Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi
Aralık 1970'te Türkiye'de yasa dışı olarak kurulan Marksist-Leninist örgüt / From Wikipedia, the free encyclopedia
Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kısaca THKP-C, Mahir Çayan, Hüseyin Cevahir, Ulaş Bardakçı, Ertuğrul Kürkçü, Yusuf Küpeli ve Münir Ramazan Aktolga tarafından Aralık 1970'te Türkiye'de yasa dışı olarak kurulan Marksist-Leninist örgüttür. Kentsel gerilla savaşı stratejisini benimsediğini açıklayan örgüt,[1][2] 1960 ve 70'lerde oluşan Devrimci Gençlik Hareketleri ile büyüdü.[3] Kuruluşunun hemen ardından İstanbul ve Ankara'da banka soygunu gibi birkaç eylem gerçekleştiren örgüt, Nisan 1971'de İsrail başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırarak adını daha da duyurmuştur.[4] Elrom'un kaçırılmasından sonra yapılan görüşmelerden netice alınamaması ve ardından Efraim Elrom'un öldürülmesinden sonra örgüte yönelik başlatılan operasyonlar sonucu örgütün yönetici kadrosundan birkaçı dışında tümü yakalandı.[4] Bu operasyonlar sonrası kendi içlerinde örgütün yöntemlerine dair tartışmalar yaşamalarının ardından yönetim kadrosundan birkaç isim ihraç edildi. Mahir Çayan ve arkadaşlarının cezaevinden kaçmasının ardından yeniden bir araya gelen örgüt, şehirlerden uzaklaşıp kırlarda örgütlenme yoluna gitti ve bu sebeple Karadeniz Bölgesi'ne gittiler.[4]
Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Nisan 2020) |
Vikipedi'nin kalite standartlarına ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümündeki ansiklopedik olmayan içeriğin temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. (Şubat 2019) |
Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi | |
---|---|
Kısaltma | THKP-C |
Kurucu | Mahir Çayan Hüseyin Cevahir Ulaş Bardakçı Ertuğrul Kürkçü Münir Ramazan Aktolga Yusuf Küpeli |
Slogan(lar) | "Kurtuluşa kadar savaş!" |
Kuruluş tarihi | Aralık 1970[not 1] |
Kapanış tarihi | 22 Ekim 1972 (de facto) |
Bölünme | Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/İşçi Kesimi (veya Küpeli-Aktolga Grubu) (1971)
Ardılları:
|
Gazete(ler) | Kurtuluş Sosyalist Dergi |
Gençlik kolu | Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu |
İdeoloji | |
Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
Resmî renkler | Kırmızı ve sarı |
THKP-C lideri Mahir Çayan ve arkadaşları Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamlarını engellemek için 27 Mart 1972'de Ünye'deki NATO üssündeki yabancı görevlileri kaçırdı. Kaçırdıkları esirler ile birlikte Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı o dönemki adıyla Kızıldere köyüne geldiler.[5] 30 Mart 1972'de emniyet güçleri tarafından Kızıldere köyünde sıkıştırılan örgüt üyeleri ile silahlı çatışmaya girildi. Çatışmanın ardından Ertuğrul Kürkçü dışındaki örgüt üyelerinin hepsi öldürüldü.[5]
Sağ yakalanan Ertuğrul Kürkçü dışındaki üyelerinin tamamının öldürülmesinin ardından örgüt o dönemde resmi olarak dağıldı.[4][6] Sonrasında kurulan Devrimci Yol, Kurtuluş Hareketi, Acilciler ve Devrimci Sol gibi oluşumlar bu geleneği sürdürdüğünü iddia etseler de THKP-C'nin savunduğu görüşleri ve eylemleri tartışmaya açarak yeniden yorumlanmasına ve farklı örgütler kurulmasına neden oldular.[4]
Kurulduğu ve aktif olduğu yıllarda Türkiye'de yasadışı olan örgüt, günümüzde de yasadışı olarak kabul edilmektedir.[7] Türkiye'nin yanı sıra Birleşik Krallık hükûmeti'nin de yasadışı veya terör örgütleri listesinde yer alan THKP-C'nin, dağılmasının ardından kurulan ve THKP-C geleneklerini sürdürdüğünü iddia eden Acilciler, Devrimci Sol gibi örgütler de Türkiye dahil olmak üzere farklı ülkelerde yasadışı olarak kabul edilmekte ve "Terör Örgütleri Listelerinde" yer almaktadır.[3] Ayrıca, örgütün dağılmasının ardından kurulan Acilciler örgütünün Suriye İç Savaşı boyunca Beşşar Esad yanlısı olarak Suriye'de faaliyetlerini sürdürdüğü iddia edilmektedir.[3]