| Chữ Thụy |
Lý do đặt |
Giải nghĩa |
| 哀 (Ai) |
早孤短折曰哀；恭仁短折曰哀；德之不建曰哀；遭难已甚曰哀；处死非义曰哀 |
Chết yểu khi còn nhỏ gọi là "Ai"; Cung kính nhân từ mà chết yểu gọi là "Ai"; Đức hạnh không được xây dựng gọi là "Ai"; Gặp tai họa quá lớn gọi là "Ai"; Chết không phải lẽ phải gọi là "Ai". |
| 安 (An) |
好和不争曰安；兆民宁赖曰安；宽容平和曰安；宽裕和平曰安；所宝惟贤曰安；中心宅仁曰安；修己宁民曰安；务德不争曰安；庄敬尽礼曰安；敬而有礼曰安；貌肃辞定曰安；止于义理曰安；恭德不劳曰安；静正不迁曰安；懿恭中礼曰安；凝重合礼曰安 |
Hòa nhã, không tranh giành gọi là "An"; Trăm dân tin cậy, nhờ cậy gọi là "An"; Khoan dung, bình hòa gọi là "An"; Rộng lượng, hòa bình gọi là "An"; Coi trọng người hiền gọi là "An"; Lòng dạ nhân ái gọi là "An"; Tu thân để dân yên gọi là "An"; Chăm lo đức hạnh, không tranh giành gọi là "An"; Trang trọng, kính cẩn, giữ lễ gọi là "An"; Kính trọng, có lễ độ gọi là "An"; Vẻ ngoài nghiêm túc, lời lẽ chắc chắn gọi là "An"; Hành động theo lẽ phải gọi là "An"; Cung kính có đức mà không mệt mỏi gọi là "An"; Tĩnh lặng, chính trực, không thay đổi gọi là "An"; Đức độ, cung kính, hợp lễ gọi là "An"; Trang trọng, thận trọng, hợp lễ gọi là "An". |
| 比 (Tỉ) |
择善而从曰比；事君有党曰比 |
Lựa chọn điều thiện mà theo gọi là "Tỉ"; Thờ vua có bè đảng gọi là "Tỉ". |
| 成 (Thành) |
安民立政曰成；刑民克服曰成；佐相克终曰成；制义克服曰成；礼乐明具曰成；持盈守满曰成；遂物之美曰成；通达强立曰成；经德秉德曰成；民和神福曰成；道兼圣智曰成；夙夜警戒曰成；曲直赴礼曰成；仁化纯被曰成；不忘久要曰成；德备礼乐曰成；德见于行曰成；久道化隆曰成；内德纯备曰成；坤宁化洽曰成 |
An dân, lập chính sách gọi là "Thành"; Dùng hình pháp để dân phục tùng gọi là "Thành"; Giúp tể tướng hoàn thành nhiệm vụ gọi là "Thành"; Chế định lễ nghĩa để dân phục tùng gọi là "Thành"; Lễ nhạc rõ ràng đầy đủ gọi là "Thành"; Giữ gìn sự đầy đủ gọi là "Thành"; Làm nên vẻ đẹp của sự vật gọi là "Thành"; Thông đạt, kiên cường gọi là "Thành"; Giữ gìn, tuân theo đạo đức gọi là "Thành"; Dân hòa thuận, được thần ban phúc gọi là "Thành"; Có đạo đức, trí tuệ của bậc thánh gọi là "Thành"; Sớm tối cảnh giác gọi là "Thành"; Ngay thẳng, hợp lễ gọi là "Thành"; Lòng nhân ái thuần khiết gọi là "Thành"; Không quên lời hẹn ước lâu dài gọi là "Thành"; Đầy đủ đức hạnh, lễ nhạc gọi là "Thành"; Đức hạnh thể hiện ra hành động gọi là "Thành"; Đạo đức lâu dài, giáo hóa rộng khắp gọi là "Thành"; Nội đức thuần khiết đầy đủ gọi là "Thành"; Đất trời yên ổn, giáo hóa thấm nhuần gọi là "Thành". |
| 诚 (Thành) |
纯德合天曰诚；从容中道曰诚；推心御物曰诚；秉德纯一曰诚；明信率下曰诚；肫笃无欺曰诚；实心施惠曰诚 |
Đức hạnh thuần khiết, hợp với trời gọi là "Thành"; Hành xử điềm tĩnh, đúng mực gọi là "Thành"; Chân thành đối đãi với người gọi là "Thành"; Giữ đức hạnh thuần nhất gọi là "Thành"; Thành tín, làm gương cho cấp dưới gọi là "Thành"; Thành thật, không lừa dối gọi là "Thành"; Thực lòng giúp đỡ người khác gọi là "Thành". |
| 冲 (Xung) |
幼少在位曰冲；幼少短折曰冲 |
Còn nhỏ tuổi mà đã lên ngôi gọi là "Xung"; Còn nhỏ tuổi mà chết sớm gọi là "Xung". |
| 崇 (Sùng) |
能修其官曰崇 |
Có khả năng tu sửa, làm tốt chức quan gọi là "Sùng". |
| 纯 (Thuần) |
中正精粹曰纯；见素抱朴曰纯；安危一心曰纯；志虑忠实曰纯；至诚无息曰纯；内心和一曰纯；治理精粹曰纯 |
Trung chính, tinh túy gọi là "Thuần"; Giữ gìn sự giản dị, chất phác gọi là "Thuần"; An nguy đều một lòng gọi là "Thuần"; Chí hướng, suy nghĩ trung thực gọi là "Thuần"; Chí thành không ngừng nghỉ gọi là "Thuần"; Nội tâm hòa hợp gọi là "Thuần"; Cai trị đất nước tinh túy gọi là "Thuần". |
| 慈 (Từ) |
视民如子曰慈；爱育必周曰慈；抚柔平恕曰慈 |
Coi dân như con gọi là "Từ"; Yêu thương, nuôi dưỡng dân chu đáo gọi là "Từ"; Vỗ về, mềm mỏng, bình dị, khoan dung gọi là "Từ". |
| 聪 (Thông) |
声入心通曰聪；迩言必察曰聪 |
Nghe âm thanh mà thấu hiểu trong lòng gọi là "Thông"; Xét nét lời nói gần gũi gọi là "Thông". |
| 达 (Đạt) |
质直好义曰达；疏通中理曰达 |
Chất phác, ngay thẳng, thích nghĩa gọi là "Đạt"; Thông suốt, hợp lý gọi là "Đạt". |
| 大 (Đại) |
则天法尧曰大 |
Noi theo trời, bắt chước vua Nghiêu gọi là "Đại". |
| 戴 (Đới) |
爱民好治曰戴；典礼不愆曰戴 |
Yêu dân, thích cai trị gọi là "Đới"; Giữ gìn điển lễ không sai sót gọi là "Đới". |
| 荡 (Đãng) |
好内远礼曰荡；狂而无据曰荡 |
Thích gần gũi người thân mà xa rời lễ nghĩa gọi là "Đãng"; Cuồng bạo, không có căn cứ gọi là "Đãng". |
| 悼 (Đạo) |
肆行劳祀曰悼；中年早夭曰悼；恐惧从处曰悼；未中早夭曰悼 |
Làm việc cúng tế bừa bãi, mệt nhọc gọi là "Đạo"; Trung niên chết sớm gọi là "Đạo"; Sợ hãi, lo lắng gọi là "Đạo"; Chưa đến tuổi trung niên mà chết sớm gọi là "Đạo". |
| 道 (Đạo) |
以德化民曰道 |
Dùng đức hạnh để giáo hóa dân gọi là "Đạo". |
| 德 (Đức) |
绥柔士民曰德；谏争不威曰德；谋虑不威曰德；贵而好礼曰德；忠和纯备曰德；绥怀来人曰德；强直温柔曰德；勤恤民隐曰德；忠诚上实曰德；辅世长民曰德；宽众忧役曰德；刚塞简廉曰德；惠和纯淑曰德；富贵好礼曰德；功成民用曰德；修文来远曰德；睿智日新曰德；善政养民曰德；尊贤亲亲曰德；仁而有化曰德；忧在进贤曰德；宽栗扰毅曰德；直温强义曰德；谏诤不违曰德；周旋中礼曰德；泽及遐外曰德；懿修罔懈曰德 |
An ủi, vỗ về sĩ dân gọi là "Đức"; Can gián tranh luận mà không uy hiếp gọi là "Đức"; Mưu tính lo xa mà không uy hiếp gọi là "Đức"; Cao quý mà thích lễ nghĩa gọi là "Đức"; Trung thành, hòa nhã, đức hạnh thuần khiết gọi là "Đức"; An ủi, thu phục người từ xa đến gọi là "Đức"; Mạnh mẽ, ngay thẳng, ôn hòa gọi là "Đức"; Chăm chỉ lo lắng cho nỗi khổ của dân gọi là "Đức"; Trung thành, thành thật với bề trên gọi là "Đức"; Giúp đời trị dân gọi là "Đức"; Khoan dung với mọi người, giảm bớt lao dịch gọi là "Đức"; Cương trực, kiệm ước, liêm khiết gọi là "Đức"; Nhân huệ, hòa nhã, thuần hậu gọi là "Đức"; Giàu sang mà thích lễ nghĩa gọi là "Đức"; Lập công lớn, có ích cho dân gọi là "Đức"; Tu sửa văn hóa để thu phục người từ xa gọi là "Đức"; Trí tuệ sáng suốt, đổi mới mỗi ngày gọi là "Đức"; Dùng chính sách tốt để nuôi dưỡng dân gọi là "Đức"; Tôn trọng người hiền, yêu thương người thân gọi là "Đức"; Nhân ái, giáo hóa dân gọi là "Đức"; Lo lắng trong việc tiến cử người hiền gọi là "Đức"; Khoan dung, nghiêm khắc, cương nghị gọi là "Đức"; Ngay thẳng, ôn hòa, mạnh mẽ, chính nghĩa gọi là "Đức"; Can gián không trái đạo lý gọi là "Đức"; Hành xử đúng lễ nghĩa gọi là "Đức"; Ân trạch đến muôn nơi gọi là "Đức"; Đức hạnh tốt đẹp, không ngừng nỗ lực tu dưỡng gọi là "Đức". |
| 丁 (Đinh) |
述善不克曰丁；述义不悌曰丁；迷而不悌曰丁 |
Thuật lại điều thiện mà không làm được gọi là "Đinh"; Thuật lại điều nghĩa mà không kính nhường gọi là "Đinh"; Mê muội, không kính nhường gọi là "Đinh". |
| 鼎 (Đỉnh) |
追改前过曰鼎 |
Biết hối cải lỗi lầm trước đây gọi là "Đỉnh". |
| 定 (Định) |
大虑静民曰定；安民大虑曰定；纯行不爽曰定；安民法古曰定；纯行不二曰定；追补前过曰定；仁能一众曰定；嗣成武功曰定；践行不爽曰定；审于事情曰定；德操纯固曰定；以劳定国曰定；克绥邦家曰定；静正无为曰定；大应慈仁曰定；义安中外曰定；镇静守度曰定 |
Lo nghĩ lớn lao để dân yên ổn gọi là "Định"; An dân, lo nghĩ lớn lao gọi là "Định"; Hành động thuần khiết không sai sót gọi là "Định"; An dân, noi theo phép tắc cổ xưa gọi là "Định"; Hành động thuần khiết không hai lòng gọi là "Định"; Biết hối cải lỗi lầm trước đây gọi là "Định"; Nhân từ có thể thống nhất lòng người gọi là "Định"; Kế thừa, hoàn thành võ công gọi là "Định"; Thực hành không sai sót gọi là "Định"; Xem xét kỹ lưỡng mọi việc gọi là "Định"; Đức hạnh thuần khiết, kiên định gọi là "Định"; Dùng lao động để ổn định đất nước gọi là "Định"; Có thể giữ yên nhà nước gọi là "Định"; Tĩnh lặng, chính trực, vô vi gọi là "Định"; Lòng đại độ, từ bi, nhân ái gọi là "Định"; Dùng nghĩa để an định trong và ngoài gọi là "Định"; Trấn tĩnh, yên ổn, giữ đúng khuôn phép gọi là "Định". |
| 度 (Độ) |
心能制义曰度；进退可轨曰度；守法纬民曰度；从容有常曰度；礼仪咨善曰度；宽裕有容曰度；创制垂法曰度；懿徽足式曰度 |
Tâm có thể chế định lễ nghĩa gọi là "Độ"; Tiến thoái hợp khuôn phép gọi là "Độ"; Giữ pháp luật để cai trị dân gọi là "Độ"; Ung dung tự tại, có quy tắc gọi là "Độ"; Có lễ nghi, hỏi ý kiến người hiền gọi là "Độ"; Khoan dung, rộng lượng, bao dung gọi là "Độ"; Sáng tạo, đặt ra pháp luật gọi là "Độ"; Đức hạnh tốt đẹp, đáng làm khuôn mẫu gọi là "Độ". |
| 端 (Đoan) |
守礼执义曰端；圣修式化曰端；严恭莅下曰端；恭己有容曰端；秉心贞静曰端；守礼自重曰端 |
Giữ lễ, chấp hành nghĩa gọi là "Đoan"; Thánh nhân tu dưỡng, làm gương cho dân gọi là "Đoan"; Nghiêm trang, cung kính khi cai trị người dưới gọi là "Đoan"; Cung kính bản thân, có lòng bao dung gọi là "Đoan"; Giữ lòng ngay thẳng, tĩnh lặng gọi là "Đoan"; Giữ lễ, tự trọng gọi là "Đoan". |
| 敦 (Đôn) |
善行不怠曰敦；温仁忠厚曰敦；能记国善曰敦；温仁厚下曰敦；笃亲睦族曰敦；树德纯固曰敦 |
Làm việc thiện không mệt mỏi gọi là "Đôn"; Ôn hòa, nhân từ, trung thành, hậu đức gọi là "Đôn"; Có thể ghi nhớ điều thiện của đất nước gọi là "Đôn"; Ôn hòa, nhân từ, hậu đức với người dưới gọi là "Đôn"; Kính trọng người thân, hòa thuận với gia tộc gọi là "Đôn"; Xây dựng đức hạnh thuần khiết, kiên định gọi là "Đôn". |
| 干 (Can) |
犯国之纪曰干 |
Phạm kỷ cương phép nước gọi là "Can". |
| 刚 (Cương) |
追补前过曰刚；强毅果敢曰刚；致果杀敌曰刚；强而能断曰刚；自强不息曰刚；政刑明断曰刚；威强不屈曰刚；强义果敢曰刚 |
Biết hối cải lỗi lầm trước đây gọi là "Cương"; Mạnh mẽ, cương nghị, quả quyết, dũng cảm gọi là "Cương"; Quả quyết giết địch gọi là "Cương"; Mạnh mẽ, có thể quyết đoán gọi là "Cương"; Tự cường không ngừng nghỉ gọi là "Cương"; Chính sách, hình phạt minh bạch, quyết đoán gọi là "Cương"; Uy nghiêm, mạnh mẽ, không khuất phục gọi là "Cương"; Mạnh mẽ, chính nghĩa, quả quyết, dũng cảm gọi là "Cương". |
