Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Yukarıdurak, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.
Yukarıdurak | |
---|---|
Rize'nin Türkiye'deki konumu | |
Yukarıdurak'ın Rize'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Rize |
İlçe | Ardeşen |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1054 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 131 |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
İl alan kodu | 0464 |
İl plaka kodu | 53 |
Posta kodu | 53480 |
Yukarıdurak ile Aşağıdurak köylerinin eski ortak adı Dzğemi'dir. Yukarıdurak köyü Cileni Dzğemi (ჯილენი ძღემი), Aşağıdurak köyü Tzaleni Dzğemi (წალენი ძღემი) olarak bilinir. Dzğemi adı Zğemi (ზღემი) şeklinde de yazılmıştır.[1] Bu yer adı Türkçeye de Zğem (زغم) olarak girmiştir. Ancak 1876 Trabzon vilayeti salnamesinin yeni basımında "Zoga", 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Ziam" şeklinde okunmuştur.[2][3]
Dzğemi veya Zğemi köyünün bulunduğu Lazeti bölgesi, Antik Çağ'da Kolheti Krallığı'nın sınırları içinde bulunuyordu. Osmanlılar, Trabzon İmparatorluğu'nu 1461'de ortadan kaldırdıktan sonra, 1547 yılında bu bölgeyi de tamamen ele geçirmiştir.[4] Bu yerleşim 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte Zğem-i Ulya (Yukarı Zğem) köyü Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Atina kazasına bağlıydı. Nüfusu 71 hanede yaşayan 230 kişiden oluşuyordu. Bu sayının sadece erkek nüfusunu ihtiva etme ihtimali bulunmaktadır. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 43 koyun, 182 keçi, 135 inek ve 10 öküz kaydedilmiştir.[5]
Yukarı Dzğemi köyü, Birinci Dünya Savaşı'nda Rusların eline geçti. Rus idaresi sırasında, 1917 yılında Lazistan bölgesine araştırma gezisi yapmış olan Gürcü dilbilimci İoseb Kipşidze, köyü adını Gürcü alfabesiyle "Cileni Dzğemi" (ჯილენი ძღემი), Rus alfabesiyle "Zgemi Ulya" (Згеми-Улъя) şeklinde yazmıştır. Bu tarihte köyde 129 hanede 620 kişi yaşıyordu.[6] Nikolay Marr ise, 1910 yılındaki araştırma gezisinde Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmış, Yukarı Dzğem köyünü de Lazcanın konuşulduğu yerleşim yerleri arasında saymıştır.[7]
Zğem-i Ulya veya Yukarı Zğemi, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının Ardeşen nahiyesine bağlıydı.[3] 1935 genel nüfus sayımında "Zeymiulya" şeklinde kaydedilmiş olan Yukarı Zğemi köyü, Artvin ve Rize vilayetlerinin birleştirilmesiyle kurulmuş olan Çoruh vilayetinde aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 826 kişiden oluşuyordu.[8] Zğemi veya Zğem Türkçe olmadığı için Yukarı Zğemi köyünün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Yıkarıdurak olarak değiştirilmiştir.[9] 1965 genel nüfus sayımında Yukarıdurak köyünün nüfusu 1.193 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 316 kişi okuma yazma biliyordu.[10] Yukarıdurak köyünün Kayabaşı mahallesi, 17 Mayıs 2011'de bağımsız bir köy olarak, Önder Köyü adı altında kurulması kararı ile köy olmuştur. Bu nedenle nüfusu, Önder Köyü nüfusu oranında azalmıştır.
Yukarıdurak köyünde, 18. yüzyıla ait Yukarıdurak Köprüsü ile 19. yüzyılda inşa edilmiş bir cami bulunmaktadır.[11]
Köy; Rize il merkezine 69 km, Ardeşen ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.[12] Köy yamaç üzerine kurulmuştur. Köydeki Nolivade, Kobare ve Kfaşube mahallelerinin adları Lazcadır.[13] Çaçağona Yaylası Yukarıdurak köyünün sınırları içindedir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.