Малмыж районы

һәм Малмыж районы (рус. Малмыжский район, чирм. Малмыж кундем) — Киров өлкәсенең көньягында административ берәмлек.

Малмыж районы
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	29 июль 1929
Дәүләт	Россия[1]
Башкала	Малмыж[1]
Административ-территориаль берәмлек	Киров өлкәсе[1]
Сәгать поясы	UTC+03:00
Халык саны	20 745 (2021)[2]
Административ бүленеше	Малмыжское городское поселение[d][1], Аджимское сельское поселение[d][1], Арыкское сельское поселение[d][1], Большекитякское сельское поселение[d][1], Каксинвайское сельское поселение[d][1], Калининское сельское поселение[d][1], Константиновское сельское поселение[d][1], Мари-Малмыжское сельское поселение[d][1], Мелетское сельское поселение[d][1], Новосмаильское сельское поселение[d][1], Плотбищенское сельское поселение[d][1], Преображенское сельское поселение[d][1], Ральниковское сельское поселение[d][1], Рожкинское сельское поселение[d][1], Савальское сельское поселение[d][1], Староирюкское сельское поселение[d][1], Старотушкинское сельское поселение[d][1] һәм Тат-Верх-Гоньбинское сельское поселение[d][1]
Мәйдан	2190 км²
Рәсми веб-сайт	malmyzh43.ru
Җирле телефон коды	83347
Малмыж районы Викиҗыентыкта

Административ үзәге — Малмыж шәһәре.

География

Чиктәшлек

Як	Район
Төньяк-көнчыгыш	Көлмез районы
Төньяк-көнбатыш	Өрҗем районы, Мари Ил (Мари-Төрек районы)
Көнчыгыш	Удмуртия (Кизнәр районы)
Көнбатыш Көньяк-көнбатыш	Татарстан (Балтач районы һәм Кукмара районы)
Көньяк	Нократ Аланы районы

Төп елгалар — Нократ һәм Шушма.

Тарих

Районның асаба халкы — чирмешләр. 1553 елга кадәр бу җирләр Малмыж кенәзлеге составына кергәннәр.

1780 елда Малмыж өязе барлыкка килгән.

1929 елда Малмыж районы барлыкка килгән.

Халык

1959[3]	1970[4]	1979[5]	1989[6]	2002[7]	2010[8]
62 348	48 088	40 637	35 618	32 070	26 755

Демография

Халык саны
1959	1970	1979	1989[9]	2002[10]	2006	2009[11]	2010[12]	2011[11]	2012[13]
62 348	↘48 088	↘40 637	↘35 825	↘32 070	↘30 000	↘27 876	↘26 757	↘26 630	↘26 009
2013[14]	2014[15]
↘25 398	↘24 699

Милли состав

Милләт	2002[16]	2010[17]
руслар	44,9%	45,4%
татарлар	32,7%	33,1%
чирмешләр	15,9%	16,1%
арлар	4,8%	4,8%

Административ бүленеше

1. Малмыж шәһәр җирлеге
2. Аджим авыл җирлеге
3. Арык авыл җирлеге
4. Олы Китәк авыл җирлеге
5. Каксинвай авыл җирлеге
6. Калинино авыл җирлеге
7. Константиновка авыл җирлеге
8. Мари-Малмыж авыл җирлеге
9. Мелеть авыл җирлеге
10. Яңа Смәел авыл җирлеге
11. Плотбищенское авыл җирлеге
12. Преображенка авыл җирлеге
13. Ральники авыл җирлеге
14. Рожки авыл җирлеге
15. Сәвәли авыл җирлеге
16. Олы Ирю авыл җирлеге
17. Олы Тушка авыл җирлеге
18. Тат-Верх-Гоньба авыл җирлеге

Шәхесләр

• Фәнис Сәлахиев (1966, Иске Йөрек), гер күтәрү спорты буенча дөнья чемпионы.
• Николай Тишин (1907, Зур Китәк ― 1938, Уфа), мари язучысы, шагыйрь, сәяси золым корбаны.