En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Mike Tyson
Amerikalı boksör Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Michael Gerard Tyson veya bilinen adıyla Mike Tyson (d. 30 Haziran 1966), Amerikalı eski profesyonel boksördür. Kariyerinin başlarında “Iron Mike”[3] ve “Kid Dynamite” lakaplarıyla anılan ve daha sonra “Gezegenin En Kötü Adamı” olarak tanınan Tyson,[4] tüm zamanların en büyük ağır sıklet boksörlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 1987'den 1990'a kadar tartışmasız dünya ağır sıklet şampiyonu olarak hüküm sürdü. Tyson ilk 19 profesyonel maçını, 12'si ilk rauntta olmak üzere nakavtla kazandı. İlk kemerini 20 yıl, 4 ay ve 22 günlükken alan Tyson, ağır sıklet unvanı kazanan en genç boksör olarak rekoru elinde tutmaktadır.[5] WBA, WBC ve IBF unvanlarını aynı anda elinde bulunduran ilk ağır sıklet boksör olmasının yanı sıra bu unvanları arka arkaya birleştiren tek ağır sıklet boksörü oldu. Ertesi yıl Tyson, Michael Spinks'i ilk raundun 91. saniyesinde nakavt ederek şampiyon oldu.[6] 1990'da Tyson, Buster Douglas tarafından nakavt edilince tartışmasız ağır sıklet şampiyonluğunu kaybetti. Bu yenilgi, boks tarihinin en büyük sürprizlerinden biri olarak değerlendirildi.[7]
Tyson, aynı yıl ringlere geri döndü ve Henry Tillman'ı ilk rauntta nakavtla yendi. İkisi Donovan Ruddock'a karşı olmak üzere üç maç kazandı ve 1992'de tecavüzden suçlu bulunarak altı yıl hapis cezasına çarptırıldı. Üç yıl sonra şartlı tahliye edildi.[8] Tyson, hapishanedeyken İslam'ı kabul etti ve Malik Abdul Aziz adını aldı; ancak bu isim uzun süre kullanılmadı. 1995'te serbest bırakıldıktan sonra bir dizi geri dönüş maçına çıktı ve 1996'da WBA ve WBC unvanlarını yeniden kazanarak Floyd Patterson, Muhammed Ali, Tim Witherspoon, Evander Holyfield ve George Foreman ile birlikte boks tarihinde kaybettikten sonra yeniden ağır sıklet şampiyonu olan erkek boksör oldu. Aynı yıl WBC unvanı elinden alınan Tyson, WBA unvanını Evander Holyfield'a kaybetti. 1997'deki rövanş maçları, Tyson'ın Holyfield'ın kulaklarını ısırdığı için diskalifiye edilmesiyle sona erdi. 2002 yılında Tyson dünya ağır sıklet unvanı için dövüştü ve Lennox Lewis'e nakavtla yenildi.
Tyson, vahşi ve korkutucu boks stilinin yanı sıra ring içinde ve dışındaki tartışmalı davranışlarıyla da tanınıyordu ve bunu boks tarihinin en korkutucu adamı olarak kabul edilen boksör Sonny Liston'dan esinlendiğini açıkladı.[9][10] Nakavt-kazanma yüzdesi %88 olan Tyson,[11] The Ring dergisinin tüm zamanların en iyi 100 yumrukçusu listesinde 16. sırada ve ESPN'in “Ağır Sıklet Tarihinin En Sert Vurucuları” listesinde ise birinci sırada yer aldı.[12] Sky Sports onu “belki de profesyonel bir ringe adım atmış en vahşi dövüşçü” olarak tanımladı.[13] Uluslararası Şöhretli Boksörler Salonu ve Dünya Boks Onur Listesi'ne dâhil edildi.
Tyson, boks kariyerinin dışında televizyon şovları, filmler ve video oyunları da dâhil olmak üzere çok sayıda popüler medyada yer aldı. Sinema ve televizyonda, çok beğenilen Rocky Balboa (2006), Felekten Bir Gece (2009), Mike Tyson Mysteries (2014-2020), Ip Man 3 (2015) ve Kickboxer: Retaliation (2018) filmlerinde rol aldı. Kişisel ve profesyonel başarıları, 2008 yılında Cannes Film Festivali'nde prömiyeri yapılan Tyson belgeselinde anlatıldı. Larry Sloman ile birlikte Undisputed Truth (2013) ve Iron Ambition: My Life with Cus D'Amato (2017) adlı anı kitaplarını yazdı.
