Bánh rán

Bánh rán hay bánh cam là một loại bánh của Việt Nam, vỏ mỏng bằng bột gạo nếp, bột gạo tẻ và có thể có thêm khoai tây xay nhuyễn, được rán vàng, bên trong có nhân đậu xanh, nước cốt dừa (bánh rán ngọt) hoặc thịt lợn, miến, mộc nhĩ, hành khô, hạt tiêu (bánh rán mặn). Nhưng xuất xứ của nó là từ jian dui (tiếng Trung: 煎堆; bính âm: jiānduī; tiếng Quảng Đông Yale: jīndēui; Hán Việt: tiễn đôi) là một loại bánh ngọt rán của Trung Quốc làm từ bột gạo nếp. Bánh ngọt này được phủ hạt vừng ở bên ngoài và giòn và dai. Bên trong bánh ngọt là một lỗ rỗng lớn, gây ra bởi sự mở rộng của bột. Nhân bánh gồm bột hạt sen, hoặc bột đậu đen ngọt xen kẽ, hoặc ít phổ biến hơn là bột đậu đỏ. Đôi khi chúng còn được gọi là bóng mè theo nghĩa đen (tiếng Trung: 芝麻球; bính âm: zhīmáqíu; tiếng Quảng Đông Yale: jīmàkàu).

Bài này viết về loại bánh của Việt Nam. Đối với loại bánh trong Doraemon, xem dorayaki.

Bánh rán

Tên khác	Matuan, sesame ball, buchi
Bữa	Trà,Snack
Xuất xứ	Trường An (Tây An), nhà Đường (Trung Quốc), Mojokerto, Indonesia
Vùng hoặc bang	Trung Quốc, Đông Nam Á
Thành phần chính	Gạo nếp, vừng, đỗ xanh, hạt sen,...
Nấu ăn: Bánh rán   Media: Bánh rán

Bánh rán
Tiếng Trung	煎堆
Bính âm Hán ngữ	jiānduī
Latinh hóa Yale tiếng Quảng Châu	jīndēui
Nghĩa đen	fried pile
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ jiānduī Chú âm phù hiệu ㄐㄧㄢ ㄉㄨㄟ IPA [tɕjɛ́ntwéi] Tiếng Quảng Châu Latinh hóa Yale jīndēui IPA [jíːntɵ́y] Việt bính zin1deoi1 Sidney Lau jin1deui1 Tiếng Mân Nam POJ tiếng Mân Tuyền Chương tsuann-tui
Sesame ball
Tiếng Trung	芝麻球
Bính âm Hán ngữ	zhīmáqiú
Latinh hóa Yale tiếng Quảng Châu	jīmàkàu
Nghĩa đen	sesame ball
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ zhīmáqiú Chú âm phù hiệu ㄓ ˙ㄇㄚ ㄑㄧㄡˊ IPA [ʈʂímǎtɕʰjǒu] Tiếng Quảng Châu Latinh hóa Yale jīmàkàu IPA [tsíːmȁːkʰɐ̏u] Việt bính zi1maa4kau4 Sidney Lau ji1ma4kau4
Matuan
Phồn thể	麻糰
Giản thể	麻团
Bính âm Hán ngữ	mátuán
Latinh hóa Yale tiếng Quảng Châu	màtyùn
Nghĩa đen	sesame rice dough
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ mátuán Chú âm phù hiệu ㄇㄚˊ ㄊㄨㄢˊ IPA [mǎtʰwǎn] Tiếng Quảng Châu Latinh hóa Yale màtyùn IPA [mȁːtʰy̏ːn] Việt bính maa4tyun4 Sidney Lau ma4tuen4 Tiếng Mân Nam POJ tiếng Mân Tuyền Chương mâ-thn̂g

Bánh rán Việt Nam

Bánh rán

Nguồn gốc

Tùy thuộc vào khu vực và khu vực văn hóa, jian dui được gọi là "ma đoàn" (麻糰) ở miền bắc Trung Quốc, "ma viên" (麻圆) ở phía đông bắc Trung Quốc và "trân đại" (珍袋) ở Hải Nam. Trong các nhà hàng Trung Quốc thuộc Chinatown ở Mỹ và các cửa hàng bánh ngọt, chúng được gọi là sesame balls.

Nguồn gốc của tiễn đôi có thể được bắt nguồn từ triều đại nhà Đường như một món ăn trong cung điện ở Trường An, được gọi là "lục đôi" (碌䭔). Món ăn này cũng được nhớ lại trong một bài thơ của nhà thơ nhà Đường Vương Phạn Chí. Với sự di cư về phía nam của nhiều dân tộc từ miền trung Trung Quốc, bánh rán tiễn đôi đã được mang theo và do đó trở thành một phần của ẩm thực miền Nam Trung Quốc. Tại Campuchia, nó được gọi là Num kroch (នំក្រូច).

Tham khảo