Dağlık Karabağ çevresinde Ermenistan tarafından işgal edilmiş Azerbaycan toprakları
Eskiden işgal edilmiş Azerbaycan toprakları / From Wikipedia, the free encyclopedia
Dağlık Karabağ çevresinde Ermenistan tarafından işgal edilmiş Azerbaycan toprakları,[lower-alpha 1] de jure Azerbaycan'a ait olan ve Dağlık Karabağ Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte Ermenistan ve uluslararası alanda tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin askerî kuvvetleri tarafından işgal edilmiş, eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın dışında yer alan topraklardır.[1] Günümüzde eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın bir bölümünü içeren Kelbecer rayonu dışında tüm rayonlar, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin eski rayonlarıyla aynıdır.
1. Kelbecer 2. Laçın 3. Kubadlı 4. Zengilan |
5. Cebrayıl 6. Füzuli 7. Ağdam |
Dağlık Karabağ'ın tersine, 1988-1994 Dağlık Karabağ Savaşı sırasında rayonlardan göç ettirilene kadar, Ermenistan işgalindeki komşu topraklarının tümünün nüfus çoğunluğunu Azerbaycan Türkleri oluşturmaktaydı.[2][3]
Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Dağlık Karabağ'ı çevreleyen topraklardaki tüm işgal güçlerinin çekilmesini talep eden dört karar kabul etti.[4][5][6][7] 2008'de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Azerbaycan'ın işgal altındaki tüm topraklarından tüm Ermenistan kuvvetlerinin çekilmesini talep eden 62/243 sayılı kararı kabul etti.[8]
2020 Dağlık Karabağ savaşında bölgenin güneyindeki 4 rayon (Füzuli, Cebrayıl, Zengilan ve Kubadlı) bizzat silahlı mücadeleyle işgalden kurtarılırken savaşın ardından, Ermenistan 1 Aralık 2020'ye kadar diğer 3 rayondan çekilerek onları Azerbaycan kontrolüne geri vermeyi kabul etti. Bu anlaşma, Rus arabuluculuğunda bir barış antlaşmasıyla düzenlenmiş ve Rus ve Türk barış güçleri tarafından uygulanmaktadır. Bu çözümün bir parçası olarak Azerbaycan, Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'ın bu süre içerisinde Ermenistan kontrolü altında kalacak bölgelerine bağlayan Laçın Koridoru'na erişim hakkı vermiştir.[9]