Remove ads
İlk yılları
Özetle
Bakış açısı
Michael Gerard Tyson, 30 Haziran 1966'da, New York'da, Fort Greene, Brooklyn'de doğdu.[14][15] Rodney (1961 doğumlu) adında bir ağabeyi[16] ve Şubat 1990'da 24 yaşındayken kalp krizinden ölen Denise adında bir ablası vardı.[17] Tyson'ın Charlottesville, Virginia'da doğan annesi[18] fahişe olabilecek kadar çapkın bir kadın olarak tanımlanıyordu.[19] Tyson'ın biyolojik babası doğum belgesinde "Purcell Tyson" (Jamaika'lı) olarak ɡösterilmiştir,[20][21] ancak Tyson'ın babası olarak tanıdığı adam Jimmy Kirkpatrick adında bir pezevenkti. Kirkpatrick, Kuzey Carolina'daki, çoğunlukla siyahların yaşadığı bir mahalle olan Grier Town'dandı[22] ve mahallenin en iyi beyzbol oyuncularından biriydi. Kirkpatrick evlendi ve Tyson'ın üvey kardeşi Jimmie Lee Kirkpatrick adında bir oğlu oldu. 1959'da Jimmy Kirkpatrick ailesini terk etti ve Brooklyn'e taşındı. Burada Tyson'ın annesi Lorna Mae (Smith) Tyson ile tanıştı. Kirkpatrick bilardo salonlarına sık sık gider, kumar oynar ve sokaklarda takılırdı. Tyson, "Babam sokak dünyasına kapılmış sıradan bir sokak çocuğuydu" dedi. Kirkpatrick, Mike doğduğunda Tyson ailesini terk etti ve Tyson'ın annesini çocuklara tek başına bakmaya bıraktı.[23] Babası Kirkpatrick 1992'de öldü.[24]
Aile, Tyson 10 yaşındayken mali sıkıntıları nedeniyle Brownsville'e taşınmak zorunda kalana kadar Bedford-Stuyvesant'ta yaşadı.[25] Tyson, çocukluğu boyunca suç oranının yüksek olduğu mahallelerde ve çevresinde yaşadı. Details'taki bir röportaja göre, ilk kavgası Tyson'ın güvercinlerinden birinin kafasını koparan daha iri-yarı bir gençle oldu.[26] Tyson, küçük suçlar işlerken ve tiz sesi ve peltek konuşmasıyla alay edenlerle kavga ederken defalarca yakalandı. 13 yaşına geldiğinde 38 kez tutuklanmıştı.[27] Sonunda New York, Johnstown'daki Tryon Erkek Okulu'na gitti. Tyson'ın ortaya çıkan boks yeteneği, gençlik tutukevi danışmanı ve eski boksör Bobby Stewart tarafından orada keşfedildi. Stewart, Tyson'ı olağanüstü bir dövüşçü olarak gördü ve onu boks menajeri ve antrenörü Cus D'Amato ile tanıştırmadan önce birkaç ay boyunca eğitti.[23] Tyson liseden üçüncü sınıftayken ayrıldı.[28] Kevin Rooney de Tyson'ı eğitti ve ara sıra Teddy Atlas tarafından destekleniyordu, ancak Tyson 15 yaşındayken ciddiyetsiz olduğu ɡerekçesiyle D'Amato tarafından kovuldu. Rooney sonunda genç Tyson'ın tüm eğitimini üstlendi.[29]
Tyson'ın annesi, Tyson 16 yaşındayken öldü ve onu yasal vasisi olacak olan D'Amato'nun bakımına bıraktı. Tyson daha sonra şöyle dedi: "Annemin benimle mutlu olduğunu ve bir şey yaptığım için benimle gurur duyduğunu hiç görmedim: beni sadece sokaklarda koşan, eve parasını ödemediğimi bildiği yeni kıyafetlerle gelen çılgın bir çocuk olarak biliyordu. Onunla sohbet etme veya onun hakkında bilgi edinme şansım hiç olmadı. Mesleki olarak bana hiçbir etkisi olmadı ama duygusal ve kişisel olarak yıkıcıydı."[30]
Remove ads
Amatör kariyeri
Bir amatör olarak Tyson, 1981 ve 1982 Gençler Olimpiyat Oyunları'nda altın madalya kazandı, 1981'de Joe Cortez'i ve 1982'de Kelton Brown'ı yendi. Brown'ın köşesi ilk turda havlu attı. 1984'te Tyson, New York'ta düzenlenen Nation Golden Gloves'ta Jonathan Littles'ı yenerek altın madalya kazandı.[31] Bir amatör olarak Henry Tillman ile iki kez dövüştü ve her iki karşılaşmayı da hakem kararıyla kaybetti. Tillman, Los Angeles'taki 1984 Yaz Olimpiyatları'nda ağır sıklette altın madalya kazandı.[32]
Remove ads
Profesyonel kariyeri
Özetle
Bakış açısı
Kariyerinin ilk zamanları
Tyson, 18 yaşındayken 6 Mart 1985'te, Albany, New York'da profesyonel olarak ilk maçına çıktı. Hector Mercedes'i ilk rauntta teknik nakavtla yendi.[23] Profesyonel olarak ilk yılında 15 maça çıktı. Sık sık dövüşen Tyson, ilk 28 maçının 26'sını nakavt veya teknik nakavtla kazandı; bunların 16'sı ilk rauntta geldi.[33] Rakiplerinin kalitesi giderek James Tillis, David Jaco, Jesse Ferguson, Mitch Green ve Marvis Frazier ɡibi usta dövüşçülere yükseldi.[33] Galibiyet serisi medyanın dikkatini çekti ve Tyson bir sonraki büyük ağır sıklet şampiyonu olarak ilan edildi. D'Amato, Tyson'ın profesyonel kariyerinin erken bir döneminde, Kasım 1985'te öldü ve bazıları onun ölümünün Tyson'ın hayatı ve kariyeri ilerledikçe yaşayacağı birçok sorunun kaynağı olduğunu düşünüyor.[34]
Sıralamalarda yükselişi
Tyson'ın ulusal televizyonda yayınlanan ilk maçı 16 Şubat 1986'da, Troy, New York'daki Houston Field House'da, deneyimli ağır sıklet Jesse Ferguson'a karşı gerçekleşti ve maç ABC Sports tarafından yayınlandı. Tyson, beşinci rauntta burnunu kıran bir aparkatla Ferguson'ı yere serdi.[35] Altıncı rauntta Ferguson, daha fazla ceza almaktan kaçınmak için Tyson'ı tutmaya ve sıkıştırmaya başladı. Ferguson'a boks yapması ɡerektiği ile ilɡili birkaç kez uyarıda bulunduktan sonra, hakem sonunda altıncı raundun ortalarına doğru maçı durdurdu. Mücadele başlangıçta Tyson'ın rakibinin diskalifiye edilmesi (DQ) ile kazandığına karar verildi. Tyson'ın köşesi, bir DQ galibiyetinin Tyson'ın nakavt galibiyetleri serisini sonlandıracağını ve mutlaka nakavt ile sonuçlanması ile ilɡili verilen kararı protesto ettikten sonra karar teknik nakavt (TKO) olarak "değiştirildi".
