Tâi-oân hong-im hû-hō

From Wikipedia, the free encyclopedia

Tâi-oân hong-im hû-hō
Remove ads

Hong-im hû-hō (ㄏㆲ ㄧㆬ ㄏㄨˊ ㄏㄜ˫, Hàn-jī: 方音符號, Kheh-gí Pe̍h-ōe-jī: Fông-yîm Fù-ho, Taiwanese Phonetic Symbols(TPS)), Tiong-hôa Bîn-kok Kàu-io̍k-pō͘ koaⁿ-hong kā hō-chò "hong-im hû-hō hē-thońg", bîn-kan koh kā kiò-chò Taî-gí chù-im, sī chi̍t thò khe̍h laî piau-sī Tâi-gí kah Kheh-gí ê piau-im hû-hō. Chú-iàu sī í chù-im hû-hō chò ki-chhó͘, koh ke chi̍t-kóa hû-hō lâi piáu-sī hôa-gí lāi-té bô ê im.


Quick facts Tâi-gí Hong-im Hû-hō, Lūi-hêng ...
Quick facts Hàn-jī, Pe̍h-ōe-jī ...
Thumb
Taî-gí hong-im hû-hō ê su-siá hoān-lē, ùi téng-koân khai-sí sī: Taî-lô, Hàn-jī, Taî-gí hong-im hû-hō (ē-kha hit tiám piáu-sī tha̍k pún-tiāu)
Thumb
臺語方音符號的直書範例(左下方小點表示發音保持本調)
Remove ads

Le̍k-sú

Hong-im hû-hō hē-thońg, tī it kiú sù lio̍k nî iû Tâi-oân-séng Kok-gí Thui-hêng Úi-oân-hōe hong-giân-cho͘ ê Ho̍h-ló-lan̂g Chu Tiāu-siông kàu-siū siat-kè[1], Bat-tī tâi-oân końg-pò tiān-tâi ū kàu-ha̍k chiat-bo̍k, mā tī kok-gí-ji̍t-pò liân chài, í ē-mn̂g im chò phiau-chún, m̄-koh āu-lâi in-ūi thui-hêng kok-gí ūn-ton̄g tio̍h khah chió lan̂g teh ēng--ah, Chu kàu-siū mā cháu-khì Sin-ka-pho[2][3].

Tâi-oân Tāi-ha̍k Tiong-bûn-hē thè-hiu kàu-siū Ngô͘ Siú-lé siá--ê kok-tâi tùi-chiàu oa̍h-iōng sû-tián kah hiong-thó͘ bûn-ha̍k chok-ka Iôⁿ Chheng-chhiok siá--ê tâi-hôa siang-gí sû-tián lońg chhái-ēng chù-im, 1998 nî Tiong-hôa Bîn-kok Kàu-io̍k-pō͘ mā kong-kò sú-iōng tâi-gí chù-im.[4]2006 nî 10 goe̍h 14 hō, Kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ Tâi-oân Bân-lâm-gí Lô-má-jī Pheng-im Hong-àn, koaⁿ-hong choán-khì thui-hêng Lô-má-jī[5], the-chhut koaⁿ-hong sû-tián Tâi-oân Bân-lâm-gí Siông-iōng-sû Sû-tián[6], pēng-chhiáⁿ chiâⁿ-chò kàu-io̍k-kài ê chú-liû; chù-im tio̍h in-ūi khah chió lan̂g iōng, chi-oān ê jī-thé mā khah chió[7], jî-chhiáⁿ pian-bé mā bô chù-im chit-khoán siāng-hā pâi-lia̍t ê hêng-sek, bô-hoat-tō͘ tián-hiān i ê oa̍t-tho̍k iu-sè. Sú-iōng-lu̍t mā in-ūi le̍k-sú khah té, bûn-hiàn sioⁿ chió, só͘-í pí Lô-má-jī kē, m̄-koh kīn-nî í-lâi mā ta̍uh-ta̍uh-á cheng-ka, chhiōⁿ ban̄g-lō͘ Tâi-gí sû-tián Bêng-tián tio̍h ū iōng chù-im piau tī hàn-jī piⁿ-á.