| 高 (Cao) |
德覆万物曰高；功德盛大曰高；覆帱同天曰高 |
Đức hạnh bao trùm vạn vật gọi là "Cao"; Công đức to lớn, vĩ đại gọi là "Cao"; Che chở cho muôn dân như trời che phủ gọi là "Cao". |
| 革 (Cách) |
献敏成行曰革 |
Hiến dâng sự mẫn tiệp, hoàn thành công việc gọi là "Cách". |
| 公 (Công) |
立志及众曰公 |
Lập chí hướng vì mọi người gọi là "Công". |
| 恭 (Cung) |
尊贤贵义曰恭；敬事供上曰恭；尊贤敬让曰恭；既过能改曰恭；执事坚固曰恭；爱民长弟曰恭；执礼御宾曰恭；芘亲之阙曰恭；尊长让善曰恭；渊源流通曰恭；夙夜敬事曰恭；知过能改曰恭；贤而不伐曰恭；率事以信曰恭；不懈于位曰恭；卑以自牧曰恭；不懈于德曰恭；治典不易曰恭；责难于君曰恭；正德美容曰恭；不懈为德曰恭；正己接物曰恭；昭事不忒曰恭；勤恤民隐曰恭；庄以莅下曰恭；谦和不懈曰恭；逊顺事上曰恭 |
Tôn trọng người hiền, coi trọng nghĩa gọi là "Cung"; Kính cẩn phụng sự bề trên gọi là "Cung"; Tôn trọng người hiền, kính nhường gọi là "Cung"; Đã phạm lỗi mà biết sửa đổi gọi là "Cung"; Làm việc kiên định gọi là "Cung"; Yêu dân, kính trọng người lớn tuổi gọi là "Cung"; Giữ lễ khi tiếp đãi khách gọi là "Cung"; Che chở cho lỗi lầm của cha mẹ gọi là "Cung"; Tôn trọng người lớn tuổi, nhường điều tốt đẹp gọi là "Cung"; Đức hạnh sâu rộng, lưu truyền xa gọi là "Cung"; Sớm tối kính cẩn làm việc gọi là "Cung"; Biết lỗi mà sửa đổi gọi là "Cung"; Hiền mà không khoe khoang gọi là "Cung"; Làm việc gì cũng giữ chữ tín gọi là "Cung"; Không lơ là chức vị gọi là "Cung"; Khiêm tốn để tu dưỡng bản thân gọi là "Cung"; Không lơ là đức hạnh gọi là "Cung"; Giữ gìn pháp luật không thay đổi gọi là "Cung"; Dám trách cứ vua gọi là "Cung"; Tu sửa đức hạnh, làm đẹp bản thân gọi là "Cung"; Không ngừng nỗ lực tu dưỡng đức hạnh gọi là "Cung"; Tu sửa bản thân để tiếp đãi mọi người gọi là "Cung"; Làm việc minh bạch không sai sót gọi là "Cung"; Chăm chỉ lo lắng cho nỗi khổ của dân gọi là "Cung"; Trang trọng khi cai trị người dưới gọi là "Cung"; Khiêm tốn, hòa nhã, không lơ là gọi là "Cung"; Khiêm nhường, thuận theo bề trên gọi là "Cung". |
| 光 (Quang) |
功格上下曰光；能绍前业曰光；居上能谦曰光；功烈耿着曰光 |
Công lao vang dội cả trên dưới gọi là "Quang"; Có thể kế thừa sự nghiệp của người trước gọi là "Quang"; Ở địa vị cao mà khiêm tốn gọi là "Quang"; Công lao hiển hách, rực rỡ gọi là "Quang". |
| 广 (Quảng) |
美化及远曰广；所闻能行曰广 |
Làm đẹp, lan rộng đến nơi xa gọi là "Quảng"; Nghe được điều gì thì có thể thực hành điều đó gọi là "Quảng". |
| 果 (Quả) |
好力致勇曰果；好学近智曰果；临事善断曰果 |
Thích dùng sức mạnh để đạt được sự dũng mãnh gọi là "Quả"; Thích học hỏi để gần với trí tuệ gọi là "Quả"; Quyết đoán khi gặp sự việc gọi là "Quả". |
| 暠 (Hạo) |
综善典法曰暠 |
Tổng hợp, làm tốt các điển pháp gọi là "Hạo". |
| 和 (Hòa) |
不刚不柔曰和；推贤让能曰和；柔远能迩曰和；号令悦民曰和；敦睦九族曰和；怀柔胥洽曰和；温厚无苛曰和 |
Không cứng rắn cũng không nhu nhược gọi là "Hòa"; Tiến cử người hiền, nhường cho người tài gọi là "Hòa"; Vỗ về người ở xa, thu phục người ở gần gọi là "Hòa"; Hiệu lệnh khiến dân vui vẻ gọi là "Hòa"; Hòa thuận với chín đời trong gia tộc gọi là "Hòa"; Vỗ về, hòa hợp mọi người gọi là "Hòa"; Ôn hòa, hậu đức, không hà khắc gọi là "Hòa". |
| 厚 (Hậu) |
思虑不爽曰厚；强毅敦朴曰厚；敦仁爱众曰厚 |
Suy nghĩ chu đáo không sai sót gọi là "Hậu"; Mạnh mẽ, cương nghị, chân chất, giản dị gọi là "Hậu"; Đức hạnh 厚 hậu đức, nhân ái, yêu thương mọi người gọi là "Hậu". |
| 胡 (Hồ) |
弥年寿考曰胡；保民耆艾曰胡；保民畏惧曰胡 |
Sống lâu, hưởng tuổi già gọi là "Hồ"; Bảo vệ dân, được dân kính trọng gọi là "Hồ"; Bảo vệ dân, khiến dân sợ hãi gọi là "Hồ". |
| 怀 (Hoài) |
执义扬善曰怀；慈仁短折曰怀；慈仁知节曰怀；失位而死曰怀；慈仁哲行曰怀；民思其惠曰怀 |
Chấp hành nghĩa, nêu cao điều thiện gọi là "Hoài"; Từ bi nhân ái mà chết sớm gọi là "Hoài"; Từ bi nhân ái, biết tiết kiệm gọi là "Hoài"; Mất chức vị mà chết gọi là "Hoài"; Từ bi nhân ái, có hành động trí tuệ gọi là "Hoài"; Được dân nhớ đến ân huệ gọi là "Hoài". |
| 桓 (Hoàn) |
辟土服远曰桓；克敬勤民曰桓；辟土兼国曰桓；武定四方曰桓；克亟成功曰桓；克敌服远曰桓；能成武志曰桓；壮以有力曰桓 |
Khai phá đất đai, chinh phục phương xa gọi là "Hoàn"; Kính cẩn, chăm chỉ với dân gọi là "Hoàn"; Khai phá đất đai, mở rộng bờ cõi gọi là "Hoàn"; Dùng vũ lực để bình định bốn phương gọi là "Hoàn"; Có thể nhanh chóng thành công gọi là "Hoàn"; Có thể đánh bại kẻ địch, chinh phục phương xa gọi là "Hoàn"; Có thể hoàn thành chí hướng võ nghiệp gọi là "Hoàn"; Tráng kiện, có sức mạnh gọi là "Hoàn". |
| 荒 (Hoang) |
凶年无谷曰荒；外内从乱曰荒；好乐怠政曰荒；昏乱纪度曰荒；从乐不反曰荒；狎侮五常曰荒 |
Năm mất mùa không có thóc gạo gọi là "Hoang"; Trong ngoài đều hỗn loạn gọi là "Hoang"; Thích vui chơi lười biếng chính sự gọi là "Hoang"; Mê muội làm loạn kỷ cương phép tắc gọi là "Hoang"; Ham mê vui chơi không biết trở về gọi là "Hoang"; Khinh nhờn năm đức thường gọi là "Hoang". |
| 徽 (Huy) |
元德充美曰徽 |
Đức hạnh cao đẹp, đầy đủ gọi là "Huy". |
| 惠 (Huệ) |
柔质慈民曰惠；爱民好与曰惠；柔质爱课曰惠；柔质受谏曰惠；施勤无私曰惠；慈仁好与曰惠；爱民好学曰惠；宽裕慈仁曰惠；和而不流曰惠；慈哲远识曰惠；能绥四方曰惠；子爱困穷曰惠；俭以厚下曰惠；淑质受谏曰惠；恩能及下曰惠；宽裕不苛曰惠；遗爱在民曰惠；分人以财曰惠；利而不费曰惠；抚字心殷曰惠；兴利裕民曰惠；德威可怀曰惠；泽及万世曰惠；仁恕中存曰惠；慈恩广被曰惠 |
Phẩm chất mềm mỏng, thương dân gọi là "Huệ"; Yêu dân, thích ban phát gọi là "Huệ"; Phẩm chất mềm mỏng, yêu thích việc dạy dỗ gọi là "Huệ"; Phẩm chất mềm mỏng, biết nghe lời can gián gọi là "Huệ"; Làm việc chăm chỉ, không tư lợi gọi là "Huệ"; Từ bi nhân ái, thích ban phát gọi là "Huệ"; Yêu dân, thích học hỏi gọi là "Huệ"; Khoan dung, rộng lượng, từ bi, nhân ái gọi là "Huệ"; Hòa nhã mà không xu thời gọi là "Huệ"; Từ bi, trí tuệ, có tầm nhìn xa gọi là "Huệ"; Có thể vỗ về bốn phương gọi là "Huệ"; Yêu thương con cái, người nghèo khó gọi là "Huệ"; Tiết kiệm để hậu đãi người dưới gọi là "Huệ"; Phẩm chất tốt đẹp, biết nghe lời can gián gọi là "Huệ"; Ân huệ đến được người dưới gọi là "Huệ"; Khoan dung, rộng lượng, không hà khắc gọi là "Huệ"; Để lại tình yêu thương cho dân gọi là "Huệ"; Chia sẻ tiền bạc cho người khác gọi là "Huệ"; Làm lợi mà không tốn kém gọi là "Huệ"; Vỗ về dân chúng ân cần gọi là "Huệ"; Làm lợi, làm giàu cho dân gọi là "Huệ"; Đức hạnh, uy nghiêm đáng quý gọi là "Huệ"; Ân trạch đến muôn đời gọi là "Huệ"; Lòng nhân ái, khoan dung gọi là "Huệ"; Lòng từ bi, ân huệ rộng khắp gọi là "Huệ". |
| 惑 (Hoặc) |
满志多穷曰惑；以欲忘道曰惑；淫溺丧志曰惑；妇言是用曰惑；夸志多穷曰惑 |
Tự mãn, thường gặp khốn cùng gọi là "Hoặc"; Vì dục vọng mà quên mất đạo lý gọi là "Hoặc"; Dâm loạn, mất chí hướng gọi là "Hoặc"; Nghe theo lời đàn bà gọi là "Hoặc"; Khoe khoang chí hướng, thường gặp khốn cùng gọi là "Hoặc". |
| 基 (Cơ) |
德性温恭曰基 |
Đức hạnh ôn hòa, cung kính gọi là "Cơ". |
| 坚 (Kiên) |
彰义掩过曰坚；磨而不磷曰坚 |
Làm nổi bật điều nghĩa, che lấp lỗi lầm gọi là "Kiên"; Mài mà không mòn gọi là "Kiên". |
| 俭 (Kiệm) |
菲薄废礼曰俭；节以制度曰俭；举事有经曰俭 |
Keo kiệt đến mức bỏ phế lễ nghĩa gọi là "Kiệm"; Tiết kiệm theo khuôn phép gọi là "Kiệm"; Làm việc gì cũng có quy củ gọi là "Kiệm". |
| 简 (Giản) |
一德不懈曰简；平易不訾曰简；治典不杀曰简；正直无邪曰简；易从有功曰简；平易无疵曰简；至德临下曰简；仕不躁进曰简；能行直道曰简；执要能固曰简 |
Một lòng giữ đức hạnh không lơ là gọi là "Giản"; Bình dị, không bị chê bai gọi là "Giản"; Pháp luật cai trị không hà khắc gọi là "Giản"; Chính trực, không gian tà gọi là "Giản"; Dễ dàng theo lời phải, có công lao gọi là "Giản"; Bình dị, không có tì vết gọi là "Giản"; Đức hạnh cao thượng cai trị người dưới gọi là "Giản"; Làm quan không vội vàng tiến thân gọi là "Giản"; Có thể hành động theo con đường chính trực gọi là "Giản"; Nắm giữ yếu lĩnh, có thể kiên định gọi là "Giản". |
| 节 (Tiết) |
好廉自克曰节；不侈情欲曰节；巧而好度曰节；能固所守曰节；谨行节度曰节；躬俭中礼曰节；直道不挠曰节；临义不夺曰节；艰危莫夺曰节 |
Thích thanh liêm, tự kiềm chế gọi là "Tiết"; Không xa xỉ, phóng túng dục vọng gọi là "Tiết"; Khéo léo, thích khuôn phép gọi là "Tiết"; Có thể giữ vững điều mình theo đuổi gọi là "Tiết"; Cẩn trọng hành động, giữ khuôn phép gọi là "Tiết"; Tự mình tiết kiệm, hợp lễ gọi là "Tiết"; Giữ đạo ngay thẳng không lay chuyển gọi là "Tiết"; Gặp điều nghĩa không bỏ qua gọi là "Tiết"; Gian nguy cũng không lay chuyển được chí hướng gọi là "Tiết". |
| 介 (Giới) |
执一不迁曰介 |
Giữ vững một lòng không thay đổi gọi là "Giới". |
| 景 (Cảnh) |
由义而济曰景；耆意大虑曰景；布义行刚曰景；致志大图曰景；繇义而成曰景；德行可仰曰景；法义而齐曰景；明照旁周曰景 |
Làm nên sự nghiệp nhờ nghĩa gọi là "Cảnh"; Ý chí cao cả, lo nghĩ lớn lao gọi là "Cảnh"; Làm việc nghĩa, hành động cương quyết gọi là "Cảnh"; Dồn hết tâm trí vào việc lớn gọi là "Cảnh"; Thành công nhờ nghĩa gọi là "Cảnh"; Đức hạnh đáng ngưỡng mộ gọi là "Cảnh"; Dùng pháp luật, nghĩa để chỉnh đốn gọi là "Cảnh"; Sáng suốt soi tỏ khắp nơi gọi là "Cảnh". |
| 敬 (Kính) |
夙夜警戒曰敬；令善典法曰敬；夙夜恭事曰敬；象方益平曰敬；象方益年曰敬；夙兴夜寐曰敬；众方克就曰敬；齐庄中正曰敬；广直勤正曰敬；廉直劲正曰敬；难不忘君曰敬；受命不迁曰敬；畏天爱民曰敬；陈善闭邪曰敬；威仪悉备曰敬；戒尊师傅曰敬；戒惧无违曰敬；小心恭事曰敬；戒慎几微曰敬；肃恭无怠曰敬；齐庄自持曰敬；应事无慢曰敬 |