Temmuz ayında, altı nakavt zaferi daha alan Tyson, New York, Glens Falls'ta bir başka ABC Sports yayınında eski dünya şampiyonluğu dövüşçüsü Marvis Frazier ile karşılaştı. Tyson, açılış zili çalar çalmaz Frazier'e saldırdı ve ona üst üste iki kez aparkat vurarak maçı kolayca kazandı.[36]
Frazier'e karşı kazandığı galibiyetten sonra Tyson, 1986'da Atlantic City, New Jersey'deki Trump Plaza Hotel and Casino'da José Ribalta ile dövüşmek üzere maç ayarlandı.[37] Ribalta, dövüş boyunca Tyson'ın vücuduna vurdu. Hakem dövüşü iptal ettiğinde Tyson, Ribalta'yı 2., 8. ve 10. rauntta üç kez yere serdi. Tyson, Ribalta ile yaptığı maçın en zor dövüşü olduğunu söyleyerek, "Jose Ribalta'ya her şeyiyle vurdum ve o her şeyi aldı" dedi.
Geri dönüşü
Hapishaneden şartlı tahliye edildikten sonra Tyson, Peter McNeeley ve Buster Mathis Jr. karşısında geri dönüş maçlarını kolayca kazandı. Tyson'ın ilk geri dönüş maçı “O geri döndü!” şeklinde pazarlandı[38] ve PPV televizyonu için 63 milyon dolarlık Birleşik Devletler rekoru da dâhil olmak üzere dünya çapında 96 milyon dolardan fazla hasılat elde etti. Dövüş, 1,52 milyon hane tarafından satın alınarak hem izlenme hem de gelir rekorları kırdı. Dövüş sadece 89 saniye sürdü ve Tyson'ın kolay rakiplerle karşılaşması eleştiri konusu oldu. TV Guide, Tyson ile McNeeley dövüşünü 1998 yılında Tüm Zamanların En Büyük 50 TV Spor Anı listesine dâhil etti.[39]
Birleşik ağır sıklet şampiyonu olarak ikinci saltanatı
Tyson vs. Bruno II ve Tyson vs. Seldon
Tyson, Mart 1996'da Frank Bruno'ya karşı WBC unvanını kolayca kazanarak bir kemeri geri aldı. Bu ikili arasındaki ikinci dövüştü ve Tyson Bruno'yu üçüncü rauntta nakavt etti. 1996'da Lennox Lewis, Tyson'la dövüşmek için 13,5 milyon dolarlık garanti sözleşmeyi reddetti. Bu, Lewis'in bugüne kadarki en yüksek dövüş ücreti olacaktı. Lewis, 4 milyon dolar karşılığında geri çekilde ve Tyson'ın Bruce Seldon ile dövüşmesine izin verdi. Tyson, o yıl Eylül ayında Seldon'u birinci rauntta yenerek WBA kemerini de kazandı. Seldon, Tyson'ın basit darbeleriyle sanki bayılırcasına yere düşmesi nedeniyle popüler medyada sert eleştiriler aldı ve alay konusu oldu.
Tyson vs. Holyfield
Geri dönüşünün dördüncü maçında Tyson, WBA kemerini korumak için Evander Holyfield ile karşılaştı. Holyfield, 1994 yılında şampiyonluğu Michael Moorer'a kaptırdı. O sırada 34 yaşında olan ve büyük bir favori olarak görülmeyen eski şampiyon Holyfield, kamuoyu tarafından tükenmiş bir dövüşçü olarak değerlendirildi.
Tyson ve Holyfield, 9 Kasım 1996'da Las Vegas, Nevada'da düzenlenen unvan maçında karşılaştı. Birçok yorumcu tarafından neredeyse hiç kazanma şansı verilmeyen Holyfield, şaşırtıcı bir şekilde, hakem Mitch Halpern'in on birinci rauntta maçı durdurmasıyla Tyson'ı TKO ile mağlup etti. Holyfield, ağır sıklet şampiyonluk kemerini üç kez kazanan ikinci boksör oldu. Holyfield'ın zaferi, Tyson'ın ekibinden gelen Holyfield'ın maç sırasında sık sık kafa attığı iddialarıyla gölgelendi.[40] Kafa darbeleri, hakem tarafından kazara olarak değerlendirilse de, rövanş maçında bir çekişme noktası haline gelecekti.
