Citrus limon

àlbaro da fruto From Wikipedia, the free encyclopedia

Citrus limon
Remove ads

Ła limonara (Citrus × limon (L.) Burm.f. ) ła ze un àlbara da fruto apartegnente al zènare Citrus e a ła fameja de łe Rutaceae[1]. El fruto de ła limonara el se ciama limon.

Info velòsi Dati, Fonte de ...
Info velòsi Enerzia, Proteine ...

Segondo dei studi de zenètega[2], el ze un antigo ibrido, forse intrà ła pomełara e ła sedrara[3][4]., ma da sècołi el costituise spece autònoma che ła se propaghea par ràzoło e par incalmo.

Remove ads

Morfołozia

Ła limonara ła ze on àlbara che ła riva dai 3 ai 6 metri de altura I buti e i pètałi i ze bianchi e viołeti.
El fruto el ze zàło par fora e scuazi incołore par drento, de forma sfèrega fin a ovałe, frecuentemente co na protuberansa a l'àpeze e a ponta in chel'altra estremità. Ła scorsa ła pol èsar da tanto rùvida a lisa, pì o manco foderà par drento co na masa bianca spugnoza dita albedo. Sołitamente łe limonare łe se cultiva par ła produsion de fruti, ma ła pianta ła pol èsar cultivada so pitaro a fini ornamentałi. Par łe cultivasion in pitaro, ła ze consejada tera spesìfega par agrumi e el rinpitaro anuałe prima del recòvero invernałe in sèra.

  • Thumb
    Albero
  • Thumb
    Fiori
  • Thumb
    Fiori
  • Thumb
    Fruti

In clima favorévołe, ła limonara ła fiorise e frutìfega do volte a l'ano. Ła fioridura ła dura almanco do mezi e el fruto maduro el połe spetar altri do mezi so l'àlbaro prima de vegner catà. Ła fioridura primaveriłe ła produze i fruti mejo e se va vanti catarli fin a tuto l'inverno, da novenbre a avriłe o majo. Ła seconda fioridura, a volte forsada inte łe piantade comersałi, ła vien in agosto e setenbre, i fruti i połe èsar catai da majo in dopo, suito dopo cuełi invernałi. In condision favorévołi, un àlbaro adulto el połe dare da 600 a 800 fruti a l'ano.

Remove ads

Storia

Ła prima descrision de ła limonara ła se ga in època romana in racuanti dipinti ponpejani. Pare che el primo agrume del mondo roman el sìpia stà el sedro, ben conosesto intrà i Romani cofà "pomo de Pèrsia". Ghe ze documentasion sol fato che i Romani i conosese zà inte el I secoło sia el limon che ła naransa amara. N'altra descrision de ła limonara, introduzesta da l'India do secołi prima, ła se cata in scriti àrabi del XII secoło. Łe orìzani del nome łe deriva dal persian لیمو (līmū). In Eoropa ła prima cultivasion ła ze in Siciłia, dopo el X secoło e pì tardi a Zènoa (a metà del XV secoło) e inte łe Azore (portogało) inte el 1494.

Remove ads

Produsion e distribusion ziografega

In Itałia ła limonara ła se cultiva a fini produtivi prinsipalmente inte el meridion, in partegołare in Siciłia, Calabria e Canpania.

Pì informasion Prinsipali produtori mondiałi de limon e lime — 2018, Stato ...

Dòpari

In mèdia, ła scorsa del limon ła pol rivare al 40% del pezo conplesivo, on altro 3% el ze raprezentà da łe semense. Anca se se trata de na mèdia, el dato el fa capir che el fruto no el vien coltivà sołché par el sugo. Da ła scorsa, racuanto ben vołesta par ła produsion de candii, se ghe estrae anca łe esense e ła pectina. Da łe semense se ghe estrae l'ojo e i vansi i vien doparai inte l'alimentasion animałe.

El suco

Ła parte del fruto pì comunemente doparada ła ze el suco che ła ga drento, che el raprezenta fin al 50% del so pezo, el contien 50-80 grami/litro de asido sìtrego, che el ghe conferise el tipego saor agro e difarenti altri àsidi orgàneghi intrà i cuałi l'asido màłego, l'asido ascòrbego (o vitamina C) (0,5 g/l). El suco pastorizà el se mantien sensa conservanti par almanco un ano e el vien doparà cofà ingrediente de vari magnari e bevande. El suco consentrà el vien invese sotometesto a na laorasion zontiva e consumà inte ła industria conserviera. Dal suco de limon ghe se produze ła limonada, na bevanda a baze de suco de limon, acua e sùcaro.

Remove ads

Limoni załi e verdi

Frecuentemente se fa ła distinsion intrà limoni zàłi e verdi, ma se trata de na distinsion comersałe, in cuanto i do tipi de limoni i crese da ła istesa àlbara. El limon verdo el ze el produzesto de ła fioridura d'istà, ła cuała ła vien de frecuente induzesta artifisalmente co ła totałe privasion de l'irigasion de ła pianta inte i mezi de zugno e lujo. In sto modo se otien fruti da ła scorsa verde e fina e da ła polpa rica de sugo.

Remove ads

Tasonomia

Citrus ×limon (L.) Osbeck

  • Fòrmuła de ibridasion
    • Formula hybridae: Citrus × aurantium L. × Citrus medica L.
  • °Formula hybridae: Citrus maxima (small.) Merr. × Citrus medica L. × Citrus reticulata Blanco

Sinònemi tasonòmeghi

  • Basionym
    • Citrus medica var. limon L., 2: 782. 1753.
  • Homotypic
    • Citrus limon (L.) Burm.f., Fl. Ind. 173. 1768, CS
  • Heterotypic
    • Citrus × aurantium subsp. bergamia (Risso) Engl., Nat. Pflanzenfam. 3: 4, 198. 1896.
    • Citrus × aurantium var. bergamia (Risso) Wight & Arn., Prodr., 98. 1834.
    • Citrus bergamia Risso & Poit., Hist. Nat. Orangers 9-10: 111 (-116; t. 53-56). 1819,
    • Citrus × bergamia (Risso) Risso, Hist. Nat. Prod. Eur. Mérid. 1: 403. 1826.
    • Citrus × bergamia subsp. mellarosa (Risso) D.Rivera, Obón, S.Ríos, Selma, F.Méndez, Verde & F.Cano, Varied. Tradic. Frutales Río Segura Cat. Etnobot. Cítricos 108. 1998.
    • Citrus × aurantium var. mellarosa (Risso) Engl., Nat. Pflanzenfam. 3(4): 198. 1896.
    • Citrus × bergamia var. parva Risso, Hist. Nat. Prod. Eur. Mérid. 1: 404 (-405). 1826.
    • Citrus × bergamia var. vulgaris Risso, Hist. Nat. Prod. Eur. Mérid. 1: 403 (-404). 1826,
    • Citrus × bergamota Raf., Sylva Tellur. 141. 1838,
    • Citrus decumana subsp. bergamia (Risso) Asch. & Graebn., Syn. Mitteleur. Fl. 7: 291. 1915.
    • Citrus limetta var. bergamia Risso, Ann. Mus. Paris vol. 20, 197. 1813.
    • Citrus × limodulcis D.Rivera, Obón & F.Méndez, Varied. Trad. Frut. Cuenca Río Segura Cat. Etnobot. 125. 1998.
    • Citrus × limonelloides Hayata, Icon. Pl. Formosan. 8: 16. 1919.
    • Citrus × limonia var. digitata Risso, Hist. Nat. Orang. ? 1813.
    • Citrus × limonum Risso, Ann. Mus. Hist. Nat. 20: 201. 1813.
    • Citrus medica f. limon (L.) Hiroë, Forest Pl. History Jap. Is. 1: 218. 1974.
    • Citrus medica subsp. limonia (Risso) Hook. f., Nat. Pflanzenfam. 3(4): 200. 1897.
    • Citrus × medica subsp. limonum (Risso) Engl., Nat. Pflanzenfam. 3(4): 200. 1896.
    • Citrus × medica var. limonum (Risso) Brandis, Forest Fl. N.W. India 52. 1874.
    • Citrus mellarosa Risso, Hist. Nat. Prod. Eur. Mérid. 1: 405. 1826; Fl. Nice 81. 1844.
    • Citrus × meyeri Yu.Tanaka, Icon. Jap. Citrus Fruits 1: 91. 1946.
    • Citrus × vulgaris Ferrarius ex Mill.
    • Limon × vulgaris Ferrarius ex Miller, 1754.

In altre łéngue

Afrikaans: Suurlemoen
ak: Ankama
беларуская: Лімон
বাংলা: লেবু
català: Llimoner
Deutsch: Zitrone
Ελληνικά: Λεμονιά
English: Lemon
español: Limonero
suomi: Sitruuna
français: Citronnier
galego: Limoeiro
magyar: Citrom
italiano: Limone
日本語: レモン (remon)
latviešu: Īstais citronkoks
norsk bokmål: Sitron
norsk: Sitron
polski: Cytryna zwyczajna
português: Limão
русский: Лимон
slovenščina: Limona
vèneto: Limonaro
Remove ads

Notasion

Altri projeti

Linganbi foresti

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads
Remove ads