Sodium bicarbonate

Ang sodium bicarbonate (Espanyol: bicarbonato de sodio), na kilala rin bilang sodang panghurno (Ingles: baking soda), ay isang kompuwestong kimikal na may pormulang NaHCO₃. Isa itong asin na binubuo ng sodyong kasyon (Na⁺) at bikarbonatong anyon (HCO₃⁻). Isang puting solido ang sodium bicarbonate na malakristal, ngunit pinong pulbos ang kadalasang itsura nito. Mayroon itong bahagyang maalat, alkalinang lasa ng kahawig sa sodium carbonate. Nahcolite ang tawag sa anyong likas na mineral nito. Isa itong bahagi ng mineral na natron at masusumpungan ito na nakatunaw sa maraming bukal.^[9]

Sodium bicarbonate

Modelong bola at tungkod ng sodyong kasyon Modelong bola at tungkod ng bikarbonatong anyon
Mga pangalan
Pangalang IUPAC sodium hydrogencarbonate
Mga ibang pangalan Sodang panghurno, baking soda
Mga pangkilala
Bilang ng CAS	144-55-8 Y
Modelong 3D (JSmol)	Interactive image
Reperensya sa Beilstein	4153970
ChEBI	CHEBI:32139 Y
ChEMBL	ChEMBL1353 Y
ChemSpider	8609 Y
DrugBank	DB01390 Y
Infocard ng ECHA	100.005.122
Bilang ng EC	205-633-8
Bilang ng E	E500(ii) (mga regulador ng pagkaasido, ...)]]
IUPHAR/BPS	4507
KEGG	C12603 Y
MeSH	Sodium+bicarbonate
PubChem CID	516892
Bilang ng RTECS	VZ0950000
UNII	8MDF5V39QO Y
Dashboard ng CompTox (EPA)	DTXSID9021269
InChI InChI=1S/CH2O3.Na/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);/q;+1/p-1 Y Key: UIIMBOGNXHQVGW-UHFFFAOYSA-M Y InChI=1/CH2O3.Na/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);/q;+1/p-1 Key: UIIMBOGNXHQVGW-REWHXWOFAQ
SMILES [Na+].OC([O-])=O
Mga pag-aaring katangian
Pormulang kemikal	NaHCO3
Bigat ng molar	84.0066 g mol−1
Hitsura	Puting kristal
Amoy	Walang amoy
Densidad	2.20 g/cm3[1]
Puntong natutunaw	(Decomposes to sodium carbonate starting at 50 °C[1][2])
Solubilidad sa tubig	69 g/L (0 °C)[3][4] 96 g/L (20 °C)[3][4] 165 g/L (60 °C)[3][4]
Solubilidad	0.02 wt% acetone, 2.13 wt% methanol @22 °C.[5] insoluble in ethanol
log P	−0.82
Pagkaasido (pKa)	6.34[6] 6.351 (carbonic acid)[6]
Repraktibong indeks (nD)	nα = 1.377 nβ = 1.501 nγ = 1.583
Termokimika
Kakayahan ng init (C)	87.6 J/mol K[7]
Pamantayang entropiyang molar (S⦵298)	101.7 J/mol K[7]
Pamantayang entalpya ng pagbuo (ΔfH⦵298)	−950.8 kJ/mol[7]
Enerhiyang malaya na Gibbs (ΔfG⦵)	−851.0 kJ/mol[7]
Parmakolohiya
Kodigong ATC	B05CB04 (WHO) B05XA02, Padron:ATCvet
Mga panganib
Kaligtasan at kalususgan sa trabaho (OHS/OSH):
Pangunahing peligro	Nagdudulot ng malubhang pangangati sa mata
NFPA 704 (diyamanteng sunog)	2 0 1
Punto ng inplamabilidad	Di-nasusunog
Nakakamatay na dosis o konsentrasyon (LD, LC):
LD50 (dosis na panggitna)	4220 mg/kg (rat, oral)[8]
Dokumento ng datos ng kaligtasan (SDS)	External MSDS
Mga kompuwestong kaugnay
Ibang mga anion	Sodium carbonate
Ibang mga cation	Ammonium bicarbonate Potassium bicarbonate
Mga kaugnay na kompuwesto	Sodium bisulfate Sodium hydrogen phosphate
Maliban kung saan nabanggit, binigay ang datos para sa mga materyales sa kanilang estadong pamantayan (sa 25 °C [77 °F], 100 kPa). Y patunayan (ano ang YN ?) Mga sanggunian ng Infobox

Mga cupcake na hinalo ng sodang panghurno bilang pampaalsa

Paggamit

Pagluluto

Pampaalsa

Pangunahing artikulo: Pampaalsa

Sa pagluluto, pangunahing ginagamit ang sodang panghurno sa paghuhurno bilang pampaalsa. Kapag may reaksiyon ito sa asido, lumalabas ang carbon dioxide, kaya umaalsa ang batter at nabubuo ang kilalang tekstura at ligasgas sa mga cake, tinapay, at iba pang pagkaing inihuhurno at ipiniprito. Maaaring katawanin ang reaksiyong asido–base ng sumusunod:^[10]

NaHCO₃ + H⁺ → Na⁺ + CO₂ + H₂O

Kabilang sa mga asidong materyales na nag-uudyok ng ganitong reaksiyon ang mga hydrogen phosphate, krema ng tartar, katas ng limon, yogurt, buttermilk, cocoa, at suka. Maaaring gamitin ang sodang panghurno sa maasidong sourdough, para gumaan ito at mabawasan ang maasidong lasa nito.^[11]

Maaari ring pakilusin ng init mismo ang sodium bicarbonate bilang pampaalsa sa paghuhurno dahil sa dekomposisyong termal, at lumalabas ang carbon dioxide sa mga temperaturang higit sa 80 °C (180 °F), gaya ng sumusunod:^[12]

2 NaHCO₃ → Na₂CO₃ + H₂O + CO₂

Kapag ginamit sa ganitong paraan na mag-isa, nang walang maasidong sangkap (sa batter man o sa paggamit ng pulbos panghurno na may nilalamang asido), kahalati lamang ng CO₂ ang lumalabas (isang molekula ng CO₂ ang nabubuo sa bawat dalawang katumbas na NaHCO₃). Bukod pa rito, sa kawalan ng asido, ang dekomposisyong termal ng sodium bicarbonate ay nagluluwal din ng sodium carbonate, na napakaalkalina at nagbibigay ng mapait at masabon na lasa at dilaw na kulay sa inihurnong produkto. Dahil mabagal ang reaksiyon sa temperatura ng silid, maaaring ipatayo ang mga halo (cake batter, atbp.) nang hindi umaalsa hanggang pinainit sa hurno.^{[kailangan ng sanggunian]}

Pulbos panghurno

Pangunahing artikulo: Pulbos panghurno

Naglalaman ang pulbos panghurno, na ibinebenta rin sa pagluluto, ng halos 30% ng bikarbonato, at iba't ibang maasidong sangkap na naaaktiba sa pagdagdag ng tubig nang hindi kailangan ng karagdagang asido sa pinaglulutuan.^[13][14][15] Maraming anyo ng pulbos panghurno ang naglalaman ng sodium bicarbonate na pinagsama sa calcium acid phosphate, sodium aluminum phosphate, o krema ng tartar.^[16] Alkalina ang sodang panghurno; hindi nagkakaroon ng lasang metal ang asido na ginagamit sa pulbos panghurno kapag naglilikha ng sodium carbonate ang kemikal na pagbabago sa paghuhurno.^[17]