Emekliliği
11 Haziran 2005'te Tyson, İrlandalı boksör Kevin McBride'a karşı yakın geçen bir maçta yedinci raunt başlamadan maçı bıraktı. 2008 yapımı Tyson belgeselinde, McBride ile ödemesini alabilmek için dövüştüğünü, kazanmayı beklemediğini, fiziksel durumunun kötü olduğunu ve boksu ciddiye almaktan bıktığını belirtti. Son dört maçından üçünü kaybeden Tyson, boksu bırakacağını çünkü bu spora olan tutkusunu kaybettiğini açıkladı.[41]
2000 yılında Tyson, kendisi için çalışan herkesi kovdu ve yeni muhasebeciler işe alarak, yılbaşında 3.3 milyon dolar borcu olduğunu ancak yıl içinde 65.7 milyon dolar kazandığını gösteren bir mali rapor hazırlattı.[42] Ağustos 2007'de Tyson, Arizona'daki bir mahkemede uyuşturucu bulundurma ve alkollü araç kullanma suçlarını kabul etti; bu suçlamalar, yetkililerin uzun bir yasal çekişme geçmişi olan Tyson'ın o gün kokain kullandığını ve uyuşturucuya bağımlı olduğunu itiraf ettiği Aralık ayındaki bir tutuklamadan kaynaklanıyordu.[43] Tyson, 2013 tarihli otobiyografisi Undisputed Truth'ta doping testlerini geçmek için o zamanki eşi Monica Turner'ın idrarını kullandığını itiraf etti. Turner ile 1997'den 2003'e kadar evliydi. Aynı amaçla bebeğinin idrarını da kullanıyordu.[44]
Remove ads
Bokstan sonraki hayatı
Özetle
Bakış açısı
3 Haziran 2005'te USA Today ile yayınlanan bir röportajda Tyson, "Tüm hayatım boşa gitti - başarısız oldum" dedi. Şöyle devam etti: "Sadece kaçmak istiyorum. Kendimden ve hayatımdan gerçekten utanıyorum. Bir misyoner olmak istiyorum. İnsanların beni ülke dışına kovduklarını bilmelerine izin vermeden onurumu koruyarak bunu yapabileceğimi düşünüyorum. Hayatımın bu kısmını bir an önce bitirmek istiyorum. Bu ülkede benden iyi bir şey gelmeyecek. İnsanlar beni o kadar yükseğe koydular ki; bu imajı yıkmak istedim."[45] Tyson çok para harcamaya başlamış, Phoenix, Arizona yakınlarındaki lüks bir yerleşim bölgesi olan Paradise Valley'deki 350 güverciniyle ilgilenmektedir.[46]
Tyson, çeşitli web sitelerini ve şirketleri tanıtarak ilgi odağı oldu.[47] Tyson, Las Vegas'ta bir kumarhanede eğlence boks şovları düzenledi[47] ve sayısız borcunu ödemek için bir sergi turu başlattı.[48]
29 Aralık 2006'da Tyson, DUI ve ağır uyuşturucu bulundurma şüphesiyle Scottsdale, Arizona'da tutuklandı; bir gece kulübünden çıktıktan kısa bir süre sonra neredeyse bir polis aracına çarptı. Maricopa İlçesi Yüksek Mahkemesinde yayınlanan bir polisin olası neden beyanına göre, "[Tyson] bugün [uyuşturucu] kullandığını kabul etti ve bir bağımlı olduğunu ve bir sorunu olduğunu belirtti."[49] Tyson, 22 Ocak 2007'de Maricopa İlçesi Yüksek Mahkemesinde, uyuşturucu bulundurma ve uyuşturucu madde bulundurma sayımları ve uyuşturucu etkisi altında araba kullanmanın iki kabahat sayımı nedeniyle suçsuz olduğunu iddia etti. 8 Şubat'ta uyuşturucu suçlamalarının yargılanmasını beklerken "çeşitli bağımlılıklarından" dolayı yatarak tedavi programına girdi.[50]
Ağustos 2007'de Tyson, kokain bulundurmaktan ve etki altında iken araç kullanmaktan suçlu bulundu. Arizona'daki bir mahkemede uyuşturucu bulundurmak ve alkollü araç kullanmaktan suçunu kabul etti. Kasım 2007'de bu suçlardan hüküm giydi ve 24 saat hapis cezasına çarptırıldı. Serbest bırakıldıktan sonra, üç yıl gözetim altında tutulması ve 360 saat toplum hizmeti görmesi emredildi. Savcılar bir yıl hapis cezası istemişlerdi, ancak hakim Tyson'ı uyuşturucu sorunlarıyla ilgili yardım istediği için övgüde bulundu.[51] 11 Kasım 2009'da Tyson, Los Angeles Uluslararası Havalimanında bir fotoğrafçı ile tartışmaya girdikten sonra tutuklandı.[52] Hiçbir suçlama yapılmadı.
Tyson, filmlerde ve televizyonda oyunculuk rolleri üstlenmiştir ve en ünlüsü 2009 yapımı The Hangover filminde kendisinin kurgusal bir versiyonunu oynamıştır.
