Yuan Hanedanı
Mogol hanlığı, Cengiz Han'ın torunu Kübilay Han tarafından kuruldu / From Wikipedia, the free encyclopedia
Yuan Hanedanı ya da Kubilay Hanlığı (Çince: 元朝; Pinyin: Yuáncháo; Moğolca: Dai Ön Yeke Mongghul Ulus), 1280-1368 yılları arasında Çin'i egemenliği altına alan Moğollar tarafından kurulmuş hanedan.
Yuan Hanedanı 大元 Dà Yuán ᠳᠠᠢ ᠦᠨ ᠤᠯᠤᠰ Dai Ön ulus | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1271-1368 | |||||||||||||
1294 civarında Yuan Hanedanı'nın yönettiği bölgeler | |||||||||||||
Tür | Moğol İmparatorluğu'nun Kağan yönetimindeki bölümü İmparatorluk Çin'inin Fetih Hanedanı | ||||||||||||
Başkent | Hanbalık (Pekin) Shangdu (yaz başkenti) | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Çince, Eski Uygur Türkçesi | ||||||||||||
Resmî din | Tibet Budizmi | ||||||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||
Han | |||||||||||||
| |||||||||||||
Şansölye | |||||||||||||
| |||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
1310 | 11.000.000 km2 | ||||||||||||
|
Kurucusu Cengiz Han'ın torunu, Tuluy (Moğolca: Толуй)'un oğlu Kubilay Han'dır. Togon Temür döneminde 1368'de başkenti Dadu (Çince: 大都 pinyin: Dàdū, Farsça: خان باليق Khān Bālīq, Türkçe: Hanbalık)'yu terk ederek kuzeye kaçmak zorunda kalmış ve hanedan Kuzey Yuan (北元) olarak adlandırılmıştı.
Aslında Doğu Avrupa ve Rusya'dan Orta Doğu'ya, Çin ve Kore'ye kadar uzanan Moğol İmparatorluğu'nun bir parçasıdır. Ancak buradaki Moğollar, İmparatorluğun içinde yalnız Çin ile ilgilenmiş, Moğol Kağanı unvanının yerine Çin İmparatoru unvanını kullanmayı yeğlemişlerdir.
Moğol yönetiminin Han Çinlilerine yaptığı dayanılmaz sömürü ve baskı, Han Çinlileri'nin ayaklanmasına neden oldu. 1333 yılına gelindiğinde dinî ve diğer gizli örgütler tarafından başlatılan ayaklanmalar tüm ülkeye yayıldı. Bu dönemdeki en büyük ayaklanma, Sarı Irmak’ta yapılan ıslah çalışmalarına katılan köylülerin başlattığı “Kırmızı Başörtülü Ordu”nun ortaya çıkmasıydı. Ordunun Haozhou bölgesindeki birlikleri, Zhu Yuanzhang’ın liderliğinde “Moğolları kovarak Çin’i yeniden kurmak” sloganıyla Çinliler arasında geniş destek kazandı. Zhu Yuanzhang, ordusuyla birlikte 1368 yılında Dadu’yu ele geçirerek Yuan Hanedanı'nı yıktıktan sonra Ming Hanedanı'nı kurdu.