Hareket felsefesi, hareketin varlığı ve doğası hakkındaki soruları keşfetmekle ilgilenen bir felsefe dalıdır.[1]
Süreç felsefesinin bir parçası olan hareket felsefesinin amacı çalışmanın temel soruları, hareketin insanın algıladığı şekliyle var olup olmadığı, hareketin ne olduğu ve eğer varsa, nasıl meydana geldiği, hareketin epistemolojisi ve ontolojisi ile ilgilidir. Hareket felsefesi, doğal sistemlerdeki değişim teorilerinin incelenmesinde ve felsefede uzay ve zaman çalışmalarıyla yakından bağlantılıdır.
Giriş
Hareket felsefesi, Antik Yunan ve Roma filozofları, Parmenides, Elealı Zeno, Heraklitos ve Demokritos gibi Sokrates öncesi filozoflar için merkezi bir ilgi alanıydı. Bu nedenle bilim felsefesinin gelişmesinde etkili olmuştur.[2]
Erken tarihi
Yunan fizyolojisi
Hareket kavramı, değişim fikriyle yakından ilişkilidir ve ilk Yunan filozoflarını fenomenler için natüralist açıklamalara öncülük etmeye yönlendiren şey, değişimi mümkün kılan hakkındaki tartışmalardır.
Herakleitos (d. MÖ: 535) "her şey bir nehir gibi hareket halindedir" demiştir.[3]
Hareket sadece bir algıdır
Parmenides (d. MÖ: 475) ve takipçileri, hareketin yalnızca algılandığını, ancak gerçekte var olamayacağını savundu. İnsani bakış açısından, evreni incelemenin farkında olunması gereken, bir yanda onun nasıl göründüğü ve diğer yanda gerçekte nasıl olması gerektiği olmak üzere iki yönü olduğunu iddia etti.[4]
Atomizm ve determinizm
Parmenides'in hareket tanımına cevaben, Democritus (d. MÖ: 460) bölünmez madde parçalarının boşlukta sürekli hareket halinde olduğu atom teorisini açıkladı. Parçalar rahatsız edecek bir şeyin yokluğunda, uzayda eşit olarak düşerler. Bu düşünce okuluna göre madde ve/veya uzay (ve zaman) ayrık ve sonludur.[5] Bu teori için kanıt, 1800'lerin başında John Dalton tarafından bulundu ve bileşiklerin kimyasal ayrışmasının, Dalton'un atom teorisine yol açan tam numaralı ağırlık oranlarını verdiği bulgusunu açıkladı.[6]
Platon ve Aristoteles
Platon'a göre hareket, hiçbir zaman tam olarak kavranamayan veya tanımlanamayan bir olgudur. Yaşam ve ruhla eş anlamlı olan sonsuz ve sürekli "ruhsal" kendi kendine hareketten kaynaklanır. Bu sürekli hareket, cisimlerin algılanan hareketi olan "iletişim" hareketine neden olur.[7]
Aztek
Aztek metafiziği, kozmolojik ontolojisinde madde yerine harekete öncelik verdi. Başka bir deyişle, süreç temel, nesneler veya maddeler geçici olarak görülüyordu. Bu nedenle değişim, doğal olarak hareket olarak algılandı ve bu hareket, tüm değişimin meydana geldiği üç forma bölündü. Bunlara olin (sıçrayan, salınan) malinalli (eğirme, büküm, spiral) ve en önemlisi nepantla (dokuma, kesişme, birleştirme, dengeleme) adı verildi.[8]
Orta çağ
Modern çağ
Tutarlı bir hareket anlayışına ulaşmak, modern bilimde uzay ve zamanın doğasını anlamada önemli olmuştur. Temel felsefi tartışma, mutlak ve ilişkisel hareket kavramları arasında olmuştur.[9]
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.