Pangasinan

Ang Pangasinan ay isang lalawigan ng Pilipinas sa rehiyon ng Ilocos. Matatagpuan ang lalawigan sa kanlurang bahagi ng pulo ng Luzon sa may Golpo ng Lingayen at Timog Dagat Tsina. Ito ay may kabuuang sukat na 5,451.01 metro kkilouwadrado (2,104.65 sq mi).^[3] Ayon sa senso noong 2015, ang populasyon ay nasa 2,956,726 .^[4]

Para sa wika, tingnan ang Wikang Pangasinan.

Pangasinan
Lalawigan
Lalawigan ng Pangasinan
Watawat Sagisag
Mapa ng Pilipinas na magpapakita ng lalawigan ng Pangasinan
Mga koordinado: 15°55'N, 120°20'E
Bansa	Pilipinas
Rehiyon	Rehiyon ng Ilocos
Kabisera	Lingayen
Pagkakatatag	1611
Pamahalaan
• Uri	Sangguniang Panlalawigan
• Gobernador	Amado Espino III
• Manghalalal	2,156,306 na botante (2025)
Lawak  [1]
• Kabuuan	5,451.01 km2 (2,104.65 milya kuwadrado)
Populasyon  (senso ng 2024)
• Kabuuan	3,188,540
• Kapal	580/km2 (1,500/milya kuwadrado)
• Kabahayan	776,202
Ekonomiya
• Kaurian ng kita	ika-1 klase ng kita ng lalawigan
• Antas ng kahirapan	13.90% (2021)[2]
• Kita	₱ 6,442 million (2022) (2022)
• Aset	₱ 15,897 million (2022)
• Pananagutan	₱ 3,898 million (2022)
• Paggasta	₱ 4,675 million (2022)
Pagkakahating administratibo
• Mataas na urbanisadong lungsod	0
• Lungsod	4
• Bayan	44
• Barangay	1,364
• Mga distrito	6
Sona ng oras	UTC+8 (PST)
PSGC	015500000
Kodigong pantawag	75
Kodigo ng ISO 3166	PH-PAN
Klima	tropikal na monsoon na klima
Mga wika	Pangasinan wikang Sambal Wikang Bolinao Kayapa Kallahan
Websayt	http://www.pangasinan.gov.ph/

Pangasinan ang pangalan ng lalawigan, ng mga mamamayan, at ang pangunahing wikang sinasalita sa lalawigan. Tinatayang nasa 1.5 milyong ang mga katutubong Pangasinan. Isa ang wikang Pangasinan sa mga opisyal na kinikilalang wikang rehiyunal sa Pilipinas. Sinasalita ang Pangasinan bilang ikalawang wika ng mga etnikong minorya sa Pangasinan. Ang pinakakilalang pangkat etnikong minorya sa Pangasinan ay ang mga Iloko, Bolinao at mga Tagalog.

Heograpiya

Mapang pampolitika ng Pangasinan

Pampulitika

Ang lalawigan ng Pangasinan ay nagbubuo ng 44 bayan, 4 na lungsod, at 1,364 na mga barangay. May anim na distritong pangkinatawan ang lalawigan ng Pangasinan.

Mga Lungsod

• Lungsod ng Alaminos
• Lungsod ng Urdaneta
• Lungsod ng Dagupan
• Lungsod ng San Carlos

Mga Bayan

Agno Aguilar Alcala Anda Asingan Balungao Bani Basista Bautista Bayambang Binalonan Binmaley Bolinao Bugallon Burgos Calasiao Dasol Infanta Labrador Laoac Lingayen Mabini

Malasiqui Manaoag Mangaldan Mangatarem Mapandan Natividad Pozorrubio Rosales San Fabian San Jacinto San Manuel San Nicolas San Quintin Santa Barbara Santa Maria Santo Tomas Sison Sual Tayug Umingan Urbiztondo Villasis

Pisikal

Matatagpuan ang lalawigan ng Pangasinan sa kanlurang gitnang bahagi ng pulo ng Luzon sa Pilipinas. Naghahanggan ang Pangasinan sa mga lalawigan ng La Union at Benguet sa hilaga, sa Nueva Vizcaya at Nueva Ecija sa silanga, at sa Zambales at Tarlac sa timog. Matatagpuan sa kanluran ng lalawigan ang Dagat Timog Tsina.

May kabuuang sukat ang Pangasinan na 5,451.01 metro kkilouwadrado (2,104.65 sq mi).^[3] Ang lalawigan ay nasa 170 kilometro (105.633 mi) hilaga ng Maynila, 50 kilometro (31.0685 mi.) timog ng Lungsod ng Baguio, 115 kilometro (71.4576 mi.) hilaga ng Pandaigdigang Paliparan at Daungan ng Subic, at 80 kilometro (49.7096 mi.) hilaga ng Paliparang Pandaigdig ng Clark.

Demograpiya

Senso ng populasyon ng Pangasinan

Taon	Pop.	±% p.a.
1990	2,020,273	—
1995	2,178,412	+1.42%
2000	2,434,086	+2.41%
2007	2,645,395	+1.15%
2010	2,779,862	+1.82%
2015	2,956,726	+1.18%
Source: National Statistics Office[4]

Populasyon

Ang mga mamamayan ng Pangasinan (Totoon Pangasinan) ay tinatawag na Pangasinan o sa Kinastilang Pangasinense, o sa payak na taga-Pangasinan. Ikatlong pinakamataong lalawigan ang Pangasinan sa Pilipinas. Ayon sa senso noong 2000, 47 bahagdan ng populasyon ay mga Totoon Pangasinan at 44 na bahagdan ay mga Iloko.

Asinan sa Dasol.