Tetrapoda

Tetrapoda (/ˈtɛtrəˌpɒd/;^[2] Grekçe τετρα- (tetra-) 'dört' ve πούς (poús) 'ayak' kelimelerinden), diğer adıyla dört üyeliler Tetrapoda üst sınıfına ait dört uzuvlu herhangi bir omurgalı hayvana verilen addır.^[3] Gnathostomata infraşubesine bağlı bir hayvan üstsınıfıdır.^[4] Tetrapodlar, yaşayan ve soyu tükenmiş tüm amfibileri ve amniyotları kapsar. Amniyotlar, iki ana klada evrimleşmiştir: Sauropsidler (sürüngenler, dinozorlar ve dolayısıyla kuşlar dahil) ve sinapsitler (soyu tükenmiş pelikozorlar, terapsitler ve insanlar da dahil olmak üzere yaşayan tüm memeliler). Hox geni mutasyonları, bazı tetrapodların uzuvlarını kaybetmesine (yılanlar, bacaksız kertenkeleler ve kör yılanlar gibi) veya iki uzuvlu hale gelmesine (deniz memelileri, moalar ve bazı kertenkeleler) yol açmıştır.^[5] Buna karşın, bu uzuvsuz gruplar atalarının dört uzuvlu olması nedeniyle hala tetrapod olarak sınıflandırılır ve bazılarında arka uzuvlara ait körelmiş mahmuza benzer bacak bulunur.

Tetrapoda Yaşadığı dönem aralığı: 358-0 myö Karbonifer-Günümüz[1]  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Salamandra salamandra
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata İnfra şube: Gnathostomata Üst sınıf: Tetrapoda Jaekel, 1909
Sınıflar
Metne bakınız.

Taksonomi

Tetrapoda altşubesine bağlı taksonlar (Hildebrand ve Goslow, 2001):^[6]

• Üst sımıf Tetrapoda – dört üyeli omurgalılar
  • Sınıf Amphibia – iki yaşamlılar
    • Alt sınıf Ichthyostegalia – erken balık benzeri iki yaşamlılar (parafiletik grup)
    • Alt sınıf Anthracosauria – sürüngen benzeri reptiliomorflar (amniyotların ataları oldukları düşünülür)
    • Alt sınıf Temnospondyli – büyük başlı Paleozoyik ve Mezozoyik iki yaşamlıları
    • Alt sınıf Lissamphibia – çağdaş iki yaşamlılar
  • Sınıf Reptilia – sürüngenler
    • Alt sınıf Diapsida – diyapsidler: timsahlar, dinozorlar (kuşları içerir), kelerler, yılanlar ve kaplumbağalar
    • Alt sınıf Euryapsida – öryapsitler
    • Alt sınıf Synapsida – sinapsitler, memeli benzeri sürüngenler (memelilerin ataları oldukları düşünülür)
    • Alt sınıf Anapsida – anapsitler
  • Sınıf Mammalia – memeliler
    • Alt sınıf Prototheria – yumurtlayan memeliler
    • Alt sınıf Allotheria – çokyumrulular
    • Alt sınıf Theria – doğurgan memeliler (eteneliler ve keseliler)