Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Guatemala Maya Dilleri Akademisi (kısaltması ALMG, İspanyolca Academia de Lenguas Mayas de Guatemala), Guatemala'da konuşulan 22[1] Maya dilinin kullanımını düzenleyen özerk devlet organizasyonu. Bu dillerin yazımında kullanılan değişik yazı sistemlerinin standartlaşması üzerine çaba harcar. Diğer bir işlevi de bu Maya dillerinin öğretimine yönelik çalışmalar yapmak, kurslar açarak tercüman yetiştirmektir.
Guatemala Kongresinde 18 Ekim 1990 günü onaylanarak yürülüğe girmiş olan Guatemala Maya Dilleri Kanunu (Ley de la Academia de Lenguas Mayas de Guatemala Decreto n.º 65-90) gereği 16 Kasım 1990 tarihinde kurulmuştur.
Guatemala İç Savaşında (1960 - 1996) 200.000 den fazla Maya Kızılderilisinin ölümüyle sonuçlanan soykırımın suçlularından birisi olması dolayısıyla savunma bakanının başkent Guatemala şehrindeki eski evi (Casa Crema) akademinin merkez binası olarak seçilmiştir.[2]
Guatemala'da yaklaşık 50-100 kişi tarafından konuşulan Yukatek Mayacası araştırma geliştirme konusu yapılan 22 dil arasında bulunmaz.
Türkçe adı | İspanyolca adı | Etnik (Guatemala 2002)[3] | Anadil (Guatemala 2002)[4] | departman | Konuşulduğu ülke(ler) |
---|---|---|---|---|---|
Açice | Achi’ | 105.992 | 82.640 | Baja Verapaz | Guatemala |
Akatekçe | Akateko | 39.370 | 35.763 | Huehuetenango | Guatemala (48.500), Meksika (Chiapas 10.100) |
Avakatekçe | Awakateko | 11.068 | 9.613 | Huehuetenango | Guatemala |
Çalçitekçe | Chalchiteko | 30.000[5] | 30.000[5] | Huehuetenango | Guatemala |
Çortice | Ch’orti’ | 46.833 | 11.734 | Chiquimula, Zacapa | Guatemala, Honduras |
Çuhça | Chuj | 64.438 | 59.048 | Huehuetenango | Guatemala, Meksika (Chiapas) |
Hakaltekçe | Jakalteko ya da Popti’ | 47.024 | 34.038 | Huehuetenango | Guatemala, Meksika |
İşilce | Ixil | 95.315 | 83.574 | El Quiché | Guatemala, Meksika (224) |
İtzaca | Itza’ | 1.983 | 1.094 | El Petén | Guatemala |
Kakçikelce | Kaqchikel | 832.968 | 444.954 | Chimaltenango, Guatemala, Baja Verapaz, Sacatepéquez, Sololá, Suchitepéquez | Guatemala, Meksika (143) |
Kanhobalca | Q’anjob’al | 159.030 | 139.830 | Huehuetenango | Guatemala |
Kekçice | Q'eqchi' | 852.012 | 716.101 | Alta Verapaz, Petén, El Quiché, Izabal | Guatemala + 21.000 Belize, El Salvador, Meksika |
Kiçece | K´iche´ | 1.270.953 | 890.596 | El Quiché, Huehuetenango, Quetzaltenango, Retalhuleu, Sololá, Suchitepequez Totonicapán, San Marcos, Chimaltenango | Guatemala, Meksika (524) |
Mamca | Mam | 617.171 | 477.717 | Huehuetenango, Quetzaltenango, San Marcos, Retalhuleu | Guatemala, Meksika (28.000) |
Mopanca | Mopan | 2.891 | 2.455 | El Petén | Belize (6.100), Guatemala |
Pokomamca | Poqomam | 42.009 | 11.273 | Escuintla, Guatemala, Jalapa | Guatemala, El Salvador |
Pokomçice | Poqomchi’ | 114.423 | 92.941 | Alta Verapaz, Baja Verapaz, El Quiché | Guatemala |
Sakapultekçe | Sakapulteko | 9.763 | 6.973 | El Quiché | Guatemala |
Sipakapaca | Sipakapense | 10.652 | 5.687 | San Marcos | Guatemala |
Tektitekçe | Tektiteko | 2.077 | 1.144 | Huehuetenango | Guatemala, Meksika (1.000) |
Tzutuhilce | Tz’utujil | 78.498 | 63.237 | Sololá, Suchitepéquez | Guatemala |
Uspantekçe | Uspanteko | 7.494 | 3.971 | El Quiché | Guatemala |
Sessizler | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ALMG | IPA | ALMG | IPA | ALMG | IPA | ALMG | IPA | ALMG | IPA | ALMG | IPA | ALMG | IPA | ALMG | IPA |
a | [a] | aa | [aː] | ä | [ɐ] | b' | [ɓ] | b | [b] | ch | [ʧ] | ch' | [ʧ’] | h | [h] |
e | [e] | ee | [eː] | ë | [ə] | j | [x] | k | [k] | k' | [k’] | l | [l] | m | [m] |
i | [i] | ii | [iː] | ï | [ɪ] | n | [n] | nh | [ŋ] | p | [p] | q | [q] | q' | [q’] |
o | [o] | oo | [oː] | ö | [ʌ] | r | [r] | s | [s] | t | [t] | t' | [t’] | tz | [ʦ] |
u | [u] | uu | [uː] | ü | [ʊ] | tz' | [ʦ’] | w | [w] | x | [ʃ] | y | [j] | ' | [ʔ] |
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.