Ìpínlẹ̀ Akwa Ibom

Ìpínlẹ̀ Akwa Ibom jẹ́ ìpínlẹ̀ kan ní agbègbè ẹkù-ìjọba Gúúsù-Gúúsù orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, tí ó pín ààlà ní ìlà-oòrùn pẹ̀lú Ìpínlẹ̀ Cross River State, ní ìwọ̀-oòrùnon ìpínlẹ̀ Rivers àti Ìpínlẹ̀ Abia, àti ní gúúsù pẹ̀lú Òkun Atlantic. Ìpínlẹ̀ náà mú orúkọ rẹ̀ látara orúkọ odò Qua Iboe tí ó pín Ìpínlẹ̀ náà sí ọgbọọgba kí ó tó sàn wọ inú Bight ti Bonny.^[1] Ìpínlẹ̀ Akwa Ibom yapa wá látara Ìpínlẹ̀ Cross River nínú ọdún 1987 pẹ̀lú olú-ìlú rẹ̀ Uyo pẹ̀lú àwọn agbègbè ìjọba ìbílẹ̀ mọ́kànlélọ́gbọ̀n.

Mápù orílẹ̀ èdè Nàìjíríà pẹ̀lú ilẹ̀ ìpínlẹ̀ Akwa Ibom ní àwọ̀ pupa

onijo Akwa ibom

Láàárín àwọn ìpínlẹ̀ mẹ́rìndínlógójì ti orílẹ̀ èdè Nàìjíríà, ìpínlẹ̀ Akwa Ibom jẹ́ ìpínlẹ̀ ọgbọ̀n tí ó gbòòrò jùlọ ní ààyè tàbí agbègbè àti ẹlẹ́ẹ̀karùndínlógún ní iye pẹ̀lú ènìyàn tí ó tó mílíọ́nnù márùn-ún-àbọ̀ gẹ́gẹ́ bí àbájáde ọdún 2016.^[2]

Meridien Akwa Ibom golf course

Ayé òde-òní Ìpínlẹ̀ Akwa Ibom ti ní olùgbé láti bí ọgọ́rùn-ún ọdún sẹ́yìn tí ó kúnfún àwọn oríṣiríṣi ẹ̀yà tí wọ́n jẹ́ àbátan Ibibio, Anaang, àti Obolo - Oron àwọn ènìyàn ní àríwá-ìlà-oòrùn, àríwá-ìwọ̀-oòrùn, àti agbègbè gúúsù Ìpínlẹ̀ náà, lẹ́sẹsẹ. Ní àkókò ìmúnisìn, Ohun tí a wá mọ̀ gẹ́gẹ́ bí ìpínlẹ̀ Akwa Ibom báyìí pín sí oríṣiríṣi ìlú-ìpínlẹ̀ bíi Ibom Kingdom àti Akwa Akpa kí ó tó padà di Ìpínlẹ̀ lẹ́bẹ́ àbò ìjọba aláwọ̀-funfun ní 1884 gẹ́gẹ́ bí apákan Oil Rivers Protectorate.^[3]