Әйшә Исхакова

Әйшә Якуб кызы Исхакова (1888 елның 3 (15) апреле, Санкт-Петербург — 1931 елдан алдарак түгел) — кырымтатар укытучысы, этнограф, кырым халыклары мәдәниятен тикшерүче, Кырым төрки-мөселман хатын-кызлар хәрәкәте эшлеклесе.

Википедиядә Исхакова фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар.

Әйшә Исхакова
Туган телдә исем	кырымтат. Айше Якъуб къызы Исхакъова
Туган	3 (15) апрель 1888 Санкт-Петербург, Россия империясе
Үлгән	1931 елдан иртә түгел
Ватандашлыгы	Россия империясе РСФСР[d]  СССР
Һөнәре	этнограф, укытучы
Эш бирүче	Центральный музей Тавриды[d]

Тормыш юлы

Әйшә Исхакова 1888 елның 3 (15) апрелендә Санкт-Петербургта туа^[1].

Кырым татарлары арасында танылган укытучы һәм татар һөнәри мәктәпләрен оештыручы булып тора. 1917 елда Акмәсҗиттә кызлар өчен шәхси кырымтатар гимназиясен ача, аның директоры була, шулай ук беренче кырымтатар балалар бакчасын ача^[2][3].

1917—1918 елларда ярымутрауда революцион вакыйгаларда катнаша, Мөселман партиясе, Вакытлыча Мөселман башкарма комитеты әгъзасы һәм беренче Корылтай делегаты була. Милли фирка партиясе эшчәнлегендә катнаша. 1917 елның җәендә Кырым Үзәк мөселман хатын-кызлар комитеты рәисе була. Шул ук елның сентябрендә Киев федералистлары конгрессында (Россия халыклары съездында) «Россия милли азчылыкларының катлаулы һәм хокуксыз хәле турында» доклады белән чыгыш ясый, анда Кырымтатар укытучылары берлеге тарафыннан җибәрелгән була^[4][5].

1920 елларда Таврида Үзәк музееның татар этнографиясе бүлеге фәнни хезмәткәре булып эшли. 1926 елның 1 февралендә музейның этнография бүлеге мөдире итеп раслана, бу вазыйфада Николай Эрнстны алмаштыра. Эрнст белән берлектә йорт җиһазлары, милли костюмнар һәм авыл хуҗалыгы кораллары коллекцияләрен җыю, өйрәнү, системалаштыру белән шөгыльләнә. Ул Акмәсҗит чегәннәренең, Кырым татарларының көнкүрешен тикшерә. 1926 елның сентябрендә Керчьта узган ССРБ Археологларының Бөтенсоюз конференциясендә һәм музей хезмәткәрләренең IV Бөтенроссия конференциясендә катнаша. 1927 елда Исхакова җитәкчелегендә Акмәсҗит һәм Перекопның Кырым чегәннәрен өйрәнү буенча этнографик экспедицияләр үткәрелә. 1928 елда музейдан азат ителә^[6][7].

1926 елның 28 февраленнән — Таврида тарих, археология һәм этнография җәмгыяте әгъзасы. 1927 елның 3 октябрендә Җәмгыятьнең 62 нче утырышында «Симферополь чегәннәре-гурбетлар» докладын укый. 1931 елның 15 гыйнварында Җәмгыятьнең соңгы утырышында катнаша. Алга таба язмышы һәм үлем вакыты билгеле түгел.