Sớm tối cảnh giác gọi là "Kính"; Pháp luật tốt đẹp gọi là "Kính"; Sớm tối cung kính làm việc gọi là "Kính"; Giống như phương vuông, ngày càng bình dị gọi là "Kính"; Giống như phương vuông, ngày càng lớn tuổi gọi là "Kính"; Dậy sớm ngủ muộn gọi là "Kính"; Có thể thành công trong mọi việc gọi là "Kính"; Trang nghiêm, chỉnh tề, trung chính gọi là "Kính"; Rộng rãi, ngay thẳng, chăm chỉ, chính trực gọi là "Kính"; Thanh liêm, ngay thẳng, mạnh mẽ, chính trực gọi là "Kính"; Gặp khó khăn không quên vua gọi là "Kính"; Nhận mệnh không thay đổi gọi là "Kính"; Kính sợ trời, yêu dân gọi là "Kính"; Nêu điều thiện, ngăn chặn điều ác gọi là "Kính"; Có đầy đủ uy nghi gọi là "Kính"; Răn dạy, tôn trọng thầy giáo gọi là "Kính"; Răn dạy, sợ hãi không làm trái gọi là "Kính"; Cẩn trọng, cung kính làm việc gọi là "Kính"; Răn dạy, thận trọng từ những điều nhỏ nhặt gọi là "Kính"; Nghiêm trang, cung kính, không lơ là gọi là "Kính"; Trang nghiêm, chỉnh tề, tự giữ mình gọi là "Kính"; Ứng phó với mọi việc không chậm trễ gọi là "Kính". |
| 靖 (Tĩnh) |
柔德安众曰靖；恭己鲜言曰靖；宽乐令终曰靖；柔德教众曰靖；柔直考终曰靖；虚己鲜言曰靖；缉熙宥密曰靖；式典安民曰靖；仁敬鲜言曰靖；慎以处位曰靖；政刑不扰曰靖；纲纪肃布曰靖；厚德安贞曰靖；律身恭简曰靖；以德安众曰靖 |
Dùng đức nhu hòa để an định dân chúng gọi là "Tĩnh"; Cung kính bản thân, ít lời gọi là "Tĩnh"; Khoan dung vui vẻ đến cuối đời gọi là "Tĩnh"; Dùng đức nhu hòa để giáo hóa dân chúng gọi là "Tĩnh"; Nhu hòa, ngay thẳng, sống thọ gọi là "Tĩnh"; Khiêm nhường bản thân, ít lời gọi là "Tĩnh"; Sáng suốt, hòa ái, kín đáo gọi là "Tĩnh"; Có khuôn phép, an định dân chúng gọi là "Tĩnh"; Nhân ái, kính cẩn, ít lời gọi là "Tĩnh"; Thận trọng khi ở địa vị cao gọi là "Tĩnh"; Chính sách, hình phạt không gây rối loạn gọi là "Tĩnh"; Cương kỷ nghiêm minh gọi là "Tĩnh"; Đức hạnh 厚 hậu đức, an định gọi là "Tĩnh"; Giữ mình cung kính, giản dị gọi là "Tĩnh"; Dùng đức hạnh để an định dân chúng gọi là "Tĩnh". |
| 开 (Khai) |
信道轻仕曰开 |
Tin vào đạo lý, coi nhẹ việc làm quan gọi là "Khai". |
| 凯 (Khải) |
中心乐易曰凯 |
Trong lòng vui vẻ, dễ dàng gọi là "Khải". |
| 康 (Khang) |
渊源流通曰康；温柔好乐曰康；安乐抚民曰康；合民安乐曰康；丰年好乐曰康；安乐治民曰康；好乐怠政曰康；能安兆民曰康；俊民用章曰康；久膺多福曰康；寿考且宁曰康；保民迪吉曰康；务德不争曰康；宽裕和平曰康；敬而有礼曰康；保卫社稷曰康；造道自行曰康；动而无妄曰康；温柔好善曰康；思善无逸曰康；温良好学曰康；视履安和曰康 |
Đức hạnh sâu rộng, lưu truyền xa gọi là "Khang"; Ôn nhu, thích vui vẻ gọi là "Khang"; An lạc, vỗ về dân gọi là "Khang"; Khiến dân cùng nhau an lạc gọi là "Khang"; Năm được mùa, thích vui vẻ gọi là "Khang"; An lạc, cai trị dân gọi là "Khang"; Thích vui vẻ, lười biếng chính sự gọi là "Khang"; Có thể an định trăm họ gọi là "Khang"; Tuấn tú, có khuôn phép gọi là "Khang"; Hưởng phúc lành lâu dài gọi là "Khang"; Sống lâu, yên ổn gọi là "Khang"; Bảo vệ dân, dẫn dắt đến điều tốt lành gọi là "Khang"; Chăm lo đức hạnh, không tranh giành gọi là "Khang"; Khoan dung, rộng lượng, hòa bình gọi là "Khang"; Kính trọng, có lễ độ gọi là "Khang"; Bảo vệ xã tắc gọi là "Khang"; Tạo ra đạo lý, tự mình thực hành gọi là "Khang"; Hành động mà không sai lầm gọi là "Khang"; Ôn nhu, thích điều thiện gọi là "Khang"; Suy nghĩ điều thiện, không lười biếng gọi là "Khang"; Ôn hòa, nhân hậu, thích học hỏi gọi là "Khang"; Xem xét hành động của mình để được yên ổn, hòa thuận gọi là "Khang". |
| 考 (Khảo) |
大虑行节曰考；秉德不回曰考 |
Lo nghĩ lớn lao, hành động tiết kiệm gọi là "Khảo"; Giữ vững đức hạnh không thay đổi gọi là "Khảo". |
| 克 (Khắc) |
爱民在刑曰克；秉义行刚曰克；胜敌得俊曰克；胜己之私曰克 |
Yêu dân, dùng hình phạt gọi là "Khắc"; Giữ vững nghĩa, hành động cương quyết gọi là "Khắc"; Chiến thắng kẻ địch, thu phục được người tuấn tú gọi là "Khắc"; Chiến thắng được lòng riêng của bản thân gọi là "Khắc". |
| 宽 (Khoan) |
含光得众曰宽；大德包蒙曰宽；御众不近曰宽 |
Bao hàm đức hạnh, được lòng dân gọi là "Khoan"; Đại đức bao trùm mọi người gọi là "Khoan"; Cai trị dân mà không quá thân cận gọi là "Khoan". |
| 匡 (Khuông) |
贞心大度曰匡；以法正国曰匡；辅弼王室曰匡；弥缝灾害曰匡；正君之过曰匡 |
Lòng trung trinh, độ lượng gọi là "Khuông"; Dùng pháp luật để chỉnh đốn đất nước gọi là "Khuông"; Phụ tá, giúp đỡ vương thất gọi là "Khuông"; Ngăn chặn, vá víu tai họa gọi là "Khuông"; Chỉnh đốn lỗi lầm của vua gọi là "Khuông". |
| 旷 (Khoáng) |
审音知化曰旷 |
Xét âm thanh mà biết được sự giáo hóa gọi là "Khoáng". |
| 类 (Loại) |
施勤无私曰类；勤政无私曰类；不忝前哲曰类 |
Ban phát sự cần cù, không tư lợi gọi là "Loại"; Chăm chỉ chính sự, không tư lợi gọi là "Loại"; Không làm hổ thẹn người xưa gọi là "Loại". |
| 礼 (Lễ) |
奉义顺则曰礼；恭俭庄敬曰礼；善自防间曰礼；躬俭中节曰礼；审节而和曰礼；着诚去伪曰礼；纳民轨物曰礼；恭俭合度曰礼；内则克修曰礼 |
Phụng sự nghĩa, thuận theo phép tắc gọi là "Lễ"; Cung kính, tiết kiệm, trang trọng, kính cẩn gọi là "Lễ"; Khéo léo tự phòng ngừa sự dèm pha gọi là "Lễ"; Tự mình tiết kiệm, giữ khuôn phép gọi là "Lễ"; Xem xét kỹ lưỡng khuôn phép, hòa nhã gọi là "Lễ"; Thể hiện lòng thành, loại bỏ sự giả dối gọi là "Lễ"; Đưa dân vào khuôn phép gọi là "Lễ"; Cung kính, tiết kiệm, hợp khuôn phép gọi là "Lễ"; Tu dưỡng bản thân bên trong gọi là "Lễ". |
| 理 (Lý) |
才理审谛曰理；政平刑肃曰理；措正施行曰理；表章道术曰理；才敏详审曰理；治繁不扰曰理 |
Có tài năng, lý lẽ, xem xét kỹ lưỡng gọi là "Lý"; Chính sách bình ổn, hình phạt nghiêm minh gọi là "Lý"; Đặt ra chính sách đúng đắn, thi hành gọi là "Lý"; Biểu dương đạo thuật gọi là "Lý"; Có tài năng mẫn tiệp, xem xét tỉ mỉ gọi là "Lý"; Cai trị việc phức tạp mà không gây rối loạn gọi là "Lý". |
| 厉 (Lệ) / 刺 (Thứ) |
杀戮无辜曰厉；暴虐无亲曰厉；愎狠无礼曰厉；扶邪违正曰厉；长舌阶祸曰厉；不思忘爱曰刺；复狠遂过曰刺；暴戾无亲曰刺；暴慢九卿曰刺；不思安乐曰刺 |
Giết chóc người vô tội gọi là "Lệ"; Tàn bạo, không thân thiện gọi là "Lệ"; Ương ngạnh, hung dữ, vô lễ gọi là "Lệ"; Giúp kẻ gian tà, trái với chính đạo gọi là "Lệ"; Dùng lời lẽ cay độc gây họa gọi là "Lệ"; Không suy nghĩ, quên mất tình yêu thương gọi là "Thứ"; Hung dữ, tiếp tục phạm lỗi gọi là "Thứ"; Tàn bạo, không thân thiện gọi là "Thứ"; Tàn bạo, khinh mạn cửu khanh gọi là "Thứ"; Không suy nghĩ đến sự an lạc gọi là "Thứ". |
| 戾 (Lệ) |
不悔前过曰戾；不思顺受曰戾；知过不改曰戾 |
Không hối hận về lỗi lầm trước đây gọi là "Lệ"; Không suy nghĩ đến việc thuận theo, chịu đựng gọi là "Lệ"; Biết lỗi mà không sửa đổi gọi là "Lệ". |
| 良 (Lương) |
温良好乐曰良；理顺习善曰良；小心敬事曰良；温敬寡言曰良；孝悌成性曰良；小心敬畏曰良；谋猷归美曰良；竭忠无隐曰良；宅衷易直曰良 |
Ôn hòa, nhân hậu, thích vui vẻ gọi là "Lương"; Lý lẽ thuận lý, quen với điều thiện gọi là "Lương"; Cẩn trọng, kính cẩn làm việc gọi là "Lương"; Ôn hòa, kính cẩn, ít lời gọi là "Lương"; Hiếu thảo, kính trọng anh em, thành tính gọi là "Lương"; Cẩn trọng, kính sợ gọi là "Lương"; Có mưu lược tốt đẹp gọi là "Lương"; Hết lòng trung thành, không giấu giếm gọi là "Lương"; Lòng dạ ngay thẳng, giản dị gọi là "Lương". |
| 烈 (Liệt) |
有功安民曰烈；秉德遵业曰烈；圣功广大曰烈；海外有截曰烈；业成无兢曰烈；光有大功曰烈；戎业有光曰烈；刚正曰烈；宏济生民曰烈；庄以临下曰烈 |
Có công lao, an định dân gọi là "Liệt"; Giữ vững đức hạnh, tuân theo sự nghiệp gọi là "Liệt"; Thánh công rộng lớn gọi là "Liệt"; Uy danh vang dội khắp nơi gọi là "Liệt"; Hoàn thành sự nghiệp mà không sợ hãi gọi là "Liệt"; Có công lao lớn lao, rạng rỡ gọi là "Liệt"; Có sự nghiệp võ công hiển hách gọi là "Liệt"; Cương trực, chính nghĩa gọi là "Liệt"; Có công lớn giúp đỡ dân chúng gọi là "Liệt"; Trang trọng khi cai trị người dưới gọi là "Liệt". |
| 灵 (Linh) |
不勤成名曰灵；死而志成曰灵；死见神能曰灵；乱而不损曰灵；好祭鬼神曰灵；极知鬼神曰灵；不遵上命曰灵；德之精明曰灵 |
Không chăm chỉ mà vẫn thành danh gọi là "Linh"; Chết mà chí hướng vẫn thành gọi là "Linh"; Chết mà thể hiện năng lực thần kỳ gọi là "Linh"; Loạn lạc mà không bị tổn hại gọi là "Linh"; Thích tế lễ quỷ thần gọi là "Linh"; Hiểu biết sâu sắc về quỷ thần gọi là "Linh"; Không tuân theo mệnh lệnh của bề trên gọi là "Linh"; Đức hạnh tinh túy, sáng suốt gọi là "Linh". |
| 懋 (Mậu) |
以德受官曰懋；以功受赏曰懋 |
Được nhận chức quan nhờ đức hạnh gọi là "Mậu"; Được nhận thưởng nhờ công lao gọi là "Mậu". |
| 密 (Mật) |
追补前过曰密；思虑详审曰密 |
Biết hối cải lỗi lầm trước đây gọi là "Mật"; Suy nghĩ cẩn thận, tỉ mỉ gọi là "Mật". |
| 闵 (Mẫn) / 愍 (Mẫn) |
慈仁不寿曰闵；在国遭忧曰愍；在国逢艰曰愍；祸乱方作曰愍；使民悲伤曰愍；使民折伤曰愍；在国连忧曰愍；佐国逢难曰愍；危身奉上曰愍（一般和愍混用） |
Từ bi nhân ái mà không sống lâu gọi là "Mẫn"; Gặp phải lo âu trong nước gọi là "Mẫn"; Gặp phải khó khăn trong nước gọi là "Mẫn"; Gặp phải họa loạn đang nổi lên gọi là "Mẫn"; Khiến dân bi thương gọi là "Mẫn"; Khiến dân đau khổ gọi là "Mẫn"; Gặp phải nhiều lo âu trong nước gọi là "Mẫn"; Giúp nước gặp phải khó khăn gọi là "Mẫn"; Nguy thân để phụng sự bề trên gọi là "Mẫn" (thường dùng lẫn lộn với chữ 愍). |
| 敏 (Mẫn) |
应事有功曰敏；明作有功曰敏；英断如神曰敏；明达不滞曰敏；闻义必徙曰敏；才猷不滞曰敏；好古不怠曰敏 |
Ứng phó với sự việc, có công lao gọi là "Mẫn"; Hành động minh bạch, có công lao gọi là "Mẫn"; Quyết đoán anh minh như thần gọi là "Mẫn"; Minh đạt, không trì trệ gọi là "Mẫn"; Nghe thấy điều nghĩa thì nhất định làm theo gọi là "Mẫn"; Có tài năng, mưu lược không trì trệ gọi là "Mẫn"; Thích cổ xưa, không lười biếng gọi là "Mẫn". |
