Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun
Ọ̀kan lára àwọn ìpínlẹ̀ ní orílé-èdè Nàìjíríà From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun jẹ́ ọ̀kan nínú àwọn Ìpínlẹ̀ ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun jẹ́ Ìpínlẹ̀ tí ó wà ní àárín gbùngbùn apá Ìwọ̀-Oòrùn Gúúsù orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Olú-ìlú rẹ̀ ni Ìlú Òṣogbo. Ó ní ibodè ní àríwá mọ́ Ipinle Kwara, ní ìlà-oòrùn díẹ̀ mọ́ Ipinle Ekiti àti díẹ̀ mọ́ Ipinle Ondo, ní gúúsù mọ́ Ipinle Ogun àti ní ìwọ̀oòrùn mọ́ Ipinle Oyo. Gómìnà ìpínlẹ̀ náà lọ́wọ́lọ́wọ́ báyìí ni Gómìnà Ademola Adeleke tí wọn dìbò yàn ni 2022. Gboyega Oyetola sì jẹ́ Gómìnà ìgbà kan rí.[4]

Ibi tí a ń pè ní Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun lo nii ni wọ́n da sileẹ̀ ní ọjọ́ kẹtàdínlọ́gbọ̀n oṣù kẹjọ ọdún 1999. Wọ́ ṣe àfàyọ ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun láti ara Ìpínlẹ̀ Ọ̀yọ́ wọ́n fún Ìpínlẹ̀ náà ní orúkọ rẹ̀ látara omi Odò Ọ̀ṣun ìyẹn omi tí ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn òrìṣà ilẹ̀ Yorùbá.[5][6]
Orúkọ ìnagijẹ Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun ni "ilẹ̀ ọmọlúwàbí".
Remove ads
Itan ti ipinle Osun
Ipinle Osun, oorun Nigeria. Odun 1991 ni won da ipinle Osun lati ila oorun eni keta ipinle Oyo. O ni bode pelu awon ipinle Kwara ni ariwa ila oorun, Ekiti ati Ondo ni ila-oorun, Ogun ni guusu, ati Oyo ni iwoorun ati ariwa-iwoorun. Awon Oke yoruba gba koja apa ariwa ipinle Osun. Ìpínlẹ̀ náà ní ibora ti igbó òjò, Ọ̀ṣun sì ni odò tó ṣe pàtàkì jù lọ. Ìpínlẹ̀ Ọ̀ṣun ni àwọn Yorùbá ń gbé ní pàtàkì.[7]
Aje Osun da lori ise agbe. Awọn irugbin pataki pẹlu iṣu, gbaguda (manioc), agbado (agbado), awọn ẹwa, jero, ọgbàgba, koko, epo ọpẹ ati awọn eso, ati awọn eso. Awọn ile-iṣẹ ile kekere ṣe agbejade iṣẹ idẹ, asọ hun, ati awọn ohun-ọgbẹ igi. Oshogbo, olu ilu ipinlẹ naa, ni ile-iṣẹ asọ, ile-iṣẹ ti n ṣe ounjẹ, ati ile-ọlọ irin. Awọn ibi ifamọra aririn ajo ti ipinlẹ naa pẹlu Ile-iṣẹ Imọ-iṣe Mbari ni Oṣogbo, awọn aafin ibugbe ti awọn ọba Yoruba ni Ilesha ati Ile-Ife, ati Ọsin-Osogbo Sacred Grove, igbo ti o ni ọpọlọpọ awọn oriṣa ati awọn iṣẹ-ọnà ni ola fun oriṣa Yorùbá Osun (ti a yàn si aaye Ajogunba Aye Agbaye ni ọdun 2005). Ile-iwe giga Obafemi Awolowo (ti a da ni 1961) wa ni Ile-Ife. Oshogbo ni ona ati oko oju irin si Ibadan ni ipinle Oyo. Agbejade. (2006) 3.423.535.[7]
Remove ads
Ilé ẹ̀kọ́ gíga
- Adeleke University, Ede
- Federal Polytechnic, Ede
- Obafemi Awolowo University Ile-Ife
- Osun State College of Technology
- Osun State Polytechnic
- Osun State University
- Bowen University Iwo
- Westland University Iwo
- Federal College of Education Iwo[8]
- National Open University of Nigeria Iwo Study center
- Wolex Polytechnic Iwo
- Mercy College of Nursing Ìkirè Ile, Iwo
- Iwo City Polytechnic Feesu, Iwo
- Royal College of Public Health Technology Iwo
- Federal University of Health Sciences Ila Orangun[9]
Remove ads
Ijọba Ìbílẹ̀
Awọn ijọba íbílẹ̀ tí ó wà nì ìpínlẹ̀ Osun jẹ́ ọgbọ̀n. Awọn ná ní:
Àwọn èèyàn jànkànjànkàn
- Enoch Adeboye – olórí gbogbo ijọ, Redeemed Christian Church of God[10]
- Chief Dr. Oyin Adejobi- òsèrékùrin, gbajugbaja akéwì[11]
- Gbenga Adeboye – olórin, aderinposonu ati [12]
- Toyin Adegbola- òṣèrébìnrin[13]
- Sheikh Abu-Abdullah Adelabu – onímọ̀ ati Aafa.[14]
- Isiaka Adeleke – olóṣèlú ati gómìnà tẹ́lẹ̀rí[15]
- Chief Adebisi Akande- gomina ìpínlẹ̀ Ọṣun tẹ́lẹ̀rí [16]
- General Ipoola Alani Akinrinade (RTD) - former Chief of Army Staff and the First Chief of Defence Staff ti orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.[17]
- Akinloye Akinyemi – former Nigerian major[18]
- Bolaji Amusan - òsèrékùrin[19]
- Olusola Amusan – Olùdásílẹ̀, speaker[20]
- Ogbeni Rauf Aregbesola – gomina ìpínlẹ̀ Ọṣun tẹ́lẹ̀rí[21]
- Lanre Buraimoh - akọrin[22]
- Davido – Akọrin[23]
- Patricia Etteh, olóṣèlú ilẹ̀ Nàìjíríà ati obinrin àkọ́kọ́ ilé ìgbìmọ̀ aṣòfin[24]
- Daddy Freeze- oluseto orí afẹ́fẹ́[25]
- Bola Ige SAN-(1930–2001) olóṣèlú ati agbẹ́jọ́rò[26]
- W.F. Kumuyi – olórí gbogbo ijọ, Deeper Life Christian Church
- Duro Ladipo – òsèrékùrin ati olukowe eré orí ìtàgé
- Gabriel Oladele Olutola[27] - Ààrẹ Apostolic church of Nigeria and LAWNA Territorial Chairman.[28]
- Iyiola Omisore – olóṣèlú ati engineer[29]
- Prince Olagunsoye Oyinlola – former Governor of Osun State and former Military Governor of Lagos State[30]
Remove ads
Àwọn Ìtọ́kasí
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads