En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Batman
Batman ilinin merkezi olan şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Batman (Kürtçe: Êlih), Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman ilinin merkezi olan şehirdir.
.jpg)
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
Batman, tarih boyunca pek çok medeniyetin gelişip serpilmesine olanak tanıyan, Bereketli Hilal olarak adlandırılan verimli coğrafyanın merkezinde yer alır. Bu stratejik konumu sayesinde Mezopotamya, Anadolu ve Suriye kültürlerinin kesişme noktası haline gelmiştir. Bölgede yer alan çok sayıda tarihi yapı, arkeolojik buluntu ve ören yeri; Batman'ın geçmişte birçok uygarlığa ev sahipliği yaptığını ve uzun süreli yerleşim alanı olarak kullanıldığını göstermektedir.
Bölgeye hâkim olduğu bilinen ilk topluluk, MÖ 2000'li yıllarda yaşayan ve Urartularla akraba kabul edilen Hurrilerdir. Onları sırasıyla Mitanniler, Asurlular, İskitler, Medler, Lidyalılar, Persler, Makedonlar, Partlar, Ermeni Krallığı, Roma, Sasani ve Bizans gibi birçok devlet takip etmiştir. 7. yüzyılın ortalarında İslam ordularının bölgeye hâkim olmasıyla birlikte bu topraklar Müslümanların kontrolüne geçmiştir. 11. yüzyılın sonlarına doğru ise Türkler bölgede kalıcı hâkimiyet kurmuştur.
Osmanlı döneminde Batman ve çevresi, önce Diyarbakır eyaletine bağlı birer sancak olarak yönetilmiş; daha sonra vilayet düzenlemeleriyle Bitlis Vilayeti'ne bağlı Siirt sancağı sınırlarına dâhil edilmiştir.
Cumhuriyetin ilanından sonra ise özellikle petrol arama faaliyetleri ve bölgeden geçen demiryolu hattı Batman'ın gelişmesini hızlandırmıştır. Bugünkü Batman kentinin temellerini oluşturan İluh köyü, 1937 yılında bucak, 1955'te belediye statüsü kazanmış; artan göçler ve nüfusla birlikte kentleşme süreci hızlanmış, 1990 yılında ise Batman il statüsüne kavuşmuştur.[1]
Remove ads
Coğrafya
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Batman ilinin kuzey ve kuzeydoğu kesimleri dağlık, sarp ve yüksek arazilere sahipken, güney bölgesi de dağlarla kaplı ve engebelidir. Dicle Nehri batıdan doğuya doğru akarak ilin topraklarını kat eder. Batman Çayı ise Batman ile Diyarbakır arasındaki sınırı oluşturur ve sonunda Dicle Nehri'ne karışır. Bölgede 4000'i aşkın mağara bulunur.
Batman'da karasal iklim etkilidir; yaz ayları sıcak ve kurak, kış ayları ise soğuk ve yağışlı geçer. İl, 41°10' ile 41°40' doğu boylamları ve 37°50' ile 38°40' kuzey enlemleri arasında konumlanmıştır.[2]
Remove ads
Nüfus
Nüfusu hızla artan şehir; sanayi, petrol ve inşaat sektörünün de gelişmesiyle bölgede güçlü konuma sahiptir.[kaynak belirtilmeli] Nüfusun çoğunluğunu çevre il ve ilçelerden göçmüş insanlar oluşturmaktadır.[kaynak belirtilmeli]
Ekonomi
Batman'ın ekonomisi büyük ölçüde Raman Dağı'ndan çıkarılan petrole dayalıdır. Türkiye'nin petrol gereksiniminin yaklaşık %20'si bu bölgeden sağlanmaktadır. Elde edilen petrolün bir kısmı Batman-İskenderun boru hattı aracılığıyla Yumurtalık bölgesine taşınmaktadır. Kentte petrol rafinerisi dışında büyük çaplı sanayi kuruluşu bulunmamaktadır. Tuğla, yem, mercimek işleme, çırçır ve bisküvi fabrikaları özel girişimciler tarafından işletilmekte olup, genellikle küçük ölçekli işletmelerdir.