| 明 (Minh) |
照临四方曰明；谮诉不行曰明；思虑果远曰明；保民耆艾曰明；任贤致远曰明；总集殊异曰明；独见先识曰明；能扬仄陋曰明；察色见情曰明；容义参美曰明；无幽不察曰明；圣能作则曰明；令闻不已曰明；奉若天道曰明；遏恶扬善曰明；视能致远曰明；内治和理曰明；诚身自知曰明；守静知常曰明；至诚先觉曰明；远虑防微曰明；懿行宣着曰明；智能晰理曰明；昭晰群性曰明 |
Chiếu sáng khắp bốn phương gọi là "Minh"; Khiến lời gièm pha không có hiệu quả gọi là "Minh"; Suy nghĩ quyết đoán, sâu xa gọi là "Minh"; Bảo vệ dân, được dân kính trọng gọi là "Minh"; 任用 người hiền tài, đạt được mục tiêu xa xôi gọi là "Minh"; Tổng hợp những điều đặc biệt, khác lạ gọi là "Minh"; Có tầm nhìn độc đáo, biết trước gọi là "Minh"; Có thể nêu cao những điều khuất tất, thấp kém gọi là "Minh"; Quan sát vẻ mặt để biết tình cảm gọi là "Minh"; Dung nạp điều nghĩa, tham khảo điều tốt đẹp gọi là "Minh"; Không có điều gì khuất tất mà không xem xét gọi là "Minh"; Thánh nhân có thể làm gương mẫu gọi là "Minh"; Có tiếng tăm tốt đẹp không ngừng gọi là "Minh"; Tuân theo đạo trời gọi là "Minh"; Ngăn chặn điều ác, nêu cao điều thiện gọi là "Minh"; Nhìn xa trông rộng gọi là "Minh"; Cai trị nội bộ hòa thuận, có lý lẽ gọi là "Minh"; Thành thật tu thân, tự biết mình gọi là "Minh"; Giữ sự tĩnh lặng, biết lẽ thường gọi là "Minh"; Chí thành, biết trước gọi là "Minh"; Lo xa, phòng ngừa từ những điều nhỏ nhặt gọi là "Minh"; Có hành động tốt đẹp, được tuyên dương rõ ràng gọi là "Minh"; Có trí tuệ sáng suốt, thấu hiểu lý lẽ gọi là "Minh"; Làm sáng tỏ bản tính của mọi người gọi là "Minh". |
| 缪 (Mâu) |
名与实爽曰缪；伤人蔽贤曰缪；蔽仁伤善曰缪 |
Danh tiếng không đúng với thực tế gọi là "Mâu"; Làm hại người khác, che lấp người hiền gọi là "Mâu"; Che lấp lòng nhân ái, làm tổn hại điều thiện gọi là "Mâu". |
| 穆 (Mục) |
布德执义曰穆；中情见貌曰穆；贤德信修曰穆；德政应和曰穆；敬和在位曰穆；德化肃和曰穆；圣敬有仪曰穆；粹德深远曰穆；肃容持敬曰穆；容仪肃敬曰穆 |
Ban bố đức hạnh, chấp hành nghĩa gọi là "Mục"; Có tình cảm chân thật thể hiện ra vẻ ngoài gọi là "Mục"; Có đức hạnh hiền hậu, tu dưỡng đáng tin gọi là "Mục"; Chính sách đức trị được mọi người hưởng ứng gọi là "Mục"; Kính cẩn, hòa nhã khi ở địa vị cao gọi là "Mục"; Có giáo hóa đức hạnh nghiêm trang, hòa nhã gọi là "Mục"; Thánh nhân kính cẩn, có nghi lễ gọi là "Mục"; Đức hạnh thuần túy, sâu xa gọi là "Mục"; Có vẻ mặt nghiêm trang, giữ lòng kính cẩn gọi là "Mục"; Có dung mạo, nghi lễ nghiêm trang, kính cẩn gọi là "Mục". |
| 宁 (Ninh) |
裕以安民曰宁；渊衷湛一曰宁；端重自毖曰宁 |
Giàu có để an định dân gọi là "Ninh"; Lòng dạ sâu xa, thuần nhất gọi là "Ninh"; Đoan trang, thận trọng, tự răn mình gọi là "Ninh". |
| 彭 (Bành) |
述而不作曰彭；信而好古曰彭 |
Thuật lại mà không sáng tác gọi là "Bành"; Tin, thích cổ xưa gọi là "Bành". |
| 平 (Bình) |
治而无眚曰平；执事有制曰平；惠内无德曰平；治而清省曰平；布纲治纪曰平；克定祸乱曰平；理而无责曰平；布德均政曰平；无常无偏曰平；治道如砥曰平；分不求多曰平；政以行辟曰平；推心行恕曰平 |
Cai trị mà không có lỗi lầm gọi là "Bình"; Làm việc gì cũng có quy củ gọi là "Bình"; Có ân huệ bên trong mà không có đức hạnh bên ngoài gọi là "Bình"; Cai trị mà thanh liêm, giản dị gọi là "Bình"; Ban bố cương kỷ để cai trị gọi là "Bình"; Có thể bình định họa loạn gọi là "Bình"; Cai trị có lý lẽ, không bị trách móc gọi là "Bình"; Ban bố đức hạnh, chính sách công bằng gọi là "Bình"; Không thay đổi, không thiên vị gọi là "Bình"; Đạo trị nước bằng phẳng như đá mài gọi là "Bình"; Phân chia mà không tham cầu nhiều gọi là "Bình"; Dùng chính sách để hành động chính đáng gọi là "Bình"; Lấy lòng mình mà suy ra lòng người gọi là "Bình". |
| 齐 (Tề) |
执心克庄曰齐；资辅共就曰齐；轻輶恭就曰齐；执正克庄曰齐 |
Giữ vững lòng mình, nghiêm trang gọi là "Tề"; Được giúp đỡ, cùng nhau thành công gọi là "Tề"; Khiêm tốn, cung kính để thành công gọi là "Tề"; Giữ vững sự chính trực, nghiêm trang gọi là "Tề". |
| 祁 (Kỳ) |
治典不杀曰祁；经典不易曰祁；治定不陂曰祁 |
Pháp luật cai trị không hà khắc gọi là "Kỳ"; Kinh điển không thay đổi gọi là "Kỳ"; Cai trị ổn định, không thiên lệch gọi là "Kỳ". |
| 迁 (Khiên) |
博物多爱曰迁；良史实录曰迁 |
Hiểu biết rộng rãi, yêu thích mọi vật gọi là "Khiên"; Sử quan giỏi, ghi chép trung thực gọi là "Khiên". |
| 强 (Cường) |
和而不流曰强；中立不倚曰强；守道不变曰强；死不迁情曰强；自胜其心曰强。梁光禄大夫江革谥“强”。 |
Hòa nhã mà không xu thời gọi là "Cường"; Trung lập, không thiên vị gọi là "Cường"; Giữ vững đạo lý không thay đổi gọi là "Cường"; Chết mà tình cảm không thay đổi gọi là "Cường"; Tự chiến thắng lòng mình gọi là "Cường". Lương Quang Lộc đại phu Giang Cách thụy là "Cường". |
| 钦 (Khâm) |
威仪悉备曰钦；敬事节用曰钦；克慎成宪曰钦；肃敬而承上曰钦；夙夜祗畏曰钦；敬慎万几曰钦；神明俨翼曰钦；小心励翼曰钦；寅恭供职曰钦 |
Uy nghi đầy đủ gọi là "Khâm"; Kính cẩn làm việc, tiết kiệm chi dùng gọi là "Khâm"; Cẩn trọng giữ gìn pháp luật gọi là "Khâm"; Nghiêm trang, kính cẩn và vâng mệnh bề trên gọi là "Khâm"; Sớm tối kính sợ gọi là "Khâm"; Kính cẩn, thận trọng với muôn việc gọi là "Khâm"; Thần minh che chở, giúp đỡ gọi là "Khâm"; Cẩn trọng, nỗ lực hết mình gọi là "Khâm"; Cung kính, trang nghiêm khi làm việc gọi là "Khâm". |
| 勤 (Cần) |
温年好乐曰勤；能修其官曰勤；服劳无怨曰勤；广业不怠曰勤；勤行世业曰勤；好学力行曰勤；能修内职曰勤；夙夜匪懈曰勤；宣劳中外曰勤 |
Ôn hòa, nhân hậu, thích vui vẻ gọi là "Cần"; Có thể tu sửa, làm tốt chức quan gọi là "Cần"; Chịu khó nhọc mà không oán hận gọi là "Cần"; Mở rộng sự nghiệp, không lơ là gọi là "Cần"; Chăm chỉ thực hành sự nghiệp đời đời gọi là "Cần"; Thích học hỏi, nỗ lực hành động gọi là "Cần"; Có thể tu sửa, làm tốt công việc nội bộ gọi là "Cần"; Sớm tối không lười biếng gọi là "Cần"; Tuyên dương công lao trong và ngoài gọi là "Cần". |
| 清 (Thanh) |
避远不义曰清；洁己自爱曰清；洁己奉法曰清 |
Tránh xa điều bất nghĩa gọi là "Thanh"; Giữ mình trong sạch, tự yêu quý bản thân gọi là "Thanh"; Giữ mình trong sạch, tuân theo pháp luật gọi là "Thanh". |
| 顷 (Khoảnh) |
甄心动惧曰顷；敏以敬慎曰顷；祗勤追惧曰顷；慈仁和敏曰顷；堕覆社稷曰顷；震动过惧曰顷；阴靖多谋曰顷 |
Lòng chân thành rung động, sợ hãi gọi là "Khoảnh"; Mẫn tiệp, kính cẩn, thận trọng gọi là "Khoảnh"; Cung kính, chăm chỉ, lo sợ gọi là "Khoảnh"; Từ bi nhân ái, hòa nhã, mẫn tiệp gọi là "Khoảnh"; Làm cho xã tắc suy vong, đổ nát gọi là "Khoảnh"; Chấn động, quá sợ hãi gọi là "Khoảnh"; Kín đáo, yên lặng, nhiều mưu lược gọi là "Khoảnh". |
| 悫 (Khác) |
行见中外曰悫；执德不惑曰悫；诚以致志曰悫；表里如一曰悫；诚心中孚曰悫；率真御下曰悫 |
Hành động thể hiện ra bên ngoài gọi là "Khác"; Giữ vững đức hạnh không nghi hoặc gọi là "Khác"; Thành thật để đạt được chí hướng gọi là "Khác"; Bên trong bên ngoài như một gọi là "Khác"; Lòng thành tín, được người tin phục gọi là "Khác"; Chân thành cai trị người dưới gọi là "Khác". |
| 确 (Xác) |
执德不惑曰确；执德不回曰确 |
Giữ vững đức hạnh không nghi hoặc gọi là "Xác"; Giữ vững đức hạnh không thay đổi gọi là "Xác". |
| 让 (Nhượng) |
推功尚善曰让；德性宽柔曰让 |
Nhường công, đề cao điều thiện gọi là "Nhượng"; Đức tính khoan dung, mềm mỏng gọi là "Nhượng". |
| 仁 (Nhân) |
蓄义丰功曰仁；慈民爱物曰仁；克己复礼曰仁；贵贤亲亲曰仁；杀身成仁曰仁；能以国让曰仁；利泽万世曰仁；率性安行曰仁；功施于民曰仁；屈己逮下曰仁；度功而行曰仁；宽信敏惠曰仁；爱仁立物曰仁；体元立极曰仁；如天好生曰仁；教化溥浃曰仁；慈心为质曰仁；惠爱溥洽曰仁 |
Tích chứa điều nghĩa, công lao to lớn gọi là "Nhân"; Từ bi với dân, yêu thương vạn vật gọi là "Nhân"; Khắc kỷ phục lễ gọi là "Nhân"; Coi trọng người hiền, yêu thương người thân gọi là "Nhân"; Sát thân thành nhân gọi là "Nhân"; Có thể nhường ngôi nước gọi là "Nhân"; Lợi ích đến muôn đời gọi là "Nhân"; Thuận theo bản tính mà hành động yên ổn gọi là "Nhân"; Công lao ban bố cho dân gọi là "Nhân"; Khuất mình để đến với người dưới gọi là "Nhân"; Đo lường công lao mà hành động gọi là "Nhân"; Khoan dung, thành tín, mẫn tiệp, nhân huệ gọi là "Nhân"; Yêu lòng nhân ái, lập nên sự vật gọi là "Nhân"; Thể hiện sự cao cả, lập nên tiêu chuẩn mực thước gọi là "Nhân"; Như trời yêu thích sự sống gọi là "Nhân"; Giáo hóa rộng khắp gọi là "Nhân"; Lòng từ bi làm gốc gọi là "Nhân"; Ân huệ yêu thương rộng khắp gọi là "Nhân". |
| 荣 (Vinh) |
宠禄光大曰荣；先义后利曰荣 |
Sủng lộc lớn lao, vinh hiển gọi là "Vinh"; Đặt nghĩa lên trước, lợi ích sau gọi là "Vinh". |
| 容 (Dung) |
宽裕温柔曰容 |
Khoan dung, rộng lượng, ôn nhu gọi là "Dung". |
| 柔 (Nhu) |
顺德丽贞曰柔；至顺法坤曰柔 |
Thuận theo đức hạnh, đẹp đẽ, trinh chính gọi là "Nhu"; Chí thuận, noi theo đức của đất gọi là "Nhu". |
| 睿 (Duệ) |
克念作圣曰睿；深思远虑曰睿；圣知通微曰睿；虑周事表曰睿 |
Có thể suy nghĩ để trở nên thánh nhân gọi là "Duệ"; Suy nghĩ sâu xa, lo xa trông rộng gọi là "Duệ"; Thánh trí thông suốt điều vi tế gọi là "Duệ"; Suy nghĩ chu toàn mọi việc gọi là "Duệ". |
| 伤 (Thương) / 殇 (Thương) |
未家短折曰伤；短折不成曰伤；短折不成曰殇；未家短折曰殇；童蒙短折曰殇（谥号中一般写作殇） |
Chưa kết hôn mà chết yểu gọi là "Thương"; Chết yểu mà chưa thành tựu gọi là "Thương"; Chết yểu mà chưa thành tựu gọi là "Thương"; Chưa kết hôn mà chết yểu gọi là "Thương"; Trẻ con chết yểu gọi là "Thương" (thụy hiệu thường viết là 殇). |
| 商 (Thương) |
昭功宁民曰商；文学博识曰商 |
