Oskar Bolza

Oskar Bolza (12 Mayıs 1857 - 5 Temmuz 1942), Felix Klein'in öğrencisi olan Alman matematikçi. Pfalz, Bad Bergzabern'de -o zamanlar Bavyera'nın bir bölgesi- doğdu. Karl Weierstrass'tan 1879 yılında aldığı derslerden etkilenerek varyasyonlar hesabı konusunda araştırmalar yaptı ve bununla tanındı.^[2]

Oskar Bolza
Oskar Bolza (1857-1942)
Doğum	12 Mayıs 1857(1857-05-12) Bad Bergzabern, Palatinate
Ölüm	5 Temmuz 1942 (85 yaşında) Freiburg im Breisgau, Almanya
Milliyet	Alman
Vatandaşlık	Alman Reich
Eğitim	Göttingen Üniversitesi Berlin Özgür Üniversitesi
Mezun olduğu okul(lar)	University of Göttingen
Tanınma nedeni	Bolza problemi[1] Bolza yüzeyi
Kariyeri
Dalı	Matematikçi
Tez	Ueber die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische durch eine Transformation vierten Grades (1866)
Doktora danışmanı	Felix Klein
Doktora öğrencileri	Gilbert Ames Bliss John Hector McDonald Arnold Dresden John Irwin Hutchinson George Lincoln Brown William Gillespie Buzz M. Walker Anthony Lispenard Underhill Norman Richard Wilson Mary Emily Sinclair

Hayatı

Bolza, 1875'te Berlin Üniversitesi'ne girdi. İlk başta dilbilimle ilgilense^[3] de sonraları Kirchhoff ve Helmholtz ile fizik okudu^[4] ancak deneysel çalışmalar onu çekmedi ve bu yüzden 1878'de matematik okumaya karar verdi. 1878-1881 yılları, Strasbourg'da Elwin Christoffel ile Theodor Reye, Göttingen'de Hermann Schwarz ve Berlin'de Karl Weierstrass tarafından verilen eğitimle geçti.

1888 baharında Amerika Birleşik Devletleri'nde iş aramak için Hoboken, New Jersey'e gitti. 1889'da Johns Hopkins Üniversitesi'nde ve ardından yeni kurulan Clark Üniversitesi'nde bir iş bulmayı başardı.^[5] 1892'de Bolza Chicago Üniversitesi'ne katıldı.^[6][7] 1908'de arkadaşı Heinrich Maschke'nin ölümünün ardından Amerika Birleşik Devletleri'nde mutsuz olduğu için karısıyla birlikte Almanya'daki Freiburg'a döndüğükten sonra 1910'a kadar orada çalıştı.^[8] I. Dünya Savaşı olayları Bolza'yı büyük ölçüde etkiledi ve 1914'ten sonra matematik alanındaki araştırmasını durdurdu. Dinsel psikoloji, diller (özellikle Sanskritçe) ve Hint dinleriyle ilgilenmeye başladı. Glaubenlose Religion (inançsız din) kitabını 1930'da FH Marneck takma adıyla yayımladı.^[9][10] Ancak hayatının ilerleyen dönemlerinde matematik araştırmaları yapmak için geri döndü ve 1929'dan 1933'e kadar, -emekli olana dek- Freiburg Üniversitesi'nde ders verdi.^[11]

Akademik kariyeri

Doktora çalışmalarını sekiz yıllık çalışma ve birçok yön değişikliğinden sonra 1886'da Georg-August-Universität Göttingen'de tamamladı. Tezinin adını Über die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische, insbesondere über die Reduction durch eine Transformation vierten Grades (Türkçesi: Birinci mertebeden hiperelliptik integrallerin indirgenmesi ve birinci türden eliptik integrallere, özellikle indirgeme üzerine dördüncü derecenin dönüşümü)^[12] olarak koydu ve Felix Klein gözetiminde yazdı.^[13][14]

1889'da Bolza, Simon Newcomb'un kendisine geçici, kısa dönemli "matematik okuru" ataması verdiği^[15] Johns Hopkins Üniversitesi'nde çalıştı ve ardından Clark Üniversitesi'nde üye profesör olarak bir pozisyon elde etti.^[5] Clark'ta iken Bolza, American Journal of Mathematics'te ikame grupları teorisi ve cebirsel denklemlere uygulanması üzerine önemli bir makale yayımladı. Bolza, 1892'de Chicago Üniversitesi'ne katıldı ve Almanya'daki Freiburg'a dönmeye karar verdiği 1910'a kadar orada çalıştı, orada fahri profesör olarak atandı,^[16][17] Chicago Üniversitesi ise ona "yerleşik olmayan matematik profesörü" unvanını verdi.^[18][19]

Seçili yayımları

• Über die Reduction hyperelliptischer Integrale erster Ordnung und erster Gattung auf elliptische, insbesondere über die Reduction durch eine Transformation vierten Grades, Inaugural–Dissertation zur Erlangung der Doctorwürde der hoen philosophischen Fakultät der Georg–August–Universität zu Göttingen (Almanca), Berlin: Gustav Schade (Otto Francke), 1886, s. 40