İsrail Hava Kuvvetleri

İsrail Hava Kuvvetleri (İbranice: זרוע האוויר והחלל Zroa HaAvir VeHahalal), İsrail'i havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli askeri kuvvettir. İsrail Savunma Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2.kuvvettir. 28 Mayıs 1948'de, İsrail Bağımsızlık Bildirgesi'nden kısa bir süre sonra kurulmuştur. Nisan 2022 itibarıyla Aluf Tomer Bar Hava Kuvvetleri komutanı olarak görev yapmaktadır.

İsrail Hava Kuvvetleri
İsrail Hava Kuvvetleri arması
Etkin	28 Mayıs 1948 - günümüz
Ülke	İsrail
Bağlılık	İsrail Savunma Kuvvetleri
Tipi	Hava Kuvvetleri
Büyüklük	34.000 askeri personel 589 Uçak 191 Helikopter 32 İnsansız Hava Aracı [1]
Karargâh	Tel Aviv
Savaşları	1948 Arap-İsrail Savaşı Gazze Savaşı Altı Gün Savaşı 1973 Arap-İsrail Savaşı Ağustos 2011 Gazze Şeridi hava saldırıları 2014 İsrail-Gazze çatışması
Website	iaf.org.il
Komutanlar
Komutan	General Amir Eshel
Nişanlar
Madalyon
Bayrak
Havacı Rozeti
Hava Araçları
Saldırı	McDonnell Douglas F-15 Eagle ,General Dynamics F-16 Fighting Falcon, Lockheed Martin F-35 Lightning II
Avcı	Boeing F-15I Ra'am, AH-64D Saraf
Devriye	Eurocopter AS565 Panther
Keşif	IAI Eitam, Beechcraft RC-12D
Eğitim	Grob G-120, Beechcraft T-6 Texan II, Alenia Aermacchi M-346 Master, Beechcraft C-12 Huron, Bell 206
Nakliye	Boeing 707-320, Lockheed C-130 Hercules, Sikorsky CH-53 Sea Stallion, Sikorsky S-70

İsrail Hava Kuvvetleri, İsrail'in nüfusunun komşusu olan hasım Arap ülkelerinden az olması sebebiyle İsrail Ordusunun hiçbir zaman yeterli asker sayısına sahip olmayacağı düşünülerek, İsrail'in kuruluşundan itibaren ülke savunması için en kritik öneme sahip olan askeri kuvvet olarak kabul edilmiştir. İsrail Hava Kuvvetleri ortadoğunun hem sayısal hem de nitelik olarak en güçlü hava kuvvetlerinden birisidir.

Tarihçe

İsrail Hava Kuvvetleri, el konulan veya bağışlanan sivil uçaklar ile II. Dünya Savaşından kalma eski veya fazlalık olan Boeing B-17, Bristol Beaufighter, de Havilland Mosquitoes ve P-51D Mustang tipi pervaneli savaş uçakları toplanarak kurulmuştur. İsrail Hava Kuvvetleri, 1956 yılındaki Süveyş Krizi'nde Kadeş Harekâtı'nda görev alarak İsrail milli güvenliği için önemli bir rol oynadı. 5 Haziran 1967'de, Altı Gün Savaşı'nın ilk gününde, karşıt Arap hava kuvvetlerini büyük oranda imha ederek hareketsiz bırakan ve savaşın geri kalanında hava üstünlüğünü ele geçiren Mivtza Moked(Odaklanma Harekâtı) gerçekleştirerek savaşı çok kısa sürede İsrail'in kazanmasını sağladı.

İsrail Hava Kuvvetlerine ait bir F-4 Phantom II

Altı Gün Savaşı'nın sona ermesinden kısa bir süre sonra Mısır, 1967 yılında Yıpratma Savaşı'nı başlattı ve İsrail Hava Kuvvetleri, düşman topraklarının derinliklerindeki stratejik hedeflere düzenli bir şekilde bombardıman taarruzları gerçekleştirdi. 6 Ekim 1973'te Yom Kippur Savaşı patlak verdiğinde, Mısır ve Suriye'nin ilerlemeleri karşısında İsrail Hava Kuvvetleri savaşın başlangıcında bocaladı. Sina Yarımadasında Mısır kuvvetlerinin kurduğu hava savunma şemsiyesi uzun bir süre İsrail savaş uçaklarının bölgede harekât yapabilme kabiliyetlerini kısıtladı ve Mısır'a İsraile yönelik karadan saldırı yapabilme imkanı verdi.