Làm rõ công lao, an định dân gọi là "Thương"; Văn học uyên bác, kiến thức rộng rãi gọi là "Thương". |
| 绍 (Thiệu) |
疏远继位曰绍 |
Quan hệ xa xôi mà kế vị gọi là "Thiệu". |
| 深 (Thâm) |
秉心塞渊曰深 |
Giữ lòng sâu sắc, kín đáo gọi là "Thâm". |
| 神 (Thần) |
民无能名曰神；壹民无为曰神；安仁立政曰神；物妙无方曰神；圣不可知曰神；阴阳不测曰神；治民无为曰神；应变远方、不疾而速曰神；能妙万物曰神；道化宜民曰神；显仁藏用曰神；则天广运曰神 |
Dân không thể gọi tên được gọi là "Thần"; Thống nhất dân, vô vi mà cai trị gọi là "Thần"; An định lòng nhân ái, lập chính sách gọi là "Thần"; Sự vật huyền diệu, không thể lường được gọi là "Thần"; Thánh nhân không thể biết được gọi là "Thần"; Âm dương khó lường gọi là "Thần"; Cai trị dân bằng vô vi gọi là "Thần"; Ứng biến với nơi xa xôi, không nhanh mà vẫn kịp thời gọi là "Thần"; Có thể làm cho vạn vật huyền diệu gọi là "Thần"; Đạo giáo hóa thích hợp với dân gọi là "Thần"; Hiển hiện lòng nhân ái, tiềm ẩn công dụng gọi là "Thần"; Noi theo trời, vận hành rộng lớn gọi là "Thần". |
| 慎 (Thận) |
敏以敬曰慎；沉静寡言曰慎；思虑深远曰慎；谨饬自持曰慎；夙夜敬畏曰慎；小心克勤曰慎 |
Mẫn tiệp, kính cẩn gọi là "Thận"; Trầm tĩnh, ít lời gọi là "Thận"; Suy nghĩ sâu xa, lo xa trông rộng gọi là "Thận"; Cẩn trọng, giữ mình gọi là "Thận"; Sớm tối kính sợ gọi là "Thận"; Cẩn trọng, chăm chỉ cần cù gọi là "Thận". |
| 声 (Thanh) |
不生其国曰声；不主其国曰声 |
Không sinh ra ở nước đó gọi là "Thanh"; Không làm chủ ở nước đó gọi là "Thanh". |
| 圣 (Thánh) |
扬善赋简曰圣；敬宾厚礼曰圣；虚己从谏曰圣；敬祀亨礼曰圣；行道化民曰圣；穷理尽性曰圣；穷神知化曰圣；通达先知曰圣；大而化之曰圣；博施济众曰圣；极深研几曰圣；能听善谋曰圣；裁成天地曰圣；睿智天纵曰圣；百姓与能曰圣；备物成器曰圣；备道全美曰圣；神化难名曰圣 |
Nêu cao điều thiện, ban bố giản dị gọi là "Thánh"; Kính trọng khách, hậu đãi lễ nghi gọi là "Thánh"; Khiêm nhường bản thân, nghe theo lời can gián gọi là "Thánh"; Kính cẩn tế tự, hưởng lễ nghi gọi là "Thánh"; Hành đạo giáo hóa dân gọi là "Thánh"; Nghiên cứu lý lẽ đến cùng, hiểu rõ bản tính gọi là "Thánh"; Nghiên cứu thần diệu đến cùng, biết sự biến hóa gọi là "Thánh"; Thông đạt, biết trước gọi là "Thánh"; Vĩ đại, giáo hóa mọi người gọi là "Thánh"; Ban bố rộng rãi, giúp đỡ mọi người gọi là "Thánh"; Nghiên cứu sâu sắc, thấu hiểu cơ vi gọi là "Thánh"; Có thể nghe theo mưu kế tốt đẹp gọi là "Thánh"; Sáng tạo, hoàn thiện trời đất gọi là "Thánh"; Trí tuệ sáng suốt do trời phú cho gọi là "Thánh"; Dân chúng cùng nhau làm được gọi là "Thánh"; Chuẩn bị đầy đủ vật chất, tạo nên đồ dùng gọi là "Thánh"; Chuẩn bị đầy đủ đạo lý, hoàn thiện vẻ đẹp gọi là "Thánh"; Thần diệu, khó gọi tên gọi là "Thánh". |
| 胜 (Thắng) |
容仪恭美曰胜 |
Dung mạo, nghi lễ cung kính, đẹp đẽ gọi là "Thắng". |
| 世 (Thế) |
承命不迁曰世；景物四方曰世；贻庥奕叶曰世 |
Vâng mệnh không thay đổi gọi là "Thế"; Cảnh vật bốn phương gọi là "Thế"; Để lại phúc ấm cho đời sau gọi là "Thế". |
| 淑 (Thục) |
言行不回曰淑；虑善从宜曰淑；温仁咸仰曰淑；善行着闻曰淑 |
Lời nói, hành động không trái đạo lý gọi là "Thục"; Suy nghĩ điều thiện, làm theo điều thích hợp gọi là "Thục"; Ôn hòa, nhân từ, mọi người ngưỡng mộ gọi là "Thục"; Hành động thiện lành, tiếng tăm lừng lẫy gọi là "Thục". |
| 舒 (Thư) |
举事而迟曰舒；言行轨物曰舒 |
Làm việc gì cũng chậm rãi gọi là "Thư"; Lời nói, hành động hợp khuôn phép gọi là "Thư". |
| 庶 (Thứ) |
心能制义曰庶 |
Tâm có thể chế định lễ nghĩa gọi là "Thứ". |
| 顺 (Thuận) |
慈和遍服曰顺；慈仁和民曰顺；柔质慈惠曰顺；和比于理曰顺；德合帝则曰顺；受天百禄曰顺；柔德承天曰顺；德性宽柔曰顺；淑慎其身曰顺；德容如玉曰顺；克将君美曰顺；好恶公正曰顺；德协自然曰顺 |
Từ hòa, khiến mọi người đều phục tùng gọi là "Thuận"; Từ bi nhân ái, hòa nhã với dân gọi là "Thuận"; Phẩm chất mềm mỏng, từ bi nhân huệ gọi là "Thuận"; Hòa nhã, hợp với đạo lý gọi là "Thuận"; Đức hạnh hợp với phép tắc của vua gọi là "Thuận"; Nhận được trăm phúc lành của trời gọi là "Thuận"; Đức nhu hòa, vâng theo trời gọi là "Thuận"; Đức tính khoan dung, mềm mỏng gọi là "Thuận"; Tốt đẹp, thận trọng giữ mình gọi là "Thuận"; Đức hạnh, dung mạo như ngọc gọi là "Thuận"; Có thể làm nổi bật vẻ đẹp của vua gọi là "Thuận"; Yêu ghét công bằng gọi là "Thuận"; Đức hạnh hài hòa với tự nhiên gọi là "Thuận". |
| 舜 (Thuấn) |
仁圣盛明曰舜 |
Nhân từ, thánh thiện, vô cùng sáng suốt gọi là "Thuấn". |
| 思 (Tư) |
道德纯一曰思；大省兆民曰思；外内思索曰思；追悔前过曰思；不眚兆民曰思；谋虑不衍曰思；柔能自勉曰思；通明爽愿曰思；深虑道远曰思；念终如始曰思；辟土兼国曰思；追悔前愆曰思 |
Đạo đức thuần nhất gọi là "Tư"; Giúp đỡ, xem xét dân chúng rộng lớn gọi là "Tư"; Bên trong bên ngoài đều suy nghĩ, tìm tòi gọi là "Tư"; Hối hận về lỗi lầm trước đây gọi là "Tư"; Không làm hại dân chúng gọi là "Tư"; Mưu tính lo xa không sai sót gọi là "Tư"; Nhu mì mà có thể tự cố gắng gọi là "Tư"; Thông minh, sáng suốt, vui vẻ gọi là "Tư"; Suy nghĩ sâu xa, lo lắng đạo lý xa xôi gọi là "Tư"; Nhớ đến cuối cùng như lúc ban đầu gọi là "Tư"; Khai phá đất đai, mở rộng bờ cõi gọi là "Tư"; Hối hận về lỗi lầm trước đây gọi là "Tư". |
| 肃 (Túc) |
刚德克就曰肃；执心决断曰肃；威德克就曰肃；正己摄下曰肃；能执妇道曰肃；好德不怠曰肃；貌敬行祗曰肃；刚德克服曰肃；身正人服曰肃；法度修明曰肃；严畏自饬曰肃；摄下有礼曰肃；貌恭心敬曰肃：达礼蔽乐曰素 |
Đức tính cương trực, có thể thành tựu gọi là "Túc"; Giữ vững lòng mình, quyết đoán gọi là "Túc"; Uy đức có thể thành tựu gọi là "Túc"; Chỉnh đốn bản thân, cai trị người dưới gọi là "Túc"; Có thể giữ đạo làm vợ gọi là "Túc"; Thích đức hạnh, không lơ là gọi là "Túc"; Vẻ ngoài kính cẩn, hành động cung kính gọi là "Túc"; Đức tính cương trực, có thể chế ngự gọi là "Túc"; Bản thân chính trực, người khác phục tùng gọi là "Túc"; Pháp độ tu sửa, sáng suốt gọi là "Túc"; Nghiêm trang, kính sợ, tự răn mình gọi là "Túc"; Cai trị người dưới có lễ nghĩa gọi là "Túc"; Vẻ ngoài cung kính, lòng kính trọng gọi là "Túc"; Thông suốt lễ nghĩa, che lấp âm nhạc gọi là "Tố". |
| 太 (Thái) |
克启行禩曰太 |
Có thể mở mang, thực hành lễ tế T禩 (tế lớn) gọi là "Thái". |
| 泰 (Thái) |
循礼安舒曰泰；临政无慢曰泰 |
Tuân theo lễ nghĩa, yên ổn, thoải mái gọi là "Thái"; Khi cai trị chính sự không lơ là gọi là "Thái". |
| 通 (Thông) |
物至能应曰通；事起而辨曰通 |
Sự vật đến có thể ứng phó gọi là "Thông"; Sự việc xảy ra thì phân biệt rõ ràng gọi là "Thông". |
| 威 (Uy) |
猛以刚果曰威；强毅信正曰威；服叛怀远曰威；强毅执政曰威；赏劝刑怒曰威；以刑服远曰威；蛮夷率服曰威；信赏必罚曰威；德威可畏曰威；声灵震叠曰威；庄以临下曰威； |
Mạnh mẽ, cương quyết, quả đoán gọi là "Uy"; Mạnh mẽ, cương nghị, đáng tin, chính trực gọi là "Uy"; Khiến kẻ phản loạn khuất phục, người ở xa quy phục gọi là "Uy"; Mạnh mẽ, cương nghị khi cai trị chính sự gọi là "Uy"; Thưởng phạt rõ ràng gọi là "Uy"; Dùng hình phạt để khuất phục người ở xa gọi là "Uy"; Man di mọi rợ đều khuất phục gọi là "Uy"; Thưởng đáng tin, phạt tất yếu gọi là "Uy"; Đức hạnh, uy nghiêm đáng sợ gọi là "Uy"; Tiếng tăm lừng lẫy, vang dội gọi là "Uy"; Trang trọng khi cai trị người dưới gọi là "Uy". |
| 温 (Ôn) |
德性宽柔曰温；和顺可即曰温；仁良好礼曰温；乐育群生曰温；宽仁惠下曰温 |
Đức tính khoan dung, mềm mỏng gọi là "Ôn"; Hòa nhã, thuận theo, dễ gần gọi là "Ôn"; Nhân từ, nhân hậu, thích lễ nghĩa gọi là "Ôn"; Vui vẻ nuôi dưỡng muôn loài gọi là "Ôn"; Khoan dung, nhân ái, nhân huệ với người dưới gọi là "Ôn". |
| 文 (Văn) |
经纬天地曰文；道德博闻曰文；慈惠爱民曰文；愍民惠礼曰文；赐民爵位曰文；勤学好问曰文；博闻多见曰文；忠信接礼曰文；能定典礼曰文；经邦定誉曰文；敏而好学曰文；施而中礼曰文；修德来远曰文；刚柔相济曰文；修治班制曰文；德美才秀曰文；万邦为宪曰文；帝德运广曰文；坚强不暴曰文；徽柔懿恭曰文；圣谟丕显曰文；化成天下曰文；纯穆不已曰文；克嗣徽音曰文；敬直慈惠曰文；与贤同升曰文；绍修圣绪曰文；声教四讫曰文 |
Tài đức kinh thiên vĩ địa gọi là "Văn"; Đạo đức uyên bác, tiếng tăm lừng lẫy gọi là "Văn"; Từ bi nhân huệ, yêu thương dân gọi là "Văn"; Thương dân, nhân huệ, giữ lễ gọi là "Văn"; Ban cho dân tước vị gọi là "Văn"; Chăm chỉ học tập, thích hỏi han gọi là "Văn"; Kiến thức rộng rãi, thấy nhiều biết rộng gọi là "Văn"; Trung thành, thành tín, giữ lễ gọi là "Văn"; Có thể định chế điển lễ gọi là "Văn"; Kinh bang tế thế, tạo dựng danh tiếng tốt đẹp gọi là "Văn"; Mẫn tiệp mà thích học hỏi gọi là "Văn"; Ban phát mà hợp lễ nghi gọi là "Văn"; Tu sửa đức hạnh, thu phục người từ xa gọi là "Văn"; Cương nhu hài hòa gọi là "Văn"; Tu sửa, chỉnh đốn chế độ gọi là "Văn"; Đức hạnh tốt đẹp, tài năng xuất chúng gọi là "Văn"; Muôn nước noi theo làm pháp luật gọi là "Văn"; Đế đức vận hành rộng lớn gọi là "Văn"; Kiên cường, không tàn bạo gọi là "Văn"; Đức hạnh tốt đẹp, nhu mì, cung kính gọi là "Văn"; Mưu lược thánh nhân vô cùng hiển hách gọi là "Văn"; Giáo hóa làm nên thiên hạ gọi là "Văn"; Thuần khiết, trang nghiêm, không ngừng nghỉ gọi là "Văn"; Có thể kế thừa tiếng tăm tốt đẹp gọi là "Văn"; Kính cẩn, ngay thẳng, từ bi nhân huệ gọi là "Văn"; Cùng người hiền cùng thăng tiến gọi là "Văn"; Kế thừa, tu sửa sự nghiệp thánh nhân gọi là "Văn"; Tiếng tăm, giáo hóa vang dội khắp nơi gọi là "Văn". |
| 武 (Vũ) |
刚强直理曰武；威强敌德曰武；克定祸乱曰武；刑民克服曰武；夸志多穷曰武；威强睿德曰武；除伪宁真曰武；威强恢远曰武；帅众以顺曰武；保大定功曰武；刚强以顺曰武；辟土斥境曰武；折冲御侮曰武；除奸靖难曰武；拓地开封曰武；肃将天威曰武；安民和众曰武；克有天下曰武；睿智不杀曰武；恤民除害曰武；赴敌无避曰武；德威遐畅曰武； |
Cương cường, ngay thẳng, có lý lẽ gọi là "Vũ"; Uy nghiêm, mạnh mẽ, chế ngự kẻ địch gọi là "Vũ"; Có thể bình định họa loạn gọi là "Vũ"; Dùng hình pháp để dân phục tùng gọi là "Vũ"; Khoe khoang chí hướng, thường gặp khốn cùng gọi là "Vũ"; Uy nghiêm, mạnh mẽ, trí tuệ sáng suốt gọi là "Vũ"; Loại bỏ giả dối, giữ gìn chân thật gọi là "Vũ"; Uy nghiêm, mạnh mẽ, mở rộng bờ cõi gọi là "Vũ"; Dẫn dắt mọi người bằng sự thuận theo gọi là "Vũ"; Bảo vệ sự nghiệp lớn lao, lập công lớn gọi là "Vũ"; Cương cường mà thuận theo đạo lý gọi là "Vũ"; Khai phá đất đai, mở rộng biên giới gọi là "Vũ"; Đánh lui xung đột, chống lại xâm lược gọi là "Vũ"; Loại trừ gian thần, dẹp yên loạn lạc gọi là "Vũ"; Mở rộng đất đai, khai khẩn biên cương gọi là "Vũ"; Nghiêm trang, thể hiện uy trời gọi là "Vũ"; An định dân, hòa hợp mọi người gọi là "Vũ"; Có thể thống nhất thiên hạ gọi là "Vũ"; Trí tuệ sáng suốt, không giết hại gọi là "Vũ"; Thương dân, loại trừ tai họa gọi là "Vũ"; Xông pha trận mạc không sợ hãi gọi là "Vũ"; Đức hạnh, uy nghiêm vang xa gọi là "Vũ". |
| 息 (Tức) |
谋虑不成曰息 |
Mưu tính lo xa không thành gọi là "Tức". |
| 熙 (Hi) |
允僖庶绩曰熙；敬德光明曰熙；隆称赫奕曰熙 |
Tin tưởng, vui vẻ, sự nghiệp lớn lao gọi là "Hi"; Kính cẩn đức hạnh, sáng suốt gọi là "Hi"; Tôn vinh, ca ngợi, rực rỡ gọi là "Hi". |
| 僖 (Hi) / 釐 (Hi) |
小心畏忌曰僖；质渊受谏曰僖；有罚而还曰僖；刚克曰僖；有过曰僖；慈惠爱亲曰僖；小心恭慎曰僖；乐闻善言曰僖；恭慎无过曰僖 |
Cẩn thận, sợ sệt, dè dặt gọi là "Hi"; Phẩm chất sâu xa, biết nghe lời can gián gọi là "Hi"; Có hình phạt mà khoan dung gọi là "Hi"; Cương trực, chế ngự gọi là "Hi"; Có lỗi lầm gọi là "Hi"; Từ bi nhân huệ, yêu thương người thân gọi là "Hi"; Cẩn thận, cung kính, thận trọng gọi là "Hi"; Thích nghe lời nói tốt đẹp gọi là "Hi"; Cung kính, thận trọng, không có lỗi lầm gọi là "Hi". |
| 熹 (Hi) |
有功安人曰熹 |
Có công lao, an định dân chúng gọi là "Hi". |
| 贤 (Hiền) |
仁义合道曰贤；宠至益戒曰贤；行义合道曰贤；明德有成曰贤；内治隆备曰贤；内德有成曰贤 |
Nhân ái, chính nghĩa hợp với đạo lý gọi là "Hiền"; Được sủng ái mà càng thêm răn mình gọi là "Hiền"; Hành động chính nghĩa hợp với đạo lý gọi là "Hiền"; Đức hạnh sáng suốt, có thành tựu gọi là "Hiền"; Cai trị nội bộ hưng thịnh, đầy đủ gọi là "Hiền"; Nội đức có thành tựu gọi là "Hiền". |
| 显 (Hiển) |
行见中外曰显；受禄于天曰显；圣德昭临曰显；百辟惟刑曰显；有光前烈曰显；中外仰德曰显；德美宣昭曰显 |
Hành động thể hiện ra bên ngoài gọi là "Hiển"; Nhận lộc từ trời gọi là "Hiển"; Thánh đức sáng suốt soi tỏ khắp nơi gọi là "Hiển"; Mọi người đều noi theo khuôn phép gọi là "Hiển"; Có ánh sáng rực rỡ của người trước gọi là "Hiển"; Trong ngoài đều ngưỡng mộ đức hạnh gọi là "Hiển"; Đức hạnh tốt đẹp, tuyên dương rõ ràng gọi là "Hiển". |
| 宪 (Hiến) |
博闻多能曰宪；赏善罚恶曰宪；行善可记曰宪；在约纯思曰宪；圣能法天曰宪；圣善周达曰宪；创制垂法曰宪；刑政四方曰宪；文武可法曰宪；聪明法天曰宪；表正万邦曰宪；懿行可纪曰宪；仪范永昭曰宪 |
Kiến thức uyên bác, đa tài đa năng gọi là "Hiến"; Thưởng thiện, phạt ác gọi là "Hiến"; Hành động thiện lành đáng được ghi nhớ gọi là "Hiến"; Ở nơi u ẩn vẫn suy nghĩ thuần khiết gọi là "Hiến"; Thánh nhân có thể noi theo trời gọi là "Hiến"; Đức thánh thiện bao trùm khắp nơi gọi là "Hiến"; Sáng tạo, đặt ra pháp luật gọi là "Hiến"; Hình pháp, chính sách bao trùm bốn phương gọi là "Hiến"; Văn võ đều đáng làm khuôn phép gọi là "Hiến"; Thông minh sáng suốt, noi theo trời gọi là "Hiến"; Làm gương mẫu cho muôn nước gọi là "Hiến"; Hành động tốt đẹp đáng được ghi chép lại gọi là "Hiến"; Khuôn phép, mực thước mãi mãi sáng ngời gọi là "Hiến". |
| 献 (Hiến) |
博闻多能曰献；惠而内德曰献；智哲有圣曰献；聪明睿智曰献；文资有成曰献；敏惠德元曰献；圣哲有谋曰献；贤德有成曰献；智能翼君曰献；学该古训曰献；智质有理曰献；智质有操曰献；智质有礼曰献 |
Kiến thức uyên bác, đa tài đa năng gọi là "Hiến"; Nhân huệ mà có đức hạnh bên trong gọi là "Hiến"; Trí tuệ sáng suốt, có đức thánh nhân gọi là "Hiến"; Thông minh, sáng suốt, trí tuệ gọi là "Hiến"; Tài năng văn chương có thành tựu gọi là "Hiến"; Mẫn tiệp, nhân huệ, đức hạnh cao đẹp gọi là "Hiến"; Thánh nhân, trí tuệ, có mưu lược gọi là "Hiến"; Đức hạnh hiền hậu, có thành tựu gọi là "Hiến"; Trí tuệ có thể giúp đỡ vua gọi là "Hiến"; Học vấn bao gồm cả lời dạy của người xưa gọi là "Hiến"; Trí tuệ, phẩm chất có lý lẽ gọi là "Hiến"; Trí tuệ, phẩm chất có tiết tháo gọi là "Hiến"; Trí tuệ, phẩm chất có lễ nghi gọi là "Hiến". |
| 襄 (Tương) |
辟地有德曰襄；甲胄有劳曰襄；因事有功曰襄；执心克刚曰襄；协赞有成曰襄；威德服远曰襄 |
Khai phá đất đai, có đức hạnh gọi là "Tương"; Mặc giáp trụ, có công lao gọi là "Tương"; Nhân sự việc mà có công lao gọi là "Tương"; Giữ vững lòng mình, cương quyết gọi là "Tương"; Giúp đỡ, ca ngợi, có thành tựu gọi là "Tương"; Uy đức khiến người ở xa khuất phục gọi là "Tương". |
| 向 (Hướng) |
简易多闻曰向 |
Giản dị, dễ gần, tiếng tăm lừng lẫy gọi là "Hướng". |
| 孝 (Hiếu) |
五宗安之曰孝；慈惠爱亲曰孝；秉德不回曰孝；协时肇享曰孝；大虑行节曰孝；慈惠爱民曰孝；慈爱忘劳曰孝；从命不违曰孝；善事父母曰孝；遵义安仁曰孝；几谏不倦曰孝；姻睦其党曰孝；博于备养曰孝；敬慎所安曰孝；尊仁爱义曰孝；能养能恭曰孝；干蛊用誉曰孝；继志成事曰孝；践修世德曰孝；丕承先志曰孝；博施被物曰孝；教刑四海曰孝；德通神明曰孝；先意承志曰孝；能奉祭祀曰孝；志不忘亲曰孝；富贵不骄曰孝；德加百姓曰孝；徽音克嗣曰孝 |
Làm yên lòng ngũ tông gọi là "Hiếu"; Từ bi nhân huệ, yêu thương người thân gọi là "Hiếu"; Giữ vững đức hạnh không thay đổi gọi là "Hiếu"; Hợp thời, bắt đầu hưởng phúc gọi là "Hiếu"; Lo nghĩ lớn lao, hành động tiết kiệm gọi là "Hiếu"; Từ bi nhân huệ, yêu thương dân gọi là "Hiếu"; Từ bi yêu thương, quên cả mệt nhọc gọi là "Hiếu"; Vâng mệnh không trái đạo lý gọi là "Hiếu"; Đối xử tốt với cha mẹ gọi là "Hiếu"; Tuân theo chính nghĩa, an định lòng nhân ái gọi là "Hiếu"; Can gián nhiều lần không mệt mỏi gọi là "Hiếu"; Hòa thuận với họ hàng nhà vợ gọi là "Hiếu"; Rộng rãi trong việc chuẩn bị đồ dùng gọi là "Hiếu"; Kính cẩn, thận trọng với những gì mình yên ổn gọi là "Hiếu"; Tôn trọng lòng nhân ái, yêu thích chính nghĩa gọi là "Hiếu"; Có thể nuôi dưỡng, có thể cung kính gọi là "Hiếu"; Gánh vác việc nước, dùng danh dự gọi là "Hiếu"; Kế thừa chí hướng, hoàn thành sự nghiệp gọi là "Hiếu"; Thực hành, tu sửa đức hạnh đời đời gọi là "Hiếu"; To lớn, kế thừa chí hướng của người trước gọi là "Hiếu"; Ban bố rộng rãi, che chở mọi vật gọi là "Hiếu"; Giáo hóa, hình phạt khắp bốn biển gọi là "Hiếu"; Đức hạnh thông suốt thần minh gọi là "Hiếu"; Đoán trước ý người khác, vâng theo chí hướng gọi là "Hiếu"; Có thể phụng sự tế tự gọi là "Hiếu"; Chí hướng không quên người thân gọi là "Hiếu"; Giàu sang không kiêu ngạo gọi là "Hiếu"; Đức hạnh thêm vào cho dân chúng gọi là "Hiếu"; Tiếng thơm tốt đẹp có thể kế thừa gọi là "Hiếu". |
| 信 (Tín) |
守命共时曰信；出言可复曰信；周仁承命曰信；守礼不违曰信；宽仁孚众曰信；政令划一曰信 |
Giữ mệnh, cùng thời vận gọi là "Tín"; Lời nói ra có thể thực hiện được gọi là "Tín"; Chu toàn lòng nhân ái, vâng mệnh gọi là "Tín"; Giữ lễ không trái đạo lý gọi là "Tín"; Khoan dung nhân ái, được lòng dân gọi là "Tín"; Chính sách, mệnh lệnh thống nhất gọi là "Tín". |
| 修 (Tu) |
勤其世业曰修；好学近习曰修；克勤世业曰修 |
Chăm chỉ với sự nghiệp đời đời gọi là "Tu"; Thích học hỏi, gần gũi, thân quen gọi là "Tu"; Chăm chỉ cần cù với sự nghiệp đời đời gọi là "Tu". |
| 虚 (Hư) |
凉德薄礼曰虚；华言无实曰虚 |
Đức hạnh lạnh nhạt, lễ nghĩa sơ sài gọi là "Hư"; Lời lẽ hoa mỹ, không có thực chất gọi là "Hư". |
| 宣 (Tuyên) |
圣善周闻曰宣；施而不成曰宣；善问周达曰宣；施而不秘曰宣；诚意见外曰宣；重光丽日曰宣；义问周达曰宣；能布令德曰宣；浚达有德曰宣；力施四方曰宣；哲惠昭布曰宣；善闻式布曰宣 |
Thánh thiện, tiếng tăm vang xa khắp nơi gọi là "Tuyên"; Ban phát mà không thành công gọi là "Tuyên"; Hỏi han điều thiện, thông đạt khắp nơi gọi là "Tuyên"; Ban phát mà không giấu giếm gọi là "Tuyên"; Lòng thành ý kiến bày tỏ ra bên ngoài gọi là "Tuyên"; Ánh sáng rực rỡ như mặt trời chiếu sáng gọi là "Tuyên"; Hỏi han điều nghĩa, thông đạt khắp nơi gọi là "Tuyên"; Có thể ban bố đức hạnh tốt đẹp gọi là "Tuyên"; Sâu xa, thông đạt, có đức hạnh gọi là "Tuyên"; Nỗ lực ban phát khắp bốn phương gọi là "Tuyên"; Trí tuệ, nhân huệ, sáng suốt ban bố rộng rãi gọi là "Tuyên"; Tiếng tăm tốt đẹp, khuôn phép ban bố rộng rãi gọi là "Tuyên". |
| 玄 (Huyền) |
含和无欲曰玄；应真主神曰玄 |
Bao hàm sự hòa nhã, không có dục vọng gọi là "Huyền"; Ứng với chân lý, chủ trì thần minh gọi là "Huyền". |
| 逊 (Tốn) |
谦和善让曰逊 |
Khiêm tốn, hòa nhã, giỏi nhường nhịn gọi là "Tốn". |
| 炀 (Dạng) |
好内远礼曰炀；去礼远众曰炀；好内怠政曰炀；肆行劳神曰炀；去礼远正曰炀；逆天虐民曰炀 |
Thích gần gũi người thân mà xa rời lễ nghĩa gọi là "Dạng"; Bỏ lễ nghĩa, xa rời mọi người gọi là "Dạng"; Thích gần gũi người thân, lười biếng chính sự gọi là "Dạng"; Bừa bãi hành động, mệt nhọc tâm thần gọi là "Dạng"; Bỏ lễ nghĩa, xa rời chính đạo gọi là "Dạng"; Ngược lại ý trời, tàn bạo với dân gọi là "Dạng". |
| 尧 (Nghiêu) |
翼善传圣曰尧；大而难名曰尧 |
Giúp đỡ điều thiện, truyền bá thánh đạo gọi là "Nghiêu"; Vĩ đại, khó gọi tên gọi là "Nghiêu". |
| 野 (Dã) |
质胜其文曰野；敬而不中礼曰野 |
Chất phác hơn vẻ ngoài gọi là "Dã"; Kính cẩn mà không hợp lễ nghi gọi là "Dã". |
| 仪 (Nghi) |
善行足法曰仪 |
Hành động thiện lành, đủ để làm khuôn phép gọi là "Nghi". |
| 夷 (Di) |
克杀秉政曰夷；安心好静曰夷；隐居求志曰夷；失礼基乱曰夷 |