Tarımsal faaliyetler ağırlıklı olarak Batman ve Beşiri ovalarında gerçekleştirilmektedir. Batman Ovası, Türkiye'nin en verimli topraklarından biri olarak kabul edilir. Sulama imkanlarının bulunduğu alanlarda pamuk, tütün, buğday gibi tahıllar, baklagiller ile çeşitli meyve ve sebzeler yetiştirilmektedir. GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi), bu bölgede tarımın daha da ilerlemesine önemli katkılar sağlayacaktır. Öte yandan, dağlık kesimlerde büyükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır.[20]
Remove ads
Yerel yönetim
Özetle
Bakış açısı
31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen 2019 Türkiye yerel seçimlerinde HDP adayı Mehmet Demir, geçerli oyların %66,03'ünü alarak belediye başkanı seçildi.[21] Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan Demir, İçişleri bakanlığı tarafından görevinden alınıp yerine aynı zamanda Batman valisi olarak görev yapan Hulusi Şahin kayyım olarak atanmıştır.[22] Vali olarak Hulusi Şahin'in ardından atanan Ekrem Canalp belediye başkan vekilliği görevini de devralmıştır.[23]
Batman Belediye meclisi ise 27 HDP ve 8 AK Parti olmak üzere 35 üyeden oluşmaktadır.[24]
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde Batman Belediye Başkanlığını DEM Parti adayı Gülistan Sönük %64,52 oy oranıyla kazandı.
Belediye başkanları
Remove ads
Eğitim
Özetle
Bakış açısı
Cumhuriyet öncesi eğitim
Batman'a bağlı Hasankeyf ilçesi, Orta Çağ'da Artuklular ve Eyyübiler döneminde başkent olarak önemli bir rol üstlenmiştir. Dönemin diğer başkentlerinde bulunan eğitim ve kültür yapıları Hasankeyf'te de yer almıştır. Artuklular zamanında burada çeşitli medreselerin inşa edildiği ve bu kentin bir ilim merkezi haline geldiği bilinmektedir. Eyyübiler devrinde ise medreselerde dini eğitimin yanı sıra tıp, matematik ve felsefe gibi alanlarda da dersler verilmiş, bu dönemde birçok bilim insanı yetişmiştir.
Gerek Orta Çağ'da gerekse Osmanlı döneminde eğitim, genellikle cami çevresinde kurulan medreselerde, alanında uzman kişiler tarafından verilmekteydi. Bu süreçte dini bilgilerin öğretimine öncelik verilmiş, bu sistem cumhuriyetin ilanına kadar devam etmiştir.
Cumhuriyet sonrası eğitim
Okul öncesi eğitim: Batman'da okul öncesi eğitim, ilköğretim okulları bünyesinde açılan anasınıflarıyla başlamıştır. Kentte ilk bağımsız anaokulu ise 1998 yılında 8 derslikli ve tam donanımlı olarak hizmete açılmıştır.
İlköğretim: Cumhuriyetin ilanından sonra Batman'da ilkokullar açılmaya başlanmıştır. 1955 yılında Atatürk İlkokulu, 1956'da Cumhuriyet İlkokulu, 1961'de ise Devrim (M. Akif) İlkokulu eğitim hayatına katılmıştır.
Ortaöğretim: Batman'da lise düzeyinde eğitim 1968 yılında açılan Batman Lisesi ile başlamıştır.
Mesleki ve teknik eğitim: İlk meslek okulu 1963 yılında kurulan Pratik Kız Sanat Okulu'dur. Ardından 1968'de Endüstri Meslek Lisesi, 1971'de Kız Meslek Lisesi, 1986'da Ticaret Meslek Lisesi ve 1989'da Sağlık Meslek Lisesi açılmıştır.
Halk eğitimi: Batman, henüz ilçe konumundayken 1975 yılında Kaymakamlık binasının zemin katında Halk Eğitim Merkezi açılmıştır. Bu merkez 1992 yılında Kültür Mahallesi'nde inşa edilen yeni binasına taşınmıştır.
Batman İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı olarak il genelinde 5 ilçede İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri faaliyet göstermektedir. Merkez ilçedeki eğitim hizmetleri de İl Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. İl ve ilçe müdürlükleri, görevlerin niteliğine göre çeşitli birim, şube ve komisyonlar aracılığıyla hizmet verirken, okullar İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri bünyesinde faaliyet göstermektedir.[25]
Remove ads
Galeri
Diyarbakır Caddesi
Şehir merkezi
Şehir meydanı
Batman'dan bir görünüm
Batman panaroması
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads