Резерфордий

Резерфордий (лат. Rutherfordium, Rf) — Менделеевның периодик таблицасының 7 период, 4 төркем элементы. Тәртип номеры - 104.

Лоуренсий◄ Резерфордий / Rutherfordium (Rf) ►Дубний
Атом номеры	104
Матдәнең тышкы күренеше
Атомның үзлекләре
Атом массасы (моляр масса)	[261,1087] а. м. б. (г/моль)
Атом радиусы	пм
Ионлаштыру энергиясе (беренче электрон)	кДж/моль (эВ)
Электрон конфигурациясе
Химик үзлекләре
Ковалент радиусы	пм
Ион радиусы	пм
Электр тискәрелеге (Полинг буенча)
Электрод потенциалы
Оксидлашу дәрәҗәсе
Матдәнең термодинамик үзлекләре
Тыгызлык	г/см³
Моляр җылы сыешлыгы	Дж/(K·моль)
Җылы үткәрүчелек	Вт/(м·K)
Эрү температурасы	K
Эрү җылылыгы	кДж/моль
Кайнау температурасы	K
Парга әйләнү җылылыгы	кДж/моль
Моляр күләм	см³/моль
Матдәнең кристаллик рәшәткәсе
Рәшәткә төзелеше
Рәшәткә параметрлары	Å
Дебай температурасы	K

1997 елга кадәр СССР-да һәм Рәсәйдә курчатовий (Ku) буларак билгеле булган — периодик системада 104-енче элемент.

Резерфордий — ясалма синтезланган югары радиоактив элемент, ярым таркалу периоды 1,3 сәгать чамасы тәшкил иткән иң билгеле тотрыклы изотоп (²⁶⁷ Rf).

Символы

Резерфордий элементының символы — Rf (Резерфордий дип укыла).

Тарих

Резерфордий 1964-69 елларда Г.Флёров тарафыннан ачыла.

Беренче тапкыр периодик системаның 104-енче элементы 1964 елда Дубнадагы Берләштерелгән төш тикшеренүләре институты галимнәре тарафыннан Г.Флёров җитәкчелегендә алынган^[1]. Алар 115 МэВ энергия куәте белән плутоний-242 максатын неон-22 төшләре белән аттырган:

${\displaystyle \mathrm {^{242}_{94}{Pu}+_{10}^{22}Ne\rightarrow _{104}^{264}Rf^{*}} {\begin{matrix}\nearrow \mathrm {^{260}_{104}Rf+4_{0}^{1}n} \\\searrow \mathrm {^{259}_{104}Rf+5_{0}^{1}n} \end{matrix}}}$

Барлыкка килгән 104-енче элемент атомнары газ хәлендәге цирконий хлориды мохитенә эләгә, анда хлор белән бәйләнә һәм үзлегеннән бүленү детекторына күчә.

Изотоплары

2016 елның башына резерфордийның 16 изотобы билгеле (шулай ук 4 атом изомеры), масса саннары 253—270 һәм ярым таркалу периоды микросекунд өлешләреннән алып 1,3 сәгатькә кадәр кадәр (²⁶⁷ Rf).