Тум

Тум^[1] яки Томск (рус. Томск) — Россиядәге шәһәр, Тум өлкәсенең административ үзәге. Көнбатыш Себернең көнчыгышында, Том елгасының ярларында урнашкан. Шәһәрдә елга порты, тимер юл станциясе, аэропорт бар.

Томск

Халык саны	544 566 (1 гыйнвар 2025, демографик баланс)
Нигезләнгән	1604
Хөкүмәт башлыгы	Иван Кләйн, Махиня, Дмитрий Александрович
Сәгать поясы	UTC+07:00
Кардәш шәһәрләр	Ульсан, Красноярск һәм Белосток
География
АТБ	Ошибка Lua в Модуль:Wd2 на строке 1016: attempt to index field 'datetime' (a nil value).
Ил	Россия
Мәйдан	294.6 км²
ДДӨБ	80 метр
Сулык	Том
Координатлар	56°29'19"тн, 84°57'8"кнч
Почта индексы	634000–634999
Телефон коды	3822
Хөкүмәт башлыгы	Иван Кләйн, Махиня, Дмитрий Александрович

2018 ел җанисәбе буенча шәһәрдә 574 002 кеше яши^[2].

Тум 1604 елда барлыкка килгән. 1804—1925 елларда Томск губернасы үзәге. Шәһәр 19 гасырның 30-еллары охиридан, Тум вә Янәсәй губерналарында алтынны күпләп чыгара башлавы сәбәпле, Себернең мөһим сәүдә, кәсепчелек вә транзит үзәгенә әверелгән. Томскида 1880 елда Россиянең Азия өлешендә беренче университет, 1896 елда Себердә беренче югары техника уку йорты — технология институты ачылган. Патша Россиясе дәверендә сөрген урыны булган.

Томскида машиналар төзү һәм метал эшкәртү (җиһазлар төзү, электротехника сәнәгате, муентерәкләр (подшипниклар), әсбаплар һ.б.), химия, агач эшкәртү, азык-төлек, җиңел сәнәгатьләре үсеш алганнар. Төзелеш материаллары ширкәтләре бар. Шәһәрдә РФА Себер бүлекчәсенең гыйльми үзәге; 7 югары уку йорты (шул исәптән, Томск дәүләт университеты), 10 театр, музейлар (шул исәптән, Томск университеты музее), Ботаника бакчасы бар. Мигъмарият һәйкәлләре: Воскресение чиркәве (18 гасыр азагы — 19 гасыр башы), сәүдә рәтләре (18—19 гасырлар) сакланган.

2020 елның 2 июленнән — «Хезмәт даны шәһәре»^[3].

Халык

1897[4]	1926[5]	1939[6]	1959[7]	1970[8]	1979[9]	1989[10]	2002[11]	2010[12]
52 221	92 485	~145 000	248 823	338 389	420 730	501 963	487 838	524 669

Милләтләр (2010): урыслар — 91,7%, татарлар — 1,7%, украиннар — 1,0%.

Истәлекле урыннары

• Ак мәчет
• Кызыл мәчет

Эчке бүленеш

Шәһәр 4 районга бүленә:

1. Киров районы
2. Совет районы
3. Ленин районы
4. Октябрь районы

Шәһәрдә туган күренекле кешеләр

Татарлар

• Галия Измайлова (1923-2010), балет биючесе, ССРБ халык артисты (1962).
• Рәис Бохараев (1929-2009), КДУ профессоры.
• Роза Исмәгыйлева (1928), Африка белгече.

Татар матбугаты

яңарт | SPARQL |сурәтләр тап

• Себер юксыллары
• Тум сүзе
• Чулпан

Моны да карагыз

• Татар бистәсе (Томск)