Có thể giết chóc, nắm giữ chính quyền gọi là "Di"; Yên lòng, thích tĩnh lặng gọi là "Di"; Ẩn cư để tìm kiếm chí hướng gọi là "Di"; Mất lễ nghĩa, gốc rễ của loạn lạc gọi là "Di". |
| 义 (Nghĩa) |
制事合宜曰义；见利能终曰义；先君后己曰义；除天地害曰义；取而不贪曰义；理财正辞曰义；仁能制命曰义；能成其志曰义；道无不理曰义；推功尚善曰义；以礼节行曰义；行礼不疚曰义；见利能让曰义；以公灭私曰义；正身肃下曰义； |
Chế định sự việc hợp lẽ phải gọi là "Nghĩa"; Thấy lợi mà có thể giữ vững đến cùng gọi là "Nghĩa"; Đặt vua lên trước, bản thân sau gọi là "Nghĩa"; Loại trừ tai họa cho trời đất gọi là "Nghĩa"; Lấy mà không tham lam gọi là "Nghĩa"; Quản lý tài chính, lời lẽ chính đáng gọi là "Nghĩa"; Lòng nhân ái có thể chế ngự mệnh trời gọi là "Nghĩa"; Có thể hoàn thành chí hướng của mình gọi là "Nghĩa"; Đạo lý không có gì là không hợp lý gọi là "Nghĩa"; Nhường công, đề cao điều thiện gọi là "Nghĩa"; Dùng lễ nghĩa để tiết chế hành vi gọi là "Nghĩa"; Hành lễ mà không hổ thẹn gọi là "Nghĩa"; Thấy lợi mà có thể nhường nhịn gọi là "Nghĩa"; Dùng công để diệt trừ tư lợi gọi là "Nghĩa"; Chỉnh đốn bản thân, nghiêm trang với người dưới gọi là "Nghĩa". |
| 逸 (Dật) |
隐居放言曰逸 |
Ẩn cư, nói năng phóng khoáng gọi là "Dật". |
| 毅 (Nghị) |
致果杀敌曰毅；强而能断曰毅；勇而近仁曰毅；善行不怠曰毅；温仁忠厚曰毅；能纪国善曰毅；英明有执曰毅；经德不回曰毅；致果克敌曰毅 |
Quả quyết giết địch gọi là "Nghị"; Mạnh mẽ, có thể quyết đoán gọi là "Nghị"; Dũng cảm mà gần với lòng nhân ái gọi là "Nghị"; Hành động thiện lành không mệt mỏi gọi là "Nghị"; Ôn hòa, nhân từ, trung thành, hậu đức gọi là "Nghị"; Có thể ghi nhớ điều thiện của đất nước gọi là "Nghị"; Anh minh, có chủ kiến gọi là "Nghị"; Giữ vững đức hạnh không thay đổi gọi là "Nghị"; Quả quyết, chế ngự kẻ địch gọi là "Nghị". |
| 翼 (Dực) |
刚克为伐曰翼；思虑深远曰翼；爱民好治曰翼；小心事天曰翼；小心昭事曰翼；赞宣德化曰翼 |
Cương trực, chế ngự để làm nên công trạng gọi là "Dực"; Suy nghĩ sâu xa, lo xa trông rộng gọi là "Dực"; Yêu dân, thích cai trị gọi là "Dực"; Cẩn thận phụng sự trời gọi là "Dực"; Cẩn thận làm sáng tỏ mọi việc gọi là "Dực"; Giúp đỡ, tuyên dương đức hóa gọi là "Dực". |
| 懿 (Ý) |
温柔贤善曰懿；温和圣善曰懿；体和居中曰懿；爱人质善曰懿；柔克有光曰懿；浸以光大曰懿；行见中外曰懿；爱民质渊曰懿；德浸广大曰懿；文德充实曰懿；秉彝好德曰懿；尚能不争曰懿；主极精纯曰懿；柔德流光曰懿；贤善着美曰懿 |
Ôn nhu, hiền lành, tốt đẹp gọi là "Ý"; Ôn hòa, thánh thiện, tốt đẹp gọi là "Ý"; Thể hiện sự hòa nhã, ở vị trí trung chính gọi là "Ý"; Yêu người, phẩm chất tốt đẹp gọi là "Ý"; Nhu mì chế ngự, có ánh sáng rực rỡ gọi là "Ý"; Dần dần trở nên rạng rỡ, vĩ đại gọi là "Ý"; Hành động thể hiện ra bên ngoài gọi là "Ý"; Yêu dân, phẩm chất sâu xa gọi là "Ý"; Đức hạnh dần dần trở nên rộng lớn gọi là "Ý"; Văn đức đầy đủ, chân thật gọi là "Ý"; Giữ vững đạo thường, thích đức hạnh gọi là "Ý"; Đề cao sự không tranh giành gọi là "Ý"; Chủ trì tiêu chuẩn mực thước, tinh túy thuần khiết gọi là "Ý"; Đức nhu hòa lan tỏa ánh sáng gọi là "Ý"; Hiền lành, tốt đẹp, thể hiện vẻ đẹp rõ ràng gọi là "Ý". |
| 隐 (Ẩn) |
陷拂不成曰隐；不显尸国曰隐；见美坚长曰隐；隐括不成曰隐；不尸其位曰隐；违拂不成曰隐；怀情不尽曰隐；不明误国曰隐；威德刚武曰隐； |
Hãm vào chỗ tối tăm, không thành công gọi là "Ẩn"; Không hiển hách, cai trị đất nước gọi là "Ẩn"; Thấy điều tốt đẹp, kiên trì lâu dài gọi là "Ẩn"; Kìm hãm, gò bó mà không thành công gọi là "Ẩn"; Không giữ chức vị của mình gọi là "Ẩn"; Trái ngược, không thành công gọi là "Ẩn"; Giữ tình cảm trong lòng không hết gọi là "Ẩn"; Không sáng suốt, làm lỡ dở đất nước gọi là "Ẩn"; Uy đức cương nghị, dũng mãnh gọi là "Ẩn". |
| 英 (Anh) |
出类拔萃曰英；道德应物曰英；德华茂着曰英 |
Xuất chúng, hơn người gọi là "Anh"; Đạo đức ứng phó với sự vật gọi là "Anh"; Đức hạnh tốt đẹp, rạng rỡ, nổi bật gọi là "Anh". |
| 婴 (Anh) |
恭俭好礼曰婴 |
Cung kính, tiết kiệm, thích lễ nghĩa gọi là "Anh". |
| 雍 (Ung) |
居敬行简曰雍 |
Ở nơi kính cẩn, hành động giản dị gọi là "Ung". |
| 勇 (Dũng) |
胜敌壮志曰勇；率义死国曰勇；致命为仁曰勇；奋身为义曰勇；持义不挠曰勇；知死不避曰勇；率义共用曰勇；以义死用曰勇；临事屡断曰勇；临难不惧曰勇；见义必为曰勇 |
Chiến thắng kẻ địch, chí khí mạnh mẽ gọi là "Dũng"; Theo lẽ phải, hy sinh vì nước gọi là "Dũng"; Hy sinh tính mạng để làm điều nhân ái gọi là "Dũng"; Hăng hái xả thân vì chính nghĩa gọi là "Dũng"; Giữ vững chính nghĩa, không lay chuyển gọi là "Dũng"; Biết chết mà không tránh né gọi là "Dũng"; Theo lẽ phải, cùng nhau chiến đấu gọi là "Dũng"; Vì chính nghĩa mà hy sinh tính mạng gọi là "Dũng"; Gặp sự việc thì quyết đoán nhiều lần gọi là "Dũng"; Gặp khó khăn không sợ hãi gọi là "Dũng"; Thấy điều nghĩa thì nhất định làm gọi là "Dũng". |
| 幽 (U) |
壅遏不通曰幽；动静乱常曰幽；早孤有位曰幽；早孤陨位曰幽；早孤销位曰幽；违礼乱常曰幽；暴民残义曰幽；淫德灭国曰幽 |
Ngăn chặn, tắc nghẽn, không thông suốt gọi là "U"; Hành động, tĩnh lặng đều trái thường gọi là "U"; Chết sớm, cô đơn mà có địa vị gọi là "U"; Chết sớm, cô đơn mà mất địa vị gọi là "U"; Chết sớm, cô đơn mà tiêu tan địa vị gọi là "U"; Trái lễ nghĩa, làm loạn thường đạo gọi là "U"; Tàn bạo với dân, làm tổn hại chính nghĩa gọi là "U"; Dâm loạn, mất đức, làm diệt vong đất nước gọi là "U". |
| 友 (Hữu) |
睦于兄弟曰友 |
Hòa thuận với anh em gọi là "Hữu". |
| 俞 (Du) |
愚智适时曰俞 |
Ngu dốt, trí tuệ hợp thời gọi là "Du". |
| 禹 (Vũ) |
渊源通流曰禹；受禅成功曰禹 |
Đức hạnh sâu rộng, lưu truyền xa gọi là "Vũ"; Nhận禅譲 (nhường ngôi) mà thành công gọi là "Vũ". |
| 圉 (Ngữ) |
明识大略曰圉 |
Sáng suốt, hiểu biết đại lược gọi là "Ngữ". |
| 裕 (D裕) |
强学好问曰裕；建中垂统曰裕；宽仁得众曰裕；性量宽平曰裕；仁惠克广曰裕；宽和不迫曰裕；宽和自得曰裕 |
Nỗ lực học tập, thích hỏi han gọi là "D裕"; Xây dựng trung đạo, để lại truyền thống tốt đẹp gọi là "D裕"; Khoan dung nhân ái, được lòng dân gọi là "D裕"; Tính cách rộng lượng, bình dị gọi là "D裕"; Nhân ái, nhân huệ, có thể mở rộng gọi là "D裕"; Khoan hòa, không ép buộc gọi là "D裕"; Khoan hòa, tự tại gọi là "D裕". |
| 誉 (Dự) |
状古述今曰誉 |
Mô tả cổ xưa, thuật lại hiện tại gọi là "Dự". |
| 渊 (Uyên) |
不幸短命曰渊；沉潜用晦曰渊；德信静深曰渊；沉几烛隐曰渊 |
Bất hạnh, đoản mệnh gọi là "Uyên"; Trầm tĩnh, kín đáo, dùng sự mờ ám gọi là "Uyên"; Đức hạnh đáng tin, tĩnh lặng, sâu sắc gọi là "Uyên"; Trầm tĩnh, suy xét cơ vi, soi sáng điều khuất tất gọi là "Uyên". |
| 元 (Nguyên) |
能思辩众曰元；行义说民曰元；始建国都曰元；主义行德曰元；道德纯一曰元；遵仁贵德曰元；善行仁德曰元；宣慈惠和曰元；至善行德曰元；忠肃恭懿曰元；体仁长民曰元；茂德丕绩曰元；体乾启祚曰元；万邦以贞曰元；体仁内恕曰元；仁明道合曰元； |
Có thể suy nghĩ, biện bác, hơn người gọi là "Nguyên"; Hành động chính nghĩa, thuyết phục dân gọi là "Nguyên"; Bắt đầu xây dựng kinh đô gọi là "Nguyên"; Chủ trương chính nghĩa, hành động đức hạnh gọi là "Nguyên"; Đạo đức thuần nhất gọi là "Nguyên"; Tuân theo lòng nhân ái, coi trọng đức hạnh gọi là "Nguyên"; Hành động thiện lành, nhân đức gọi là "Nguyên"; Tuyên dương lòng từ bi nhân huệ, hòa nhã gọi là "Nguyên"; Chí thiện, hành động đức hạnh gọi là "Nguyên"; Trung thành, nghiêm trang, cung kính, tốt đẹp gọi là "Nguyên"; Thể hiện lòng nhân ái, cai trị dân gọi là "Nguyên"; Đức hạnh tốt đẹp, công lao to lớn gọi là "Nguyên"; Thể hiện sự mạnh mẽ của trời, mở đầu phúc lành gọi là "Nguyên"; Muôn nước lấy sự trinh chính làm chuẩn mực gọi là "Nguyên"; Thể hiện lòng nhân ái, khoan dung bên trong gọi là "Nguyên"; Nhân ái, sáng suốt, đạo lý hợp nhất gọi là "Nguyên". |
| 原 (Nguyên) |
思虑不爽曰原；植德开基曰原；庆流奕叶曰原 |
Suy nghĩ chu đáo không sai sót gọi là "Nguyên"; Trồng đức hạnh, mở mang nền móng gọi là "Nguyên"; Phúc lành lưu truyền đời đời gọi là "Nguyên". |
| 远 (Viễn) |
疏远继位曰远 |
Quan hệ xa xôi mà kế vị gọi là "Viễn". |
| 愿 (Nguyện) |
思厚不爽曰愿；弱无立志曰愿；败乱无度曰愿；忘德败礼曰愿；柔无立志曰愿 |
Suy nghĩ chu đáo không sai sót gọi là "Nguyện"; Yếu đuối, không có chí hướng gọi là "Nguyện"; Hỏng bét, hỗn loạn, không có khuôn phép gọi là "Nguyện"; Quên đức hạnh, bỏ phế lễ nghĩa gọi là "Nguyện"; Nhu nhược, không có chí hướng gọi là "Nguyện". |
| 章 (Chương) |
温克令仪曰章；法度明大曰章；出言有文曰章；敬慎高亢曰章；文教远耀曰章 |
Ôn hòa, tiết chế, có nghi lễ tốt đẹp gọi là "Chương"; Pháp độ sáng suốt, vĩ đại gọi là "Chương"; Lời nói ra có văn chương gọi là "Chương"; Kính cẩn, thận trọng, cao thượng gọi là "Chương"; Văn hóa giáo hóa lan tỏa xa gọi là "Chương". |
| 昭 (Chiêu) |
容仪恭美曰昭；昭德有劳曰昭；圣闻周达曰昭；声闻宣远曰昭；威仪恭明曰昭；明德有功曰昭；圣问达道曰昭；圣德嗣服曰昭；德业升闻曰昭；智能察微曰昭；德礼不愆曰昭；高朗令终曰昭；遐隐不遗曰昭；德辉内蕴曰昭；柔德有光曰昭 |
Dung mạo, nghi lễ cung kính, đẹp đẽ gọi là "Chiêu"; Làm sáng tỏ đức hạnh, có công lao gọi là "Chiêu"; Tiếng tăm thánh nhân vang xa khắp nơi gọi là "Chiêu"; Tiếng tăm lừng lẫy, vang dội khắp nơi gọi là "Chiêu"; Uy nghi, nghi lễ cung kính, sáng suốt gọi là "Chiêu"; Làm sáng tỏ đức hạnh, có công lao gọi là "Chiêu"; Thánh nhân hỏi han, thông đạt đạo lý gọi là "Chiêu"; Thánh đức kế thừa sự nghiệp gọi là "Chiêu"; Đức hạnh, sự nghiệp tiếng tăm vang xa gọi là "Chiêu"; Trí tuệ có thể xem xét điều vi tế gọi là "Chiêu"; Đức hạnh, lễ nghĩa không sai sót gọi là "Chiêu"; Cao thượng, sáng sủa, sống thọ gọi là "Chiêu"; Ẩn dật nơi xa xôi mà không bị bỏ quên gọi là "Chiêu"; Đức hạnh sáng ngời ẩn chứa bên trong gọi là "Chiêu"; Đức nhu hòa có ánh sáng rực rỡ gọi là "Chiêu". |