1973 Yom Kippur Savaşı'nda Mısır ile olan mücadelede İsrail birçok savaş uçağını kaybetti. Ancak Amerikan'ın kurduğu hava şemsiyesi sayesinde İsrail'e hızlıca yapılan sevkiyatlar sonucunda İsrail Hava Kuvvetleri çökmekten kurtulabildi. Yom Kippur Savaşından beri İsrail'in askeri uçaklarının çoğu Amerika'dan temin edilmekte ve Amerika, İsrail'in en yakın savunma işbirlikçisi konumunda bulunmaktadır. İsrail'in geçmişten günümüze kullandığı Amerikan uçakları arasında Douglas A-4 Skyhawk, F-4 Phantom II, F-15 Eagle, F-16 Fighting Falcon ve F-35 Lightning II gibi önde gelen savaş uçakları bulunmaktadır. İsrail Hava Kuvvetleri, IAI Nesher ve daha sonra daha gelişmiş IAI Kfir gibi bir dizi yerli üretim denemeleri ile savaş uçağı ihtiyacına çözüm bulmaya çalıştı ancak Amerikan savaş uçakları, İsrail hava gücünün omurgasını oluşturmaya devam etti. İsrail Hava Kuvvetleri'nin kullandığı uçakların büyük bir kısmı, bugün de Amerikan üretimi savaş uçaklarıdır.

7 Haziran 1981'de, İsrail Hava Kuvvetlerinden altı F-15'in eşlik ettiği sekiz F-16, Osirak'taki Irak nükleer tesislerini yok etmek için Opera Operasyonu'nu icra etti. 9 Haziran 1982'de İsrail Hava Kuvvetleri, Lübnan'daki Suriye hava savunmasını çökerten Köstebek Kriket 19 Operasyonunu gerçekleştirdi. 1 Ekim 1985'te, Kıbrıs'ta üç İsrailli sivili öldüren bir Filistin Kurtuluş Örgütü menşeili terör saldırısına yanıt olarak, İsrail hava kuvvetleri Tunus'taki Filistin Kurtuluş Örgütü Karargahını bombalayan Tahta Bacak Operasyonunu gerçekleştirdi. 1991'de İsrail Hava Kuvvetleri, Etiyopya Yahudilerini İsrail'e getiren Süleyman Operasyonunu gerçekleştirdi. 1993 ve 1996'da sırasıyla Hesap Verebilirlik Operasyonu ve Gazap Üzümleri Harekatına katıldı. O zamandan beri, 2006 Lübnan Savaşı, Dökme Kurşun Operasyonu, Bulut Sütunu Operasyonu, Koruyucu Hat Harekâtı, Duvarların Muhafızı Operasyonu ve Demir Kılıçlar Operasyonu da dahil olmak üzere birçok operasyonda yer aldı. 6 Eylül 2007'de, İsrail Hava Kuvvetleri Orchard Operasyonu'nda, iddiaya göre bir Suriye nükleer reaktörünü bombaladı.^[2]

Savaş Suçları

Amnesty International, 2023 Hamas-İsrail Savaşı sırasında İsrail Hava Kuvvetlerinin Filistinli ve Lübnanlı sivilleri katlettiğine dair raporlar yayınladı ve İsrailli askeri yetkililerin ve savaş uçağı pilotlarının uluslararası savaş suçları mahkemesinde yargılanmalarını talep etti.^[3][4][5][6] Middle East Eye tarafından yapılan bir habere göre İsrail Hava Kuvvetlerinde görevli pilotların Uluslararası Ceza Mahkemesinde savaş suçlarından dolayı yargılanmaktan korktukları belirtildi.^[7] Bir İsrail tankının açtığı ateş sonucunda ölen 5 yaşındaki Filistinli çocuk Hind Rajab anısına kurulmuş olan Hind Rajab Vakfı, 2025 yılında Brezilya'da tatil yapan bir İsrail askerine karşı Gazze'de savaş suçu işlediğine dair dava açtı ve dava sonucunda Brezilya mahkemeleri İsrail askerinin gözaltına alınmasına karar verdi. Adı açıklanmayan İsrail askeri, yargılanmaktan kurtulmak için İsrail istihbaratının yardımıyla Brezilya'yı terk etti.^[8][9][10] İsrail hükûmeti, İsrailli askerlerin savaş suçları ile yargılanmasından çekindiği için İsrail askerlerine kimliklerini gizli tutmaları ve sosyal medyada asker olduklarına dair paylaşım yapmamaları çağrısında bulundu.^[11][12]