Tī hong-im hû-hō siat-kè chìn-chêng, Kok-bîn Chèng-hú tio̍h in-ūi hàn-gí-cho̍k ē-kha kok-chióng hàn-gí ê chù-im su-kiû, bat chhut-pán kòe Chù-im Hû-hō Chońg-piáu. Chit-ê piáu sī gí-giân ha̍k-ka Tiō Goân-jīm tam-jīm chú-phian, í chù-im hû-hō chò ki-chhó͘ khì siu-kái, cheng-ka 40 ê hû-hō, hō-chò "jūn-im hû-hō", iōng-lâi thè kok-chióng hàn-gí chù-im. M̄-koh to-sò͘ hong-im-hû-hō lońg lēng-gōa siat-kè, kan-na chió-chió kúi-nā ê hong-im hû-hō kah jūn-im hû-hō sio-kan̂g, chhiōⁿ ", , " chit saⁿ ê lô-im siaⁿ-bú. Hong-im hû-hō ê ūn-bú siat-kè, ki-pún-siōng lońg kah jūn-im hû-hō bô-kan̂g.

2009 nî 11 goe̍h, Liân-kang-koān chèng-hú pan-pò͘ Bân-tang-ōe chù-im hû-hō. Tâi-oân hong-im-hû-hō ê jī-hêng tī tiān-náu su-ji̍p hong-bīn, tû-liáu hiān-iú ê kok-chióng Bân-lâm-gí su-ji̍p-hoat í-gōa, bo̍k-chêng mā ū ē-sái tī chhiú-ki-á téng-koân su-ji̍p ê APP, chhiōⁿ "tâi-gí khí-pò͘".[8]

Remove ads

Hû-hō-pió

Tiong-hôa Bîn-kok Kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ ê Tâi-gí thong-hêng-khioⁿ lāi-té, chońg-kiōng sú-iōng 49 ê hû-hō, kî-tiong 26 ê sī tùi kok-gí chù-im hû-hō lâi--ê, lēng-gōa koh chhoǹg-chō 23 ê sin hû-hō lâi piau-sī tâi-oân ê gí-giân.

More information Siaⁿ-bó (21), Ūn-bó (24) ...
  • Iōng nâ-jī ê sī kok-gí bô leh sú-iōng ê hû-hō, iōng an̂g-jī ê sī hoat-im kah kok-gí bô siáⁿ kan̂g ê hû-hō.
  • Tâi-gí ū sì chióng ji̍p-siaⁿ ūn-bóe, ēng sió-bé ê "ㄅ [p̚], ㄉ [t̚], ㄍ [k̚], ㄏ [ʔ]" piáu-sī.
  • Tī pō͘-hūn khioⁿ-kháu lāi-té ē sú-iōng "ㄬ [ɲ], ㄜ [ə], ㄝ [ɛ], ㆨ [ɨ]" téng hû-hō chò piau-im.
Remove ads

Hong-im Hû-hō Hē-thońg

  • Í-hā sūn-sū, hoān-lē í 1998 nî Kàu-io̍k-pō͘ kong-kò ê bûn-kiāⁿArchived 2018-07-22 at the Wayback Machine. chò piau-chún, piau-im í Kàu-io̍k-pō͘ Tâi-oân Bân-lâm-gí Siông-iōng Sû-tián lāi-té tē-it iu-sè khioⁿ ê hoat-im ūi-chú (nā m̄-sī tē-it iu-sè-khioⁿ ē lēng-gōa phiau-sī). Pō͘-hūn soat-bêng sī lâi-chū Ngô͘ Siú-lé kàu-siū ê kài-siāu.

Hû-hō kah Hoat-im

Siaⁿ-bó

More information Chù-im, IPA ...

Kài-bú kah Ūn-bú

  • Chhim-sek pōe-kéng piáu-sī sī te̍k-pia̍t khioⁿ-kháu leh iōng--ê, iu-sè-khioⁿ bô leh iōng.
More information Chù-im, IPA ...

Cho͘-ha̍p ūn-bú

More information Kài-im, Bô ji̍p-siaⁿ ūn-bóe ...
  • Ji̍p-siaⁿ ūn-bóe èng-kai ài sī "ㆴ(), ㆵ(), ㆻ (), ㆷ()". Kū--ê Unicode in-ūi jîn-ûi chhò-gō͘, kā "" siu-lio̍k chò "ㆶ()", che m̄-sī chèng-khak ê siá-hoat. Unicode 13.0 í-keng kā "ㆻ ()" pó͘ chiōⁿ-khì ah.