Eylül 2011'de Tyson, eski Alaska valisi Sarah Palin hakkında ırklar arası cinsiyetin kaba ve şiddetli açıklamaları da dahil olmak üzere yorumlarda bulunduğu bir röportaj verdi. Bu yorumlar The Daily Caller web sitesinde yeniden basıldı. Gazeteci Greta van Susteren, Tyson ve The Daily Caller'ı "müstehcen" ve "kadına yönelik şiddet" olarak nitelendirdiği yorumlar nedeniyle eleştirdi.[53]
Ekim 2012'de Tyson, Mike Tyson Cares Vakfı'nı kurdu.[54] Mike Tyson Cares Vakfı'nın misyonu, yıkık evlerden çocukların kapsamlı ihtiyaçlarını karşılayan yenilikçi merkezler sağlamak ve "çocuklara mücadele şansı" vermektir.
Ağustos 2013'te Tyson, bir boks promosyon şirketi olan Iron Mike Productions'ı kurmak için Acquinity Sports ile işbirliği yaptı.
Eylül 2013'te, Tyson, Fox Sports 1'de, Varlık: Mike Tyson adlı kişisel ve özel hayatını belgeleyen altı bölümlük bir televizyon dizisinde yer aldı.[55][56]
Kasım 2013'te, The New York Times En Çok Satanlar listesinde yer alan Tyson'ın Tartışmasız Gerçeği yayınlandı.[57] Altın Podyum Ödül Töreni'nde Tyson, en iyi otobiyografi dalında SPORTEL Özel Ödülü'nü aldı.[58]
2013 otobiyografisi Undisputed Truth'ta Tyson, doping testlerini geçmek için o zamanki eşi Monica Turner'ın idrarını kullandığını itiraf etti. 1997'den 2003'e kadar Turner'la evli kaldı. Aynı amaçla bebeğinin idrarını da kullanmıştır.[59]
Mayıs 2017'de Tyson, antrenör ve vekil baba Cus D'Amato ile geçirdiği zamanı ayrıntılarıyla anlatan ikinci kitabı Iron Ambition'ı yayınladı.[60]
Mike Tyson Hotboxin adlı podcast'e ev sahipliği yapıyor.
12 Mayıs 2020'de Tyson, Instagram'da tekrar antrenman yaptığını gösteren bir video yayınladı. Videonun sonunda Tyson, "geri döndüm" diyerek boksa dönüşün işaretini verdi.[61]
Tiki Lau, Ekim 2020'de Tyson'dan vokal içeren bir dans müziği single'ı Mike Tyson yayınladı.[62]
Tyson, Paul'a Karşı
Mart 2024'te, Tyson'ın 20 Temmuz 2024'te Arlington, Teksas'taki AT&T Stadyumu'nda ağır sıklet maçında YouTuber ve internet ünlüsü Jake Paul'a karşı rinɡe çıkacağı açıklandı.[63][64] 29 Nisan 2024'te, dövüşün Teksas Lisans ve Düzenlemeler Dairesi (TDLR) tarafından profesyonel boks maçı olarak onaylanacağı açıklandı.[65][66] 7 Haziran 2024'te müsabakanın 15 Kasım 2024 tarihinde yapılacağı duyuruldu. Müsabaka 16 Kasım 2024 tarihinde TSİ 04:00'da Netflix platformundan canlı yayınlandı.[67] Mike Tyson-Jake Paul dövüşü nedeniyle Netflix'e toplu dava açıldı[68]
Paul, Tyson'ı hakem kararı ile yendi ve jüri maçı 80-72, 79-73 ve 79-73'lük skorlarla Paul lehine puanladı.[69][70]
Remove ads
Özel hayatı
Özetle
Bakış açısı
Evlilikleri ve çocukları
Tyson, Seven Hills, Nevada'da yaşamaktadır.[72] Tyson üç kez evlendi ve bu evliliklerinden toplam yedi çocuğu oldu; çocuklarından biri öldü. Tyson, biyolojik çocuklarının yanı sıra, ikinci eşinin büyük kızını da kendi çocukları arasında saymaktadır.[73]
Tyson, oyuncu Robin Givens ile 7 Şubat 1988'de Chicago'daki Holy Angels Katolik Kilisesi'nde geleneksel bir törenle evlendi.[74] Givens, o dönemde Head of the Class adlı sitcom'daki rolüyle tanınıyordu. Tyson'ın Givens ile evliliği özellikle aile içi şiddet ve Tyson'ın zihinsel dengesizliği iddialarıyla çalkantılı geçti.[75] Tyson ve Givens'ın Eylül 1988'de ABC televizyonunda yayınlanan 20/20 adlı haber programında Barbara Walters'a ortak bir röportaj vermesi ve Givens'ın Tyson'la birlikte yaşamayı “işkence, saf cehennem, hayal edebileceğim her şeyden daha kötü” olarak tanımlamasıyla olaylar doruğa ulaştı. Givens ayrıca Tyson'ı ulusal televizyonda “manik depresif” olarak tanımlarken, Tyson da onu dikkatli ve sakin bir şekilde izledi.[76] Bir ay sonra Givens, tacizci olduğu iddia edilen Tyson'dan boşanmak istediğini açıkladı ve ikili 14 Şubat 1989'da resmen ayrıldı.[75] Fire and Fear: The Inside Story of Mike Tyson adlı kitaba göre Tyson, Givens'a yumruk attığını kabul etti ve "bu hayatım boyunca attığım en iyi yumruktu" dedi.[77] Tyson kitabın “yanlışlıklarla dolu” olduğunu söyledi ve iddiaları reddetti.[78] Tyson ve Givens'ın çocukları olmadı, ancak Givens düşük yaptığını bildirdi; Tyson ise Givens'ın hiç hamile kalmadığını ve bunu sadece kendisiyle evlenmesini sağlamak için kullandığını iddia etti.[79] Çift, evlilikleri sırasında Bernardsville, New Jersey'de bir malikanede yaşadı.