Organizasyon

İsrail Hava Kuvvetlerine bağlı bir F-35 (Nellis Hava Üssü, Nevada,2023)

İdari Birimler

• Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı
• Sabit Kanatlı Uçaklar Grubu
• Helikopter Grubu
• Hava İstihbarat Başkanlığı
• Ekipman Grubu
• İnsan Kaynakları Grubu
• Sağlık Birim Başkanlığı
• Kontrol Grubu
• Hava Kuvvetleri Özel Kuvvetleri
  • Birim 5101 Shaldag – Hava Kuvvetleri Özel Operasyon Kuvveti
  • Birim 669 – Muharebe arama-kurtarma kuvveti
  • Birim 5700 - Aerodrom kurma ve idare etme kuvveti
• Hava Savunma Komutanlığı
  • Kuzey Hava Savunma Alayı
  • Merkez Hava Savunma Alayı
  • Güney Hava Savunma Alayı (Hava Harp Okulu Dahil)

Muharebe Filoları

İsrail Hava Kuvvetlerine bağlı bir Boeing 707 F-15 uçaklarını havadan ikmal ediyor

• Ramat David Hava Üssü (Filo 1)
  • 101. Filo İlk Savaşçı
  • 105. Filo Akrep
  • 109. Filo Vadi
  • 157. Filo Vadi Filosu
  • 160. Filo Gölge Avcılar
  • 193. Filo Batının Savunucuları
• Sdot Micha Hava Üssü (Filo 2)
  • 150. Filo
  • 199. Filo
  • 248. Filo
• Hatzor Hva Üssü (Filo 4)
  • 100. Filo Uçan Deve
  • 144. Filo Anka
  • 200. Filo İlk İHA
• Hatzerim Hava Üssü (Hava Üssü 6)
  • 69. Filo Çekiçler
  • 102. Filo Uçan Kaplan
  • İHK Gösteri Grubu
  • 107. Filo Turuncu Kuyruk Şövalyeleri
  • Hava Kuvvetleri Piyade Okulu
• Tel Nof Hava Üssü (Hava Üssü 8)
  • 106. Filo Mızrak
  • 118. Filo Gece Sürücüleri
  • 133. Filo İki Kuyruklu Şövalye
  • 210. Filo Beyaz Kartal ^[13]
  • 601. Filo (Uçuş Test Merkezi)
  • Birim 555 Gökyüzü Kargası (elektronik harp birimi)^[14]
• Ovda Hava Üssü (Hava Üssü 10)

  

  M-346 'Lavi'

  • 115. Filo Uçan Ejderha
  • Uçuş Okulu
  • Hava Harp Okulu
• Hayfa Hava Üssü (Hava Üssü 21)
  • Teknik Okul
  • Hava Kuvvetleri Teknoloji Koleji
• Ramon Hava Üssü (Filo 25)
  • 113. Filo Eşek Arısı
  • 119. Filo Yarasa
  • 190. Filo Sihirli Dokunuş
  • 201. Filo Tek
  • 253. Filo Negev
• Nevatim Askerî Üssü (Hava Üssü 28)
  • 103. Filo Filler
  • 116. Filo Güneyin Aslanları
  • 117. Filo İlk Jet
  • 120. Filo Çöl Devleri

