En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları

Hendek, Sakarya

Sakarya'nın ilçesi Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Hendek, Sakaryamap
Remove ads

Hendek, çok küçük bir bölümü Karadeniz Bölgesi, daha büyük bölümü Marmara Bölgesi sınırları içinde kalan, idari olarak Sakarya iline bağlı bir ilçedir.

Pratik Bilgiler Ülke, İl ...

Hendek ilçesi 92 mahalleden oluşmaktadır.

2024 yılı ADNKS verilerine göre ilçe toplam nüfusu 92.729'tür.[3] Yeni büyükşehir belediye yasasına göre köylerin hepsi mahalle olduğundan kır nüfusu bulunmamaktadır.

Remove ads

Tarihçe

Özetle
Bakış açısı

Osmanlı döneminden önceki tarihi hakkında yeterince bilgi bulunmamaktadır. Doğu Roma İmparatorluğu döneminde İstanbul ve Anadolu geçiş yolu üzerinde bulunan Hendek'in kayıtlarda ismi Lateas olarak geçmektedir. Osmanlı döneminde yörenin, Osman Bey'in komutanlarından Konur Alp tarafından, ele geçirilmesiyle bu bölge Osmanlı'ya bağlanmıştır.[4] Bu dönemlerde ilçeye bir süreliğine Konuralp dendiği kaydedilmiştir.[5] 12. Asırda Türkistan'ın Gürcan bölgesinden göç eden Türk kabilelerinin bir kısmının bugünkü Hendek ilçesinin bulunduğu yere gelerek yerleştikleri ve buraya Handok adını verdikleri, Handok'un zamanla Hendek olarak değiştiği sanılmaktadır.[6]

Hendek Kanuni Sultan Süleyman döneminde köy konumundadır.[7] 1877-1878 Osmanlı - Rus Savaşı sonrasında bölgeye kaybedilen Kafkasya coğrafyasından pek çok göçmen yerleştirilmiştir. Bu olaydan sonra bölgenin nüfusunun artmasıyla köy statüsünden nahiye statüsüne yükselmiştir. Balkanların Osmanlı'nın elinden çıkmasından sonra bölgeden göçen göçmenlerin bir kısmı Hendek'e yerleştirilmişlerdir.[8]

İlk Belediye Teşkilatı 1907'de kurulan Hendek, Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra Kocaeli'ne bağlı kaza halini almıştır. Sakarya'nın 21 Haziran 1954'te il olması ile Hendek de ilçe statüsüne kavuşmuştur.[9]

Remove ads

Coğrafi konumu

İlçe, eski E-5 yeni adı ile D-100 Karayolu üzerinde İstanbul'a 170 km, Ankara'ya 275 km Adapazarı'na 30 km kurulmuştur. TEM Otoyolu da güneyinden geçip deniz seviyesinden yüksekliği 175 metredir. Sakarya merkezin 10 metropol ilçesinden biridir.

Nüfus

Daha fazla bilgi Yıl, Toplam ...

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Basın

Hendek'te ilk yerel gazete 19 Aralık 1958 yılında Hendek Postası adıyla yayımlanmıştır.[33] Hendek'te yayımlanmış ve halihazırda yayınlanan gazete ver dergiler[34]:

Gazeteler

  • Hendek Postası [Hendek, Sakarya: Nihat Erkan, 1958- (40 cm.)]
  • Şafak [Hendek, Sakarya: (yayınlayan ?), 1960- (40 cm.)]
  • Bizim Hendek [Hendek: Rüstem Balcı, 1964- (45 cm.)]
  • Yeşil Hendek [Hendek: İsmail Özdemir, 1964- (43 cm.)]
  • Yeşil Hendek [Adapazarı: Mehmet Ercan, 1967- (50 cm.)]
  • Hendek Adalet [Hendek: Niyazi Zayim, 1967- (45 cm.)]
  • Hendek Ekspres [Hendek: Nevzat Bayındır, 1977- (45 cm.)]
  • Hendek Haber [Hendek, Adapazarı: Orhan Yılmaz, 1984- (45 cm.)]
  • Hendeğin Sesi [Hendek: İsmail Çakmak, 2002- (30 cm.)]
  • Hendek Şafak [Hendek, Sakarya: Esma Galip, 2002- (res.; 40 cm.)] yayınlanıyor
  • Hendek Medya Haber [Sakarya: Ahmet Köse, 2016- (res.; 51 cm.)] yayınlanıyor
  • Hendek Gerçek Haber [Hendek: İrfan Püsküllü, 2016- (34 cm.)]

