0 (GMT)
• Tag-init (DST)	UTC+1 (BST)
Kodigong pantelepono	44
Internet TLD	.uk2
Office for National Statistics - UK population grows to more than 60 million Also .eu, as part of the European Union. ISO 3166-1 is GB, but .gb is unused.

Ang lupain

First Minister of Senedd Cymru (Welsh pariament)

Isang peninsula ang lupaing kinalalagyan ng Gales na nasa gawing kanluran ng Britanya. Kinapapalooban ito ng mga bundok ng Cambrian, mga lambak, at ibang mga bulubunduking lupain. Makikita sa katimugan ng peninsula ang bundok ng Snowdon, na may taas na 3,560 piye. Nasa Wales din ang isang malaking laguna, ang Bala.^[1]

Nasa Gales din ang bayan na may pinakamahabang pangalan: ang Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllandysiliogogogoch, na ang ibig sabihin ay "Simbahan ni Santa Maria sa loob ng hungkag na puting kastanyo, malapit sa isang mabilis na umaalimpuyong tubig, at simbahan ni Santo Tysilio ng mapulang kuweba".^[1]

Mga pangunahing ani

Likas na mayaman sa uling ang Gales, at napagkukunan din ng tanso, oksido de sik, nikel, at apog.^[1]

Mga mamamayan

Tinatawag na mga Welsh ang mga mamamayan ng Gales. Nagsimula sila sa tribung Celtic na nanggaling sa kanlurang Britanya. Nahaluan din ang mga Welsh ng mga lahing Norman at Ingles.^[1]

Wika, sining at panitikan

May sariling wika ang mga Welsh. Nagmula ang kanilang wika mula sa lengguwaheng Gaeliko, ang wika ng mga Kelt. Isang wikang walang titik na J, K, V, X at Z ang alpabeto ng mga Welsh. Kabilang sa panitikan ng mga Welsh ang kuwentong-bayan ni Haring Arturo at mga Kabalyero ng Bilog na Mesa. Sa matandang literatura, itinuturing na mahalaga ang tulang Gododdin at mga kalipunan ng mga alamat, ang Mabinogion. Tinuturing ding mahalaga ang mga makatang sina Dafydd ap Gwilym at Dylan Thomas.^[1]