Heron iha

• • 122. Filo "Nahshon"
  • 131. Filo Sarı Kuş Şövalyeleri
  • 140. Filo Altın Kartal
• Palmachim Hava Üssü (Hava Üssü 30)
  • 123. Filo Çöl Kuşları
  • 124. Filo "Rolling Sword"
  • 147. Filo "Goring Ram"
  • 151. Filo (Füze Test Filosu)
  • 161. Filo Kara Yılan
  • 166. Filo Kıvılcım

Envanter

Uçak	Menşei	Tür	Versiyon	Hizmet Durumu	Notlar
Savaş Uçakları
F-15 Eagle	Amerika	çok amaçlı	F-15-A/C	66[15]
F-15E Strike Eagle			F-15I
F-15EX Eagle II			F-15IA		2024'te 25 adet sipariş verildi. İkinci bir 25 adet daha sipariş etme opsiyonu mevcut[16][17][18]
F-16 Fighting Falcon	Amerika	çok amaçlı	F-16C/I	175[15]
F-35 Lightning II	Amerika	Hayalet/ çok amaçlı	F-35I	42[15][19][20]	33 adet sipariş verildi[15][19][20][21]
Havadan erken ihbar ve kontrol
Boeing 707	Amerika / Israil	AEW&C	EL/M-2075 Phalcon	2[22]	AESA radar ile modifiye edildi
Gulfstream G550 (C-37B)	Amerika	AEW&C	CAEW	2[15]	IAI EL/W-2085 radarı ile teçhiz edildi[23]
Keşif
Super King Air	Amerika	SIGINT / ELINT	B200	18[15]
Gulfstream G550 (C-37B)	Amerika	SIGINT / Keşif	SEMA	3[15]
Tanker
Boeing 707	Amerika	Havada yakıt ikmali		7[15]
KC-46 Pegasus	Amerika	Havada yakıt ikmali / Askerî nakliye uçağı			8 adet sipariş edildi[15]
KC-130 Hercules	Amerika	Havada yakıt ikmali / nakliye	KC-130H	7[15]
Nakliye
Super King Air	Amerika	Genel maksat uçağı / nakliye	B200	4[15]	çoklu motor eğitimi için
C-130 Hercules	Amerika	nakliye / Arama-kurtarma	C-130E/H	3[15]
C-130J Super Hercules	Amerika	Havadan ikmal	C-130J-30	7[15]
Savaş Helikopterleri
Bell 206	Amerika	Genel maksat helikopteri		4[15]
AH-64 Apache	Amerika	Saldırı helikopteri	AH-64A/D	48[15]
Sikorsky UH-60	Amerika	Genel maksat helikopteri	UH-60A/L	49[15]	2024 yılında 1 adet düştü[24]
Sikorsky SH-60	Amerika	ASuW	SH-60F		8 adet sipariş edildi[25]
Sikorsky CH-53	Amerika	Askeri Nakliye Helikopteri	S-65C-3	22[15]	18 adet sipariş edildi[15]
Eurocopter AS565	Fransa	Arama-kurtarma		4[15]	İsrail Deniz Kuvvetleri için kullanılıyor. 2022 yılında bir adet düştü
Eğitim Uçakları
M-346 Lavi	İtalya	Eğitim		30[15]
F-15 Eagle	Amerika	Eğitim	F-15 B/D	20[15]
F-16 Fighting Falcon	Amerika	Eğitim	F-16D	49[15]
Bell OH-58	İtalya	rotorcraft eğitim		18[15]
T-6 Texan II	Amerika	eğitim	T-6A	20[15]
Grob G 120	Almanya	temel eğitim	G 120A	16[15]
AgustaWestland AW119	İtalya	rotorcraft eğitim			12 adet sipariş edildi[15]
İHA
IAI Eitan[26]	İsrail	Gözetleme	Heron-TP		MALE
IAI Heron[26]	İsrail	Gözetleme	Heron-1		MALE
Hermes 900[26]	İsrail	Gözetleme			MALE
Hermes 450[26]	İsrail	Gözetleme			taktik
Orbiter 4	İsrail	Gözetleme			taktik

• 
  F-16I "Sufa"
• 
  AH-64D "Saraf"
• 
  F-35I "Adir"
• 
  UH-60 Yanshuf
• 
  F-15I "Ra'am"
• 
  C-130J Shimshon