Dergiler

  • Çamdağı [Hendek: Hendek Halkevi, 1947- (res.; 25 cm.) / (Yerel, Güncel) Folklor.]
Remove ads

Spor

Hendekspor, ilçeyi Türk futbolunda Bal Ligi düzeyinde temsil etmektedir.[35] Takım, karşılaşmalarını 2.000 kişilik Hendek Atatürk Stadyumu'nda oynamaktadır.[36]

Hendek'in en başarılı olduğu spor dallarının başında güreş gelmektedir. Hendek Güreş İhtisas Kulübü, kurulduğu günden bugüne 15 yılda 13 Avrupa ve Dünya Şampiyonları yetiştirmiştir. Ayrıca Hendek Güreş dalında (TOHM) Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezlerinden biridir.

Remove ads

Turizm

Özetle
Bakış açısı

Türbeler bakımından çok zengin olan ilçe Din Turizmi için de uygun sayılabilir.

  • Çiğdem Yaylası: Yapısıyla ilgi çeken evlerin bulunduğu Çiğdem Yaylası, turizmci, gezgin ve yazarlardan oluşan büyük bir jüri tarafından Türkiye'nin en güzel on yaylası arasında gösterilmiştir. Topukotu olarak adlandırılan çimle kaplı geniş alanı, küçük ve hafif eğimli tepeleri ile yaylanın oldukça hoş bir manzarası vardır. Yaylada her yıl Temmuz ayının ikinci haftasında yayla şenlikleri düzenlenmektedir. Şenlikte yayladaki hayvancılık ile yetişen sebze ve meyveler tanıtılmakta, ayrıca çeşitli eğlenceler yer almaktadır.
  • Selman / Salman Dede Türbesi: Kocaali/Karasu yolu üzerinde Çam Dağı mevkiindedir. Bugün de ziyaret edilen türbenin çevresinde yılın belli bir günü (7 Temmuz), Selman Dede etkinlikleri adı altında hayır pilavı dağıtılmaktadır.
  • Eren Dede Türbesi: Türbe Köprübaşı'ndadır. Burası Dereboğazı'ne bağlı bir mevki iken bugün ayrı bir mahalle olmuştur.
  • Keremali Dede Türbesi: Keremali Dağı'ndadır. Mevki olarak Göksu yakınındadır. Dağa adını veren eren için yılda bir (15 Ağustos) Keremali Dede etkinlikleri adı altında etkinlik düzenlenir.
  • Sarı Dede Türbesi: Türbe Mahmutbey, 62 Evler mevkiinde, Bağdat Caddesi'ndedir.
  • Vahap Dede Türbesi: Karadere yakınlarındadır.
  • Şeyh İsmail İzzettin Türbesi: Şeyhler mahallesindedir.
  • Hendek Bayraktepe projesi: Hendek Belediyesi'nin başlattığı projeye göre, Bayraktepe'sinde Türk boyunun Orta Asya'dan Anadolu topraklarına gelmesinden bu güne kadar kurdukları 16 Türk devletini temsil eden bayraklar, bayrakların altındaki kitabelerde devletlerin simgeleri rö | arşivengelli = evet}}efler, amfitiyatro salonu, Zemin çalışmalarında satranç ve çeşitli spor dallarına yönelik çalışmalar, 300 m² 1 katlı betonarme bina, bina üzerine 2 katlı toplamda 600 m² kütük ev, ziyaretçiler için yaklaşık 1000 m² otopark alanı, ziyaretçilerin Bayrak Tepesi'ne ulaşımlarını sağlayacak üst geçitten oluşuyor.
Remove ads

