En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Chan Chan
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Güney Amerika'daki Kolomb öncesi çağın en büyük şehri olan Chan Chan,[1] günümüzdeki La Libertad Bölgesi'nde, Peru'daki Trujillo'nun 5 kilometre batısında (3.1 mil) yer alan bir arkeolojik bölgedir.[2]
Chan Chan, Moche Vadisi'nin ağzında[3] bulunur ve 900'den İnka İmparatorluğu'na yenilip onlara katıldığı tarih olan 1470'e kadar[4] Chimor İmparatorluğu'na başkentlik yapmıştır[5]
Chan Chan, kuzey Peru kıyı çölünün kurak bir kesiminde yer alır.[6] Bu bölgede yağmurun olmaması nedeniyle, Chan Chan'ın ana su kaynağı Andlardan yüzey akışını taşıyan nehirler olmuştur.[5] Bu su akışı, sulama sistemleri vasıtasıyla toprak ve suyun kontrol edilmesini sağlamıştır.
Chan Chan şehri 20 km²lik bir alana yayılmış ve 6 km²'lik yoğun bir kentsel merkeze sahip olmuştur ve bu alanlarda çok yoğun ciudadelalar bulunmaktadır.[3] Ciudadelalar, kraliyet ailesi için kraliyet konutları, depolar ve mezarlık gibi yapıları barındıran büyük mimari yapılardı.[7] Bu ciudadelaların ihtişamı, kraliyet sınıfıyla olan ilişkilerini göstermekteydi.[7] Chan Chan'ın hiyerarşik toplumunun alt sınıfları için konutlar, küçük, düzensiz aglütinasyon odaları (SIAR'lar) olarak bilinirdi.[7] Alt sınıflar, imparatorlukta çoğunlukla zanaat üretmek olan zanaatkarlar olduğundan, bu SIARların birçoğu atölye olarak kullanılmıştır.[7]
28 Kasım 2016 tarihinde, Chan Chan Arkeolojik Alanı UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edildi.
Remove ads
Tarih
Chan Chan'ın MS 850 civarında Chimu'lar tarafından inşa edildiğine inanılmaktadır.[8][9] Chimor İmparatorluğu'nun başkentiydi ve 40.000-60.000 kişilik bir nüfusa sahipti.
İnkalar MS 1470 civarında Chimuları fethettikten sonra Chan Chan gerilemeye başladı.[10] İnkalar "mitma etnik yerleşim sistemi" adı verilen ve Chimu sivillerini İnkalar tarafından yakın zamanda fethedilen yerlere bölen bir sistem kullandı. Bundan 60 yıl kadar sonra, MS 1535'te Francisco Pizarro, Chan Chan'ı daha da gölgede bırakan İspanyol şehri Trujillo'yu kurdu.[11] Chan Chan artık kalabalık bir başkent olmasa da, hala muazzam zenginliğiyle tanınıyordu ve sonuç olarak İspanyollar tarafından yağmalandı. Chimu'nun muazzam zenginliğinin bir göstergesi, Chan Chan'daki bir mezardan yağmalanan 16. yüzyıl eşyalarının bir listesinde yer almaktadır; 80.000 peso altına (yaklaşık 5.000.000 ABD doları altın) eşdeğer bir hazine bulunmuştur.[12]
1969 yılında Michael Moseley ve Carol J. McKee, Chan Chan'da kazı çalışmalarına başlamıştır; bugün bu kazılar Peru Ulusal Kültür Enstitüsü'nün himayesinde devam etmektedir.[13]
Remove ads
Galeri
Chan Chan Müzesi
Chan Chan'da su kaynakları
Duvarlar
Bina detayları
Detaylar
Pelikan kabartması
Genel görünüm
Duvarlar
Chan Chan
Chan Chan
Kabartmalar
Krallığın başkenti, Chan Chan
Kaynakça
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads