Rhodesia Wakumpoto
Chitetezo ku South Central Africa mu 1924-1964 / From Wikipedia, the free encyclopedia
Rhodesia Wakumpoto likaŵa boma la Britain ilo likalamuliranga kumwera kwa Africa, ndipo sono ni Zambia. Charu ichi chikapangika mu 1911 pakusazga vyaru viŵiri vyakwambilira vya Barotziland-North-Western Rhodesia na North-Eastern Rhodesia.[2][3][4][5]Pakwamba, boma la Britain likaŵa na kampani yakuchemeka British South Africa Company (BSAC). Kwambira mu 1924, boma la Britain likamba kulamulira chigaŵa ichi nga ni boma la Britain, ndipo vinthu vikaŵa nga umo vikaŵira na vigaŵa vinyake ivyo vikalongozgekanga na Britain.[5][6]
Rhodesia Wakumpoto[1] |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Nyimbo: "God Save the King/Queen" |
||||||
Pasono | Protectorate | |||||
Msumba Waboma | Livingstone (until 1935) Lusaka (from 1935) | |||||
Mitundu ya Ŵanthu | {{{ethnic_groups}}} | |||||
Mtundu wa Boma | Protectorate | |||||
Ukulu wa Malo | ||||||
- | Malo | 751,925 km2 Expression error: Unrecognized punctuation character ",". sq mi |
||||
Ndalama | Southern Rhodesian pound |
Nangauli boma la Britain likaŵa na malango ghakwendeskera vyaru vinyake, kweni likapika mazaza ghakulongozga vyaru vinyake. Chigaŵa ichi chikaŵa na ŵanthu ŵachoko waka ŵa ku Europe awo ŵakakhalanga mu charu ichi, kweni kufuma waka pa nyengo iyo ŵakakhazikiskikira, ŵakalimbikiranga chomene kuti ŵaŵe na mazaza pa ŵanthu ŵatuŵa. Ŵanthu ŵa ku Southern Rhodesia ŵakakondwanga chomene na usambazi uwo ukaŵa ku Northern Rhodesia, kweni boma la Britain likakhumbanga kuti charu cha Nyasaland chiŵepo. Fundo iyi yikaŵa yakovwira kuti ŵanthu ŵa ku Northern Rhodesia na Nyasaland ŵaleke kusuzgika na malango gha ku Southern Rhodesia. Boma la Rhodesia na Nyasaland ilo likaŵako mu 1953 likakondwanga yayi na ŵanthu ŵanandi ŵa mu Africa. Cifukwa ca kuyuzgika uku, caru ici cikamba kujiyimira mu 1964 nga ni Zambia.
Lizgu lakuti "Rhodesia" likung'anamura chigaŵa icho sono ni Zambia na Zimbabwe.[7] Kwambira mu 1964, likang'anamuranga charu icho kale chikachemekanga Southern Rhodesia.