Eğitim

Özetle
Bakış açısı

İlçe, Sakarya Üniversitesi (SAÜ) ve Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesine bağlı olarak çeşitli enstitü, fakülte ve meslek yüksek okulunu barındırmaktadır.[37][38][39] Yine ilçede köklü eğitim kurumları mevcuttur.[40]

Yüksek Öğretim Kurumları

  • SAÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü (2010)
  • SAÜ Eğitim Fakültesi (1997)
  • SUBÜ Hendek MYO (1994)

Orta Öğretim Okulları

OBP'ye göre Hendek Ortaöğretim Okulları[41]

  • Hendek Devlet Bahçeli Fen Lisesi (kt: 2023)*
  • Hendek Atike Hanım Anadolu Lisesi (kt: 1992) [89.0264]
  • Hendek Anadolu Lisesi (kt: 1969) [80.4216]
  • Hendek Akşemsettin MTAL (kt: 1990) [75.2269]
  • Hendek Orhangazi Anadolu Lisesi (kt: 2019) [54.2488]
  • Hendek Anadolu İmam Hatip Lisesi (kt: 1977) [53.1094]*
  • Hendek MTAL (kt: 1994) [46.4993]*
  • Hendek Anadolu Kalkınma Vakfı MTAL (kt: 2005) [41.8222]
  • Hendek Yenimahalle MTAL (kt: 1980) [-]
  • Hendek Özel Çağdaş İmge Anadolu Lisesi (kt: 2017) [-]

*Sınav ile öğrenci alan orta öğretim kurumları. Devlet Bahçeli Fen Lisesi tümüyle sınavla öğrenci alırken, Anadolu İmam Hatip Lisesi (Fen ve Sosyal Bilimler Programı), Hendek MTAL (Bilişim Teknolojileri Alanı) kısmî sınavlı öğrenci almaktadır.

Kapatılan okullar

  • Hendek Osmangazi MTAL (kt: 1993) [43.7089]

Mesleki ve Teknik bölümleri Akşemsettin MTAL ve Hendek MTAL'e dahil edilerek okul lağvedilmiştir.

Remove ads

Hendekli tanınmış kişiler

Sanatçılar

Sporcular

Asker ve Bürokratlar

  • Ali Gaffar Okkan - Diyarbakır Emniyet Müdürü iken faili hâlen meçhul olan bir suikast sonucu öldürülmüş Diyarbakır emniyet müdürüdür.
  • Rasim Betir - Türk asker, Orgeneral, 1996-1998 2. Ordu Komutanı, 1998-2000 Jandarma Genel Komutanı
  • Ali Birinci - Tarihçi, Türk Tarih Kurumu eski başkanı

Siyaset İnsanları

  • Kılıç Ali - Asker ve siyasetçi, 1., 2., 3., 4. ve 5. Dönem Gaziantep Milletvekili.
  • Selahattin Gürdrama - Tüccar, Serbest Ticaret, Sanayici, Adapazarı Belediye Başkanı, 5. Dönem Sakarya Milletvekili.
  • Rıza Kuas - Siyasetçi, Sendikacı, DİSK kurucusu, 13. Dönem Ankara ve 14. Dönem İstanbul Milletvekili.
  • Nevzat Ercan - Siyasetçi, 19., 20. ve 21. Dönem Sakarya Milletvekilli, Eski Orman Bakanı.
  • Merve Kavakcı - Siyasetçi, 21. Dönem Sakarya Milletvekilli, akademisyen ve diplomat.
  • Ali İnci - Siyasetçi, 25. ve 28. Dönem Sakarya Milletvekili.
  • Muhammed Levent Bülbül - Siyasetçi, 27. ve 28. Dönem Sakarya Milletvekili, MHP TBMM Grup Başkanvekili.
  • Ümit Dikbayır - Siyasetçi, 27. ve 28. Dönem Sakarya Milletvekili, Eski İYİ Parti Kurucular Kurulu, Genel İdare Kurulu ve Başkanlık Divanı üyesi.

Diğer

Remove ads

Hendek'te olan olaylar

Asayiş

Kaza ve afetler

Sanat ve spor

Kardeş şehirler

Hendek'in 6 tane kardeş şehri bulunmaktadır.[42]

Kaynakça

Dış bağlantılar

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads