Chiến tranh Bảy Năm
Chiến tranh nội bộ giữa 1 vài nước châu Âu / From Wikipedia, the free encyclopedia
Chiến tranh Bảy Năm (1756–1763) là cuộc chiến xảy ra giữa hai liên quân gồm có Vương quốc Anh/Vương quốc Hannover (liên minh cá nhân), Vương quốc Phổ ở một phía và Pháp, Áo, Nga, Thụy Điển và Vương quốc Sachsen ở phía kia. Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha sau này cũng bị cuốn vào chiến tranh, trong khi một lực lượng của nước trung lập Hà Lan bị tấn công tại Ấn Độ. Cũng như cuộc chiến tranh Kế vị Áo (1740 - 1748) trước đó, cuộc chiến tranh Bảy năm là cuộc chiến giữa vua Phổ - Friedrich II Đại Đế - và Nữ hoàng Áo Maria Theresia.[2]
Chiến tranh Bảy Năm | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tướng Wolfe hy sinh (1771), họa phẩm của Benjamin West, về trận bình nguyên Abraham. | |||||||||
| |||||||||
Tham chiến | |||||||||
Phổ Vương quốc Anh Hannover Iroquois Confederacy Braunschweig-Wolfenbüttel Bồ Đào Nha Hesse-Kassel Schaumburg-Lippe Nga (1762) |
Pháp Họ Habsburg Nga (1756-1762) Tây Ban Nha Thụy Điển Sachsen | ||||||||
Chỉ huy và lãnh đạo | |||||||||
Friedrich II Đại Đế Hoàng tử Heinrich Friedrich von Seydlitz Hans von Lehwaldt August Wilhelm, Công tước xứ Braunschweig-Bevern William Pitt Hầu tước của Granby Robert Clive Công tước Braunschweig Bá tước của Lippe Zakhar Grigoryevich Chernyshov (1762) |
Louis XV Charles de Rohan Duc d'Estrées Maria Theresia Count von Daun Franz Moritz von Lacy Charles Alexander xứ Lorraine Ernst von Laudon Elizaveta William Fermor Pyotr Saltykov Stepan Fedorovich Apraksin Alexander Buturlin Frederick Augustus II |
Tại Bắc Mỹ, cuộc chiến được gọi là Chiến tranh Pháp và người Da đỏ. Nhiều người thổ dân tại Bắc Mỹ đã theo phía Pháp. Tuy nhiên, bất chấp đội quân bản địa đông đảo, Pháp vẫn đại bại và mất gần hết lãnh thổ Bắc Mỹ vào Anh trừ vùng Québec.
Chiến tranh bắt đầu ở châu Âu năm 1756 với việc quân Pháp vây hãm Minorca thuộc Anh ở Địa Trung Hải và vua Friedrich II Đại Đế chinh phạt xứ Sachsen ở châu Âu lục địa. Mặc dù là chiến trường chính, các trận đánh đẫm máu ở châu Âu không mang lại thay đổi gì đáng kể so với tình trạng trước chiến tranh. Tuy nhiên, ý nghĩa của cuộc chiến tranh này là nhà vua nước Phổ đã giữ vững quyền kiểm soát tỉnh Silesia của ông ta, và đưa Vương quốc Phổ trở thành một quốc gia hùng mạnh ở miền Bắc Đức.
Trong khi đó, kết quả cuộc chiến ở châu Á và châu Mỹ đã làm thay đổi sâu sắc những khu vực này trong giai đoạn sau đó. Những thỏa thuận trong Hiệp ước Paris 1763 kết thúc vị trí cường quốc thuộc địa của Pháp ở châu Mỹ. Pháp mất các vùng đất ở Bắc Mỹ về phía đông sông Mississippi và nhiều vùng khác ở Canada, cộng thêm các đảo ở Tây Ấn. Anh Quốc củng cố các vùng đất thuộc địa ở Ấn Độ và Bắc Mỹ, trở thành cường quốc thực dân hàng đầu thế giới.
Với quy mô toàn cầu, một số nhà sử học gọi Chiến tranh Bảy năm là cuộc "Chiến tranh thế giới lần đầu tiên". Từ 900.000 tới 1.400.000 người đã thiệt mạng trong cuộc chiến và nhiều thay đổi quan trọng với cán cân quyền lực cũng như phân bố lãnh thổ đã diễn ra.