Мари-Төрек районы

Мари-Төрек районы (рус. Мари-Турекский район, мар. Марий Тӱрек кундем) — Мари Илнең көнчыгышында урнашкан административ берәмлеге.

Мари-Төрек районы

Герб Байрак
Ил	Россия
Статус	муниципаль район[1]
Төбәк	Мари Ил
Административ үзәк	Мари-Төрек
Нигезләү датасы	28 август 1924
район башлыгы	Ёлкин Владимир Юрий улы
Рәсми телләр	мари, рус
Халык саны	23 155 кеше[2]
Мәйдан	1513,86 км²[3]
Сәгать поясы	MSK (UTC+3)
mari-tyrek.ru

Үзәге — Мари-Төрек шәһәр тибиндыгы посёлогы.

География

Чиктәшлек

Як	Район яки регион
Төньяк Төньяк-көнчыгыш	Киров өлкәсе (Уржум районы, Малмыж районы)
Көньяк-көнчыгыш Көньяк	Татарстан (Балтач районы, Арча районы)
Көньяк-көнбатыш	Морки районы
Көнбатыш	Бәрәңге районы
Төньяк-көнбатыш	Сернур районы

Тарих

Мари-Төрек районы 1924 елда барлыкка килгән. чирмешләр бу җирләрне «эрвел» (иртәнге як) дип атыйлар, ә аның яшәүчеләрен — «эрвел мари» (көнчыгыш мари). Район үзәгенең исеме «тӱр» (чит, кырый) сүзендән чыккан. Бу исеме монда мари иле башланып китүен белдерә.

Халык

1959[4]	1970[5]	1979[6]	1989[7]	2002[8]	2010[2]
36 241	33 367	29 901	27 698	25 577	23 155

Милли состав (2002): чирмешләр — 48,6%, руслар — 25,7%, татарлар — 18,7%, арлар — 6,0%.^[9]

Демография

Халык саны
2002[10]	2005	2009[11]	2010[12]	2011[13]	2012[14]	2013[15]	2014[16]	2015[17]
25 577	↘24 500	↘23 358	↘23 155	↘23 005	↘22 270	↘21 588	↘21 049	↘20 606

Административ бүленеш

• Мари-Төрек шәһәр җирлеге
• Карлыган авыл җирлеге
• Косолапово авыл җирлеге
• Мари-Билямор авыл җирлеге
• Мариец авыл җирлеге
• Хлебниково авыл җирлеге

Районда туганнар

• Кузьма Андреев (1857, Олы Карлыган ― 1940, Можга), удмурт мәгърифәтчесе, укытучы, тәрҗемәче, православие дине миссионеры.
• Вячеслав Кислицын — Мари Ил президенты (1997—2000).