Tyson'ın ikinci evliliği, 19 Nisan 1997'den 14 Ocak 2003'e kadar Monica Turner ile oldu.[80] Boşanma davası açıldığı sırada Washington, D.C.'deki Georgetown Üniversitesi Tıp Merkezi'nde pediatri asistanı olarak çalışan Turner, Maryland eski Vali Yardımcısı ve eski Cumhuriyetçi Ulusal Komite Başkanı Michael Steele'in kız kardeşidir.[81] Turner, Ocak 2002'de Tyson'dan boşanmak için dava açtı ve beş yıllık evlilikleri sırasında Tyson'ın zina yaptığını iddia etti. Çiftin iki çocuğu vardı; oğulları Amir ve kendini non-binary olarak tanımlayan Ramsey.[82]
25 Mayıs 2009'da Tyson'ın dört yaşındaki kızı Exodus, yedi yaşındaki kardeşi Miguel tarafından baygın ve bir kordona dolanmış halde egzersiz koşu bandından sarkarken bulundu. Çocuğun annesi Sol Xochitl onu çözdü, kalp masajı yaptı ve tıbbi yardım çağırdı. Olay sırasında Las Vegas'ta bulunan Tyson, onunla birlikte olmak için Phoenix'e geri döndü. Yaraları nedeniyle 26 Mayıs 2009'da hayatını kaybetti.[83][84][85]
Kızının ölümünden on bir gün sonra Tyson, 32 yaşındaki uzun süreli kız arkadaşı Lakiha “Kiki” Spicer ile evlendi ve 6 Haziran 2009 Cumartesi günü Las Vegas Hilton'daki La Bella Düğün Şapeli'nde kısa ve özel bir törenle yemin etti.[86] Çiftin iki çocukları var; kızları Milan ve oğulları Morocco.
Dini inançları
Katolik olarak yetiştirilen Tyson, hapse girmeden önce İslam'a geçtiğini ve medyaya haber vermek için hiçbir çaba göstermediğini belirtti.[87] Tyson'ın hapisteyken İslam'a geçtiği ve Malik Abdul Aziz olarak ismini değiştirdiği yönünde yanlış haberler yapılmasına rağmen;[88] bazı kaynaklar yeni ismini Malik Shabazz olarak bildiriyor.[89] Tyson, söylentilere rağmen, ismini asla İslami bir isimle değiştirmedi.[90]
Kasım 2013'te Tyson, "Tanrı için kiliselere ve camilere ne kadar çok bakarsam, şeytanı o kadar çok görmeye başlıyorum" dedi.[91] Ancak, sadece bir ay sonra, Aralık 2013'te Fox News ile yaptığı bir röportajda Tyson, Müslüman olmaktan çok minnettar olduğunu ve hayatında Allah'a ihtiyacı olduğunu söyledi. Aynı röportajda Tyson, ayıklık konusunda kaydettiği ilerlemeden ve iyi insanlarla birlikte olmanın onu daha iyi ve daha mütevazı bir insan olmak istemesine yol açtığını belirtti.[92]
İlk olarak Temmuz 2010'da Umre'ye ɡitti[93] ve Aralık 2022'de Filistinli Amerikalı Müslüman DJ Khaled eşliğinde tekrar umre ziyaretini ɡerçekleştirdi.[94][95]
Siyasi görüşleri
Tyson, 2015 yılında, Donald Trump'ın başkanlık adaylığını desteklediğini duyurdu.[96]
Remove ads
Popüler kültürdeki yeri
Özetle
Bakış açısı
1980'lerin sonlarında ve 1990'lar boyunca şöhretinin ve kariyerinin zirvesinde olan Tyson, dünyanın en tanınmış spor kişilikleri arasındaydı. Birçok sportif başarısının yanı sıra, ringlerdeki ve özel hayatındaki tartışmalı ve skandal davranışlarıyla ön plana çıktı ve mahkeme salonunda yer aldı.[97] Bu nedenle Tyson, filmler, televizyon, kitaplar ve müzik dâhil olmak üzere sayısız kez popüler medyaya konu oldu. Ayrıca video oyunlarında ve parodi ya da hiciv konusu olarak da yer aldı. Tyson, profesyonel güreşle ilgilenmeye başladı ve film ve televizyonda birçok kez konuk oyuncu olarak yer aldı.
Tyson filmi, 1995 yılında gösterime girdi ve Uli Edel tarafından yönetildi. Film, Mike Tyson'ın hayatını, vasisi ve antrenörü Cus D'Amato'nun ölümünden tecavüz mahkûmiyetine kadar ele almaktadır. Tyson, Michael Jai White tarafından canlandırıldı. Tyson, 2006 yılında Rocky Balboa filminde kendisini canlandırdı.
Las Vegas'ta tek kişilik bir gösteri sergileyen Tyson, film yönetmeni Spike Lee ile işbirliği yaptı ve gösterisini Ağustos 2012'de Broadway'e taşıdı.[98][99] Şubat 2013'te Tyson, Mike Tyson: Undisputed Truth adlı tek kişilik gösterisini 36 şehirlik, üç aylık bir ulusal turneye çıkardı. Tyson sahnede kişisel ve profesyonel hayatı hakkında konuştu.[100] Tek kişilik gösteri 16 Kasım 2013 tarihinde HBO'da yayınlandı.
