En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Sliven
Merkez-Doğu Bulgaristan'da şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Sliven (Bulgarca: Сливен) veya Osmanlı dönemindeki adıyla İslimye, Bulgaristan'ın güneydoğusunda yer alan, Sliven ili'nin idari merkezi olan şehirdir.[1] Nüfus bakımından Bulgaristan'ın sekizinci büyük şehridir. Koca Balkan Dağları'nın (Stara Planina) güney eteklerinde, stratejik bir konumda yer alır.
Şehir, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Balkanlar'ın en önemli sanayi (özellikle tekstil ve silah) ve ticaret merkezlerinden biri olmasıyla ve günümüzde de devam eden tekstil endüstrisiyle tanınır.
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
Bölge antik çağlardan beri yerleşim yeridir. Romalılar döneminde "Tuida" adında önemli bir kale ve yerleşim merkeziydi.
Osmanlı Dönemi
Osmanlılar bölgeyi 1370-1372 civarında fethetmiştir. Osmanlı idaresinde "İslimye" adını alan şehir, Silistre Eyaleti, Vidin Eyaleti ve son dönemde Edirne Vilayeti idari yapıları içerisinde Sancak (Liva) merkezi olarak yönetilmiştir. O dönemde Yanbolu, Karinabad, Aydos, Misivri ve Ahyolu (Burgaz) gibi kazalar İslimye Sancağı'na bağlıydı.[2]
İslimye, Osmanlı döneminde Kırım Hanlığı soyundan gelen Giray Hanedanı üyelerine tahsis edilen çiftliklerin bulunduğu bir merkezdi. Arşiv kayıtlarında Salih Giray Sultan, Saadet Giray ve Hacı Giray Sultan gibi hanedan üyelerinin bölgede mülk sahibi oldukları ve ikamet ettikleri görülmektedir.[3] Ayrıca şehirde her yıl düzenlenen "İslimye Panayırı", İngiltere, Fransa ve Avusturya tüccarlarının katıldığı uluslararası bir ticaret organizasyonuydu.[4]
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı ve Göçler
93 Harbi sırasında İslimye, savaşın en kritik noktalarından biri olmuştur. Rus ordusunun Hainboğazı geçidini aşarak ilerlemesi üzerine, İslimye'deki Osmanlı savunması kısa sürede kırılmış ve şehir işgal edilmiştir.[5] Rus kuvvetlerinin eline geçmemesi için şehirdeki askeri fabrikaların ve depoların boşaltılması veya imha edilmesi emredilmiştir.[6]
Bu dönemde İslimye ve çevre köylerinden (Sarıyar, Başköy, Çerkeşli vb.) büyük bir Müslüman nüfus, Edirne ve Burgaz üzerinden İstanbul ve Anadolu'ya göç etmek zorunda kalmıştır. İslimye muhacirleri devlet eliyle planlı bir şekilde özellikle Bursa ve çevresine iskan edilmiştir. Bursa'nın Kestel, Nilüfer ve Karacabey ilçelerindeki bazı köyler doğrudan İslimye göçmenleri tarafından kurulmuştur. Osmanlı arşiv kayıtlarında bu iskan hareketleri köy isimleriyle sabittir:
- Kadiriye: İslimye muhacirlerinin Bursa'da teşkil ettikleri köye "Kadiriye" adı verilmiştir.[7]
- Üçpınar: Bursa kazası Kite nahiyesinde iskan edilen İslimye muhacirlerinin kurduğu köye "Üçpınar" adı verilmiştir.[8]
- Mamuretülhamid: Bursa'ya bağlı Balyan ve Armutalanı mevkilerine yerleşen İslimyelilerin kurduğu köye "Mamuretülhamid" ismi verilmiştir.[9]
Remove ads
Ekonomi
Özetle
Bakış açısı
Tarihsel Ekonomi (Sanayi ve Silah)
İslimye, Osmanlı sanayileşme tarihinin en önemli merkezlerinden biridir.
- İslimye Çuha Fabrikası: 1834 yılında Dobri Zhelyazkov tarafından kurulan ve Osmanlı Devleti tarafından modernize edilerek işletilen fabrika, Balkanlar'daki ilk endüstriyel tekstil fabrikasıdır. "İslimye Çuha Fabrika-i Hümayunu" adıyla Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusunun kışlık üniformalarını (aba, şayak, çuha) üretmiştir.[10] Bölgedeki "Mokan" çobanları ve yerli halk, fabrikaya yün ve yapağı tedarik etmiştir.
- Silah Sanayii: Şehir aynı zamanda bir silah üretim merkeziydi. Arşiv belgeleri, İslimye'de İstanbul'daki Tüfekhane-i Amire için binlerce "tüfek namlusu" (namlu-yu tüfenk) imal edildiğini ve hammadde olarak Samakov demirinin kullanıldığını belgelemektedir.[11][12]
Günümüz Ekonomisi
Sliven, günümüzde de Bulgaristan'ın önemli sanayi kentlerinden biridir.
- Tekstil: Geleneksel tekstil üretimi modern fabrikalarla devam etmektedir (Yünlü dokuma, çorap ve halı üretimi).
- Aydınlatma ve Makine: Şehirde ampul üretimi, makine imalatı ve cam sanayii gelişmiştir.
- Tarım: Şehir, "Şeftali Vadisi" olarak bilinen verimli bir tarım havzasındadır. Şeftali, kiraz ve üzüm yetiştiriciliği yaygındır. "Sliven İncisi" (Slivenska Perla) adı verilen üzüm rakısı ve şarapları ünlüdür.
Remove ads
Turistik Yerler
- Mavi Taşlar (Sinite Kamani) Milli Parkı: Şehrin simgesi olan kayalık oluşumlar ve teleferik hattı.
- Tarihi Saat Kulesi: Şehir merkezinde bulunan sembolik yapı.
- Yaşlı Karaağaç (Stariyan Bryast): Şehir merkezinde bulunan ve Avrupa'da "Yılın Ağacı" seçilen asırlık ağaç.
- Hadzi Dimitar Evi ve Müzesi: Bulgar ulusal kahramanının evi.
- Tekstil Endüstrisi Müzesi: Şehrin sanayi geçmişini anlatan müze.
Coğrafya ve İklim
Özetle
Bakış açısı
Sliven, Balkan Dağları'nın "Sinite Kamani" (Mavi Taşlar) olarak adlandırılan kayalık oluşumlarının hemen eteklerinde kurulmuştur. Şehir, kuzeyden esen sert rüzgarlarıyla meşhurdur ve bu nedenle "Rüzgarlar Şehri" olarak da anılır.
Remove ads
Kardeş şehir
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads