Вельск

Вельск (рус. Вельск) — Архангельск өлкәсендә шәһәр, Вельск районының административ үзәге.

Вельск
рус. Вельск
Байрак	Илтамга
Дәүләт	Россия[1]
Нәрсәнең башкаласы	Муниципальное образование «Вельское»[d][1] һәм Вельск районы[1]
Административ-территориаль берәмлек	Муниципальное образование «Вельское»[d][1]
Сәгать поясы	UTC+03:00
Халык саны	21 406 (2023)[2]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	90 ± 1 метр
Мәйдан	15 км²
Почта индексы	165150
Рәсми веб-сайт	мо-вельское.рф
Беренче язма телгә алу	1137
Җирле телефон коды	81836
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Вельск Викиҗыентыкта

Халык саны — 23 885 кеше.^[3]

География

Шәһәр Вагага, аңа Вель елгасы кушылган урында, Архангельскидан 545 километр көньяктарак урнаша. Төньяк тимер юлының Вельск станциясе. Шәһәр аша М8 «Холмогоры» (Мәскәү — Ярославль — Вологда — Архангельск — Северодвинск) автоюлы бара.

Климат

• Уртача еллык температура — +2,7 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 1,5 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 77,7%

Вельск климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек
Абсолют максимум, °C	8,5	9,4	15,1	27,1	30,9	33,7	35,2	35,6	28,2	22,2	11,0	7,6
Уртача максимум, °C	−9,5	−7,5	0,1	7,7	14,9	20,3	22,7	19,5	13,1	5,5	−2,9	−7,1
Уртача температура, °C	−12,4	−10,9	−4,2	2,7	9,5	14,8	17,3	14,4	8,9	2,7	−4,8	−9,5
Уртача минимум, °C	−16,3	−15,2	−8,9	−2,4	3,4	8,9	11,8	9,4	4,8	−0,1	−7,6	−12,9
Абсолют минимум, °C	−44,5	−38,7	−32,2	−22,2	−7,8	−2,7	1,6	−2,2	−8,2	−20	−33,9	−38,9
Чыганак: Вельск, Российская федерация. Архив климатических данных. әлеге чыганактан 2012-05-15 архивланды. 2013-02-13 тикшерелгән.

Тарих

Беренче тапкыр 1137 елда чиркәү ясагы җыю пункты буларак телгә алына. 1397 елда Вель волосте буларак телгә алына.

1462 елдан — Мәскәү кенәзлеге составында. 1550 елдан — Вель посады.

1783 елда Вельск шәһәр статусын ала һәм Вельск өязенең үзәгенә әйләнә.

XIX гасырның 80-еллардан сәяси сөрген урыны буларак таныш.

1929 елдан Вельск районы үзәге булып тора.

Халык

1840[4]	1856[5]	1897[6]	1913[5]	1926[5]	1931[5]	1939[5]	1959[7]	1970[8]	1979[9]	1989[10]	2002[11]	2010[3]
1 046	~800	1 989	~3 000	~3 500	~3 500	~6 700	16 938	21 899	24 556	25 967	26 241	23 885

Милли состав

Милләт	2002[12]	2010[13]
руслар	96,9%	98,2%

Икътисад

Вельск — агач эшкәртү һәм урман химиясе сәнәгатьләренең эре үзәге.

Машиналар төзү заводы, икмәк комбинаты, ит комбинаты, сөт комбинаты.

Югары уку йортлары

• Заманча һуманитар академиясенең филиалы