Remove ads
Profesyonel boks karnesi
| 50 Galibiyet (44 nakavt, 5 hakem kararı, 1 diskalifiye), 6 Yenilgi (5 nakavt, 1 diskalifiye), 0 Berabere, 2 Sonuçsuz[101] | |||||||
| Sonuç | Kayıt | Rakip | Tip | Zaman | Tarih | Yer | Notlar |
| Yenildi | 50–7 |  Jake Paul |
Hakem Kararı (oy birliği ile) | 8 | 2024-11-15 |  Arlington, Texas |
|
| Yenildi | 50-6 |  Kevin McBride |
TKO | 6 (10), 3.00 | 2005-06-11 | Washington |
|
| Yenildi | 50-5 |  Danny Williams |
KO | 4 (10), 2.51 | 2004-07-30 |  Louisville, KY |
Maçtan Dört gün sonra, Tyson, yırtılan diz bağlarını iyileşmesi için ameliyat oldu. |
| Kazandı | 50-4 | Clifford Etienne |
KO | 1 (10), 0.49 | 2003-02-22 |  Memphis, TN |
|
| Yenildi | 49-4 | Lennox Lewis |
KO | 8 (12), 2.25 | 2002-06-08 | Memphis, TN |
IBF/IBO/WBC Heavyweight titles on the line. |
| Kazandı | 49-3 |  Brian Nielsen |
TKO | 7 (10), 3.00 | 2001-10-13 | Copenhagen, Denmark |
Corner retirement. |
| NC | 48-3 |  Andrew Gołota |
No contest | 3 (10) | 2000-10-20 |  Auburn Hills, MI |
Originally a win after round two for Tyson after Gołota refused to continue fighting, the bout was ruled a no contest by the Michigan State Athletic Commission due to Tyson testing positive for marijuana after the fight. |
| Kazandı | 48-3 | Lou Savarese |
TKO | 1 (10), 0.38 | 2000-06-24 |  Glasgow, Scotland |
|
| Kazandı | 47-3 | Julius Francis |
TKO | 2 (10), 1.03 | 2000-01-29 |  Manchester, England |
|
| NC | 46-3 | Orlin Norris |
No contest | 1 (10), 3.00 | 1999-10-23 |  Las Vegas, NV |
Norris suffered a knee injury, following a post-bell punch from Tyson. |
| Kazandı | 46-3 |  Francois Botha |
KO | 5 (10), 2.59 | 1999-01-16 | Las Vegas, NV |
|
| Yenildi | 45-3 | Evander Holyfield |
Diskalifiye | 3 (12) | 1997-06-28 | Las Vegas, NV |
"The Bite Fight", Tyson, üçüncü raundda Holyfield'ın kulaklarını iki kez ısırdığı için diskalifiye edildi. |
| Yenildi | 45-2 | Evander Holyfield |
TKO | 11 (12), 0.37 | 1996-11-09 | Las Vegas, NV |
Lost WBA Heavyweight title. |
| Kazandı | 45-1 | Bruce Seldon |
TKO | 1 (12), 1.49 | 1996-09-07 | Las Vegas, NV |
Won WBA Heavyweight title. WBC title not on the line. Tyson relinquished the WBC title on September 24.[102] |
| Kazandı | 44-1 | Frank Bruno |
TKO | 3 (12), 0.50 | 1996-03-16 | Las Vegas, NV |
Won WBC Heavyweight title. |
| Kazandı | 43-1 | Buster Mathis, Jr. |
KO | 3 (12), 2.32 | 1995-12-16 |  Philadelphia, PA |
|
| Kazandı | 42-1 | Peter McNeeley |
TKO | 1 (10), 2.11 | 1995-08-19 | Las Vegas, NV |
McNeeley was disqualified after his manager entered the ring. |
| Kazandı | 41-1 |  Donovan Ruddock |
TKO | 4 {12, 2.49 | 1991-06-28 | Las Vegas, NV |
The rematch was as brutal as the first and as a result Ruddock sustained a broken jaw and Tyson suffered a perforated eardrum. |
| Kazandı | 40-1 | Donovan Ruddock |
TKO | 7 {12), 2.22 | 1991-03-18 | Las Vegas, NV |
The fight was surrounded in controversy after referee Richard Steele stopped Ruddock in the 7th round after a barrage of punches from Tyson even though he appeared to be ok to continue. As a result of the premature stoppage a fight broke out in the ring between both camps and a rematch was called for. |
| Kazandı | 39-1 | Alex Stewart |
TKO | 1 (10), 2.27 | 1990-12-08 |  Atlantic City, NJ |
The fight was waved off by the referee as a result of the three knock-down rule. Alex Stewart had gone down three times in the first round. |
| Kazandı | 38-1 | Henry Tillman |
KO | 1 (10), 2.47 | 1990-06-16 | Las Vegas, NV |
Tyson gained revenge over the man who had beaten him twice in the amateurs. |
| Yenildi | 37-1 | Buster Douglas |
KO | 10 (12) | 1990-02-11 |  Tokyo, Japan |
Lost IBF/WBA/WBC Heavyweight titles. |
| Kazandı | 37-0 | Carl Williams |
TKO | 1 (12), 1.33 | 1989-07-21 | Atlantic City, NJ |
IBF/WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu. |
| Kazandı | 36-0 | Frank Bruno |
TKO | 5 (12), 2.55 | 1989-02-25 | Las Vegas, NV |
IBF/WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu. |
| Kazandı | 35-0 | Michael Spinks |
KO | 1 (12), 1.31 | 1988-06-27 | Atlantic City, NJ |
IBF/WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu. |
| Kazandı | 34-0 | Tony Tubbs |
KO | 2 (12), 2.54 | 1988-03-21 | Tokyo, Japan |
IBF/WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu. |
| Kazandı | 33-0 | Larry Holmes |
KO | 4 (12), 2.55 | 1988-01-22 | Atlantic City, NJ |
IBF/WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu. |
| Kazandı | 32-0 | Tyrell Biggs |
TKO | 7 (12), 2.59 | 1987-10-16 | Atlantic City, NJ |
IBF/WBA/WBC Ağırsiklet unvanını korudu. |
| Kazandı | 31-0 | Tony Tucker |
Hakem Kararı (oy birliği ile) | 12 | 1987-08-01 | Las Vegas, NV |
Won IBF Heavyweight title and retained WBA/WBC Heavyweight titles, becoming Undisputed Heavyweight champion. |
| Kazandı | 30-0 | Pinklon Thomas |
TKO | 6 (12), 2.00 | 1987-05-30 | Las Vegas, NV |
Retained WBA/WBC Heavyweight titles. |
| Kazandı | 29-0 | James Smith |
Hakem Kararı ((oy birliği ile) | 12 | 1987-03-07 | Las Vegas, NV |
Won WBA Heavyweight title and retained WBC Heavyweight title. |
| Kazandı | 28-0 |  Trevor Berbick |
KO | 2 (12), 2.35 | 1986-11-22 | Las Vegas, NV |
Won WBC Heavyweight title. |
| Kazandı | 27-0 | Alfonso Ratcliff |
TKO | 2 (10), 1.41 | 1986-09-06 | Las Vegas, NV |
|
| Kazandı | 26-0 |  José Ribalta |
TKO | 10 (10) | 1986-08-17 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 25-0 | Marvis Frazier |
KO | 1 (10), 0.29 | 1986-07-26 |  Glens Falls, NY |
|
| Kazandı | 24-0 | Lorenzo Boyd |
KO | 2 (10), 1.43 | 1986-07-11 | Swan Lake, NY |
|
| Kazandı | 23-0 | William Hosea |
KO | 1 (10), 2.03 | 1986-06-28 | Troy, NY |
|
| Kazandı | 22-0 | Reggie Gross |
TKO | 1 (10), 2.36 | 1986-06-13 | New York City, NY |
|
| Kazandı | 21-0 | Mitch Green |
Hakem Kararı (oy birliği ile) | 10 | 1986-05-20 | New York City, NY |
|
| Kazandı | 20-0 | James Tillis |
Hakem Kararı (oy birliği ile) | 10 | 1986-05-09 | Glens Falls, NY |
|
| Kazandı | 19-0 | Steve Zouski |
KO | 3 (10), 2.39 | 1986-03-10 | Uniondale, NY |
|
| Kazandı | 18-0 | Jesse Ferguson |
TKO | 6 (10), 1.19 | 1986-02-16 | Troy, NY |
|
| Kazandı | 17-0 | Mike Jameson |
TKO | 4 (8), 0.46 | 1986-01-24 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 16-0 | David Jaco |
TKO | 1 (10), 2.16 | 1986-01-11 | Albany, NY |
|
| Kazandı | 15-0 | Mark Young |
TKO | 1, 0.50 | 1985-12-27 | Latham, NY |
|
| Kazandı | 14-0 | Sammy Scaff |
TKO | 1 (10), 1.19 | 1985-12-06 | New York City, NY |
|
| Kazandı | 13-0 | Conroy Nelson |
TKO | 2 | 1985-11-22 | Latham, NY |
|
| Kazandı | 12-0 | Eddie Richardson |
KO | 1, 1.17 | 1985-11-13 | Houston, TX |
|
| Kazandı | 11-0 |  Sterling Benjamin |
TKO | 1, 0.54 | 1985-11-01 | Latham, NY |
|
| Kazandı | 10-0 | Robert Colay |
KO | 1 (8), 0.37 | 1985-10-25 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 9-0 | Donnie Long |
TKO | 1 (6), 1.28 | 1985-10-09 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 8-0 | Michael Johnson |
KO | 1 (6), 0.39 | 1985-09-05 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 7-0 | Lorenzo Canady |
KO | 1 (6), 1.05 | 1985-08-15 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 6-0 | Larry Sims |
KO | 3 (6), 2.04 | 1985-07-19 | Poughkeepsie, NY |
|
| Kazandı | 5-0 | John Alderson |
TKO | 2 (6) | 1985-07-11 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 4-0 | Ricardo Spain |
KO | 1 (6), 0.39 | 1985-06-20 | Atlantic City, NJ |
|
| Kazandı | 3-0 | Don Halpin |
KO | 4 (4) | 1985-05-23 | Albany, NY |
|
| Kazandı | 2-0 | Trent Singleton |
TKO | 1 (4) | 1985-04-10 | Albany, NY |
|
| Kazandı | 1-0 |  Hector Mercedes |
TKO | 1 (4), 0.08 | 1985-03-06 | Albany, NY |
|
Remove ads
Filmografi
Remove ads
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads