Ateizmin tarihi

Ateizmin tarihi, ateizm düşüncesinin Antik Çağ'dan günümüze tarihini kapsayan süreçtir. Ateizm, Tanrı'nın veya tanrıların var olduğu iddiasının reddidir.^[1][2][3] Diğer bir deyişle, ateizm, Tanrı veya tanrıların var olmadığı görüşünü benimser ve bu iddiaya karşı yapılan herhangi bir iddianın yanlış olduğunu savunur.^[1][2][4][5]

Felsefi ateist düşünce, MÖ 6. veya 5. yüzyılda Avrupa ve Asya'da ortaya çıkmaya başladı. Antik Yunan'da, oyun yazarları tanrıların varlığı konusunda şüphelerini dile getirmekteydi ve din karşıtı felsefe okulu olan Cārvāka Antik Hindistan'da ortaya çıktı. Materyalist felsefe, MÖ 5. yüzyılda, evrendeki her şeyin boşluk içindeki atomların hareketleriyle açıklayan atomcular Leukippos ve Demokritos tarafından ortaya atıldı. Ayrıca, Aydınlanma, Avrupa'da dine karşı şüpheciliği ve laikliği körükledi.^[6]

Etimoloji

Erken Antik Yunanca'da sıfat átheos (olumsuzluk belirten ἀ- + Grekçe: θεός "tanrı") "tanrısız" anlamına geliyordu. İlk başta kabaca "dinsiz" veya "kâfir" anlamına gelen bir kınama terimi olarak kullanıldı. MÖ 5. yüzyılda bu kelime, "tanrılarla ilişkiyi kesmek" veya "tanrıları inkâr etmek" anlamında daha kasıtlı ve aktif tanrısızlığı ifade etmeye başladı. Grekçe: ἀσεβής terimi (asebēs) daha sonra, başka tanrılara inansalar bile, yerel tanrıları reddeden veya saygısızlık edenlere karşı kullanılmaya başlandı. Klasik metinlerin modern çevirileri bazen átheos, "ateistik" olarak çevirir. Soyut bir isim olarak Grekçe: ἀθεότης (atheotēs) "ateizm" olarak geçmektedir. Cicero, Yunanca kelimeyi Latince: átheos diye çevirdi. Terim, ilk Hıristiyanlar ile Helenistler arasındaki tartışmalarda sıklıkla kullanıldı ve her iki taraf da onu aşağılayıcı anlamda diğerine atfediyordu.^[7]

Hint felsefesi

Doğu'da, MÖ 6. yüzyılda Jainizm, Budizm ve Hindistan'da Hinduizm'in çeşitli mezheplerinin ve Çin'de Taoizm'in yükselişiyle tanrılar fikrine odaklanmayan derin düşünceli bir yaşam başladı. Bu dinler tanrıya tapınmayı içermeyen felsefi ve kurtarıcı bir yol sunuyordu. Tanrılar, erken dönem Budist geleneğinin kurtuluş hedefi açısından gerekli görülmüyor, gerçeklikleri sorgulanıyor ve genellikle reddediliyordu. En azından bazı yorumlarda, tanrı kavramı ile temel Budist ilkeleri arasında temel bir uyumsuzluk vardır.^[8] Bazı Budist filozoflar, ebedî bir yaratıcı tanrıya olan inancın, dinî yaşamın temel görevinden uzaklaşmak olduğunu ileri sürer.^[9]

Ayrıca bakınız

• Ateizm
• Ateizmin ana hatları