| 哲 (Triết) |
知人曰哲；明知渊深曰哲；官人应实曰哲；明知周通曰哲；识微虑终曰哲；知能辨物曰哲 |
Biết người gọi là "Triết"; Sáng suốt, hiểu biết sâu xa gọi là "Triết"; Làm quan hợp với thực chất gọi là "Triết"; Sáng suốt, hiểu biết thông suốt mọi việc gọi là "Triết"; Nhận biết điều nhỏ nhặt, lo nghĩ đến cuối cùng gọi là "Triết"; Trí tuệ có thể phân biệt sự vật gọi là "Triết". |
| 贞 (Trinh) |
清白守节曰贞；大虑克就曰贞；大宪克就曰贞；不隐无屈曰贞；内外用情曰贞；忧国忘死曰贞；内外无怀曰贞；忠道不扰曰贞；保节扬名曰贞；履正中馈曰贞；守教难犯曰贞；幽间专一曰贞；恒德从一曰贞；直道不挠曰贞；名实不爽曰贞；事君无猜曰贞；德性正固曰贞；率义好修曰贞；德信正周曰贞 |
Thanh bạch, giữ tiết tháo gọi là "Trinh"; Lo nghĩ lớn lao, có thể thành tựu gọi là "Trinh"; Pháp luật lớn lao, có thể thành tựu gọi là "Trinh"; Không giấu giếm, không khuất phục gọi là "Trinh"; Bên trong bên ngoài đều chân thành gọi là "Trinh"; Lo lắng cho nước, quên thân mình gọi là "Trinh"; Bên trong bên ngoài đều không có tư riêng gọi là "Trinh"; Trung thành với đạo lý, không rối loạn gọi là "Trinh"; Giữ gìn tiết tháo,扬 danh tiếng gọi là "Trinh"; Hành xử chính đáng, giữ gìn phép tắc gia đình gọi là "Trinh"; Giữ vững giáo huấn, khó xâm phạm gọi là "Trinh"; Ở nơi u ẩn vẫn chuyên nhất một lòng gọi là "Trinh"; Đức hạnh lâu dài, luôn giữ một lòng gọi là "Trinh"; Giữ đạo ngay thẳng không lay chuyển gọi là "Trinh"; Danh tiếng, thực chất không sai lệch gọi là "Trinh"; Thờ vua không nghi ngờ gọi là "Trinh"; Đức tính chính trực, kiên định gọi là "Trinh"; Theo chính nghĩa, thích tu dưỡng gọi là "Trinh"; Đức hạnh đáng tin, chính trực, chu toàn gọi là "Trinh". |
| 真 (Chân) |
肇敏行成曰真；不隐无藏曰真 |
Bắt đầu mẫn tiệp, hành động thành công gọi là "Chân"; Không giấu giếm, không che đậy gọi là "Chân". |
| 正 (Chính) |
内外宾服曰正；大虑克就曰正；内外用情曰正；清白守洁曰正；图国忘死曰正；内外无怀曰正；直道不挠曰正；靖恭其位曰正；其仪不忒曰正；精爽齐肃曰正；诚心格非曰正；庄以率下曰正；息邪讵诐曰正；主极克端曰正；万几就理曰正；淑慎持躬曰正；端型式化曰正；心无偏曲曰正；守道不移曰正 |
Bên trong bên ngoài đều phục tùng gọi là "Chính"; Lo nghĩ lớn lao, có thể thành tựu gọi là "Chính"; Bên trong bên ngoài đều chân thành gọi là "Chính"; Thanh bạch, giữ gìn sự trong sạch gọi là "Chính"; Lo toan việc nước, quên thân mình gọi là "Chính"; Bên trong bên ngoài đều không có tư riêng gọi là "Chính"; Giữ đạo ngay thẳng không lay chuyển gọi là "Chính"; Yên ổn, cung kính ở vị trí của mình gọi là "Chính"; Nghi lễ của mình không sai sót gọi là "Chính"; Tinh thần sáng suốt, trang nghiêm, kính cẩn gọi là "Chính"; Lòng thành có thể cảm hóa điều sai trái gọi là "Chính"; Trang trọng để dẫn dắt người dưới gọi là "Chính"; Dẹp trừ tà ác, ngăn chặn lời gièm pha gọi là "Chính"; Chủ trì tiêu chuẩn mực thước, có thể đoan chính gọi là "Chính"; Muôn việc đều được cai trị theo lý lẽ gọi là "Chính"; Tốt đẹp, thận trọng giữ mình gọi là "Chính"; Đoan chính, làm khuôn mẫu cho thiên hạ gọi là "Chính"; Lòng không thiên vị, cong vẹo gọi là "Chính"; Giữ vững đạo lý không thay đổi gọi là "Chính". |
| 直 (Trực) |
肇敏行成曰直；治乱守正曰直；不隐其亲曰直；守道如矢曰直；言行不邪曰直；质而中正曰直；正人之曲曰直；折狱在中曰直；孝弟成性曰直；小心敬事曰直；敏行不挠曰直；率行无邪曰直；秉道正物曰直； |
Bắt đầu mẫn tiệp, hành động thành công gọi là "Trực"; Cai trị loạn lạc, giữ vững chính đạo gọi là "Trực"; Không giấu giếm người thân của mình gọi là "Trực"; Giữ vững đạo lý như mũi tên thẳng tắp gọi là "Trực"; Lời nói, hành động không gian tà gọi là "Trực"; Chất phác mà trung chính gọi là "Trực"; Chỉnh đốn sự cong vẹo của người khác gọi là "Trực"; Xét xử kiện tụng ở mức trung dung gọi là "Trực"; Hiếu thảo, kính trọng anh em, thành tính gọi là "Trực"; Cẩn trọng, kính cẩn làm việc gọi là "Trực"; Mẫn tiệp hành động không lay chuyển gọi là "Trực"; Hành động theo khuôn phép, không gian tà gọi là "Trực"; Giữ vững đạo lý, chỉnh đốn sự vật gọi là "Trực". |
| 质 (Chất) |
名实不爽曰质；忠正无邪曰质；章义掩过曰质；言行相应曰质；恬淡无为曰质；直心靡他曰质；真纯一德曰质；至治还淳曰质；宅心笃实曰质；淳茂无华曰质；静正无华曰质；朴直无华曰质；强立守义曰质 |
Danh tiếng, thực chất không sai lệch gọi là "Chất"; Trung thành, chính trực, không gian tà gọi là "Chất"; Làm nổi bật điều nghĩa, che lấp lỗi lầm gọi là "Chất"; Lời nói, hành động tương ứng với nhau gọi là "Chất"; Điềm đạm, vô vi gọi là "Chất"; Lòng dạ ngay thẳng, không có ý riêng gọi là "Chất"; Chân thật, thuần khiết, một lòng giữ đức hạnh gọi là "Chất"; Trị vì thái bình, trở về thuần phác gọi là "Chất"; Lòng dạ chân thành, chất phác gọi là "Chất"; Thuần hậu, tốt đẹp, không hoa mỹ gọi là "Chất"; Tĩnh lặng, chính trực, không hoa mỹ gọi là "Chất"; Giản dị, chất phác, không hoa mỹ gọi là "Chất"; Kiên cường, giữ vững chính nghĩa gọi là "Chất". |
| 智 (Trí) |
官人应实曰智；尊明胜患曰智；默行言当曰智；推芒折廉曰智；临事不惑曰智；察言知人曰智；择任而往曰智 |
Làm quan hợp với thực chất gọi là "Trí"; Tôn trọng sự sáng suốt, vượt qua tai họa gọi là "Trí"; Im lặng hành động, lời nói đúng đắn gọi là "Trí"; Suy xét điều nhỏ nhặt, giữ gìn liêm khiết gọi là "Trí"; Gặp sự việc không nghi hoặc gọi là "Trí"; Xem xét lời nói để biết người gọi là "Trí"; Lựa chọn nhiệm vụ mà đi gọi là "Trí". |
| 中 (Trung) |
王心克一曰中；刚柔不偏曰中；因时致治曰中 |
Lòng vua thống nhất gọi là "Trung"; Cương nhu không thiên vị gọi là "Trung"; Tùy thời mà cai trị gọi là "Trung". |
| 忠 (Trung) |
危身奉上曰忠；虑国忘家曰忠；让贤尽诚曰忠；危身利国曰忠；安居不念曰忠；临患不反曰忠；盛衰纯固曰忠；廉方公正曰忠；事君尽节曰忠；推贤尽诚曰忠；中能应外曰忠；杀身报国曰忠；世笃勤劳曰忠；善则推君曰忠；死卫社稷曰忠；以德复君曰忠；以孝事君曰忠；安不择事曰忠；教人以善曰忠；中能虑外曰忠；广方公正曰忠；肫诚翊赞曰忠 |
Nguy thân để phụng sự bề trên gọi là "Trung"; Lo lắng cho nước, quên gia đình gọi là "Trung"; Nhường người hiền, hết lòng thành thật gọi là "Trung"; Nguy thân để làm lợi cho nước gọi là "Trung"; Yên ổn ở nhà mà không nghĩ đến điều gì khác gọi là "Trung"; Gặp hoạn nạn không phản bội gọi là "Trung"; Lúc thịnh vượng hay suy vong đều thuần khiết, kiên định gọi là "Trung"; Thanh liêm, ngay thẳng, công chính gọi là "Trung"; Thờ vua hết lòng trung thành gọi là "Trung"; Tiến cử người hiền, hết lòng thành thật gọi là "Trung"; Bên trong có thể ứng phó với bên ngoài gọi là "Trung"; Sát thân báo quốc gọi là "Trung"; Đời đời chăm chỉ cần cù gọi là "Trung"; Điều thiện thì ca ngợi vua gọi là "Trung"; Chết để bảo vệ xã tắc gọi là "Trung"; Dùng đức hạnh để giúp vua trở lại chính đạo gọi là "Trung"; Dùng lòng hiếu thảo để thờ vua gọi là "Trung"; Yên ổn mà không lựa chọn việc gì gọi là "Trung"; Dạy người làm điều thiện gọi là "Trung"; Bên trong có thể lo nghĩ đến bên ngoài gọi là "Trung"; Rộng rãi, ngay thẳng, công chính gọi là "Trung"; Chân thành, giúp đỡ, khen ngợi gọi là "Trung". |
| 终 (Chung) |
有始有卒曰终；克成令名曰终 |
Có bắt đầu có kết thúc gọi là "Chung"; Có thể hoàn thành danh tiếng tốt đẹp gọi là "Chung". |
| 纣 (Trụ) |
残义损善曰纣 |
Tàn ác, tổn hại điều thiện gọi là "Trụ". |
| 专 (Chuyên) |
好功自是曰专；违命自用曰专 |
Thích công lao, tự cho mình là đúng gọi là "Chuyên"; Trái mệnh lệnh, tự ý hành động gọi là "Chuyên". |
| 庄 (Trang) |
兵甲亟作曰庄；睿圉克服曰庄；胜敌志强曰庄；死于原野曰庄；屡征杀伐曰庄；武而不遂曰庄；真心大度曰庄；好勇致力曰庄；威而不猛曰庄；严敬临民曰庄；履正志和曰庄；维德端严曰庄；恭敬端肃曰庄；端恪临民曰庄；端一克诚曰庄；齐敬中礼曰庄；执德不矜曰庄；德盛礼恭曰庄；严恭自律曰庄；严恪有仪曰庄 |
Binh giáp thường xuyên được sử dụng gọi là "Trang"; Trí tuệ sáng suốt, chế ngự kẻ địch gọi là "Trang"; Chiến thắng kẻ địch, chí khí mạnh mẽ gọi là "Trang"; Chết nơi đồng hoang gọi là "Trang"; Nhiều lần chinh chiến, giết chóc gọi là "Trang"; Dũng mãnh mà không thành công gọi là "Trang"; Lòng chân thành, độ lượng gọi là "Trang"; Thích dũng cảm, nỗ lực hết mình gọi là "Trang"; Uy nghiêm mà không hung dữ gọi là "Trang"; Nghiêm trang, kính cẩn khi cai trị dân gọi là "Trang"; Hành xử chính đáng, chí hướng hòa nhã gọi là "Trang"; Giữ gìn đức hạnh, đoan chính, nghiêm trang gọi là "Trang"; Cung kính, đoan chính, nghiêm túc gọi là "Trang"; Đoan chính, cẩn trọng khi cai trị dân gọi là "Trang"; Đoan chính, chuyên nhất, thành thật gọi là "Trang"; Trang nghiêm, kính cẩn, hợp lễ nghi gọi là "Trang"; Giữ vững đức hạnh, không kiêu căng gọi là "Trang"; Đức hạnh tốt đẹp, lễ nghi cung kính gọi là "Trang"; Nghiêm trang, cung kính, tự kiềm chế bản thân gọi là "Trang"; Nghiêm trang, cẩn trọng, có nghi lễ gọi là "Trang". |
| 壮 (Tráng) |
威德刚武曰壮；赫围克服曰壮；胜敌克乱曰壮；好力致勇曰壮；屡行征伐曰壮；武德刚毅曰壮；非礼弗履曰壮 |
Uy đức cương nghị, dũng mãnh gọi là "Tráng"; Uy danh lừng lẫy, chế ngự kẻ địch gọi là "Tráng"; Chiến thắng kẻ địch, chế ngự loạn lạc gọi là "Tráng"; Thích dùng sức mạnh để đạt được sự dũng mãnh gọi là "Tráng"; Nhiều lần chinh chiến, đánh dẹp gọi là "Tráng"; Đức võ dũng mãnh, cương nghị gọi là "Tráng"; Không hợp lễ nghĩa thì không hành động gọi là "Tráng". |
| 纵 (Túng) |
弱而立志曰纵；败乱百度曰纵；忘德败礼曰纵 |
Yếu đuối mà lập chí hướng gọi là "Túng"; Hỏng bét, hỗn loạn trăm bề gọi là "Túng"; Quên đức hạnh, bỏ phế lễ nghĩa gọi là "Túng". |