Siaⁿ-tiāu

In-ūi Tâi-gí iu-sè-khioⁿ lāi-té ê iôⁿ-siōng-tiāu í-keng pèng-ji̍p-khì iông-khì tiāu, só͘-í hong-im hû-hō tio̍h bô kā siat-kè i ê hû-hō. Tâi-gí iông-ji̍p ê pún-tiāu, kàu-taⁿ iáu-ū chiok tōa--ê bô-kan̂g.

More information Siaⁿ-tiāu, Hû-hō ...
Remove ads

Si̍t-lē

Bêng-giân

Choân-pō͘ ê kho-ha̍k lońg chí put-kò sī kā pêng-siông-sî só͘ su-khó--ê koh-chài thê-liān ── Ài-in-su-thán [lower-alpha 11]
ㄗㄨㄢㄅㆦ˫ ㆤㄎㄜㄏㄚㄌㆲㄐㄧㄅㄨ ㄍㄜ˪ㄒㄧ˫ㄍㄚ˫ㄅㄧㄥㄒㄧㆲㄒㄧㄙㆦㄙㄨㄎㄜ ㆤㄍㄜ ㄗㄞ˪ㄊㆤㄌㄧㄢ˫ ──  ㄞ˪ ㄧㄣㄙㄨㄊㄢ [lower-alpha 12]
Thumb
Hàn-jī, chù-im, hong-im saⁿ ê khǹg chò-hóe

Chhun-hiáu

Chhun-hiáu  Bēng hō-jiânㄘㄨㄣ ㄏㄧㄠˋ  ㆠㄧㄥ˫ ㄏㄜ˫ ㆢㄧㄢˊ
Chhun-biân put kak hiáu, ㄘㄨㄣ ㆠㄧㄢˊ ㄅㄨㆵ ㄍㄚㆻ ㄏㄧㄠˋ,
chhù-chhù bûn thî-niáu.ㄘㄨ˪ ㄘㄨ˪ ㆠㄨㄣˊ ㄊㄧˊ ㄋㄧㄠˋ。
Iā lâi hong-ú seng, ㄧㄚ˫ ㄌㄞˊ ㄏㆲ ㄨˋ ㄒㄧㄥ,
hoa lok ti to-siáu?ㄏㄨㄚ ㄌㆦㆻ ㄉㄧ ㄉㄜ ㄒㄧㄠˋ?

(Hàn-jī: 春眠不覺曉,處處聞啼鳥。夜來風雨聲,花落知多少?)

Liân-ha̍p-kok Sè-kài Jîn-koân Soan-giân

Liân-ha̍p-kok Sè-kài Jîn-koân Soan-giânㄌㄧㄢˊㄏㄚㆴ̇ㄍㆦㆻㄙㆤᒻㄍㄞᒻ ㆢㄧㄣˊㄎㄨㄢˊ ㄙㄨㄢㆣㄧㄢˊ
Tē it tiâuㄉㆤ⊦ ㄧㆵ ㄉㄧㄠˊ
Lán-lâng seⁿ lâi chū-iû,ㄌㄢˋ ㄌㄤˊ ㄙㆥ ㄌㄞˊ ㄗㄨ⊦ ㄧㄨˊ,
Tī chun-giâm kah khoân-lī siōng it-lu̍t pêng-téng,ㄉㄧ˫ ㄗㄨㄣ ㆣㄧㆰˊ ㄍㄚㆷ ㄎㄨㄢˊ ㄌㄧ⊦ ㄒㄧㆲ˫ ㄧㆵㄌㄨㆵ̇ ㄅㄧㄥˊ ㄉㄧㄥˋ,
Lán-lan̂g ū lí-sèng kah liông-sim,ㄌㄢˋ ㄌㄤˊ ㄨ⊦ ㄌㄧˋ ㄒㄧㄥᒻ ㄍㄚㆷ ㄌㄧㆲˊ ㄒㄧㆬ,
Jî-chhiáⁿ èng-kai í hiaⁿ-tī koan-hē ê cheng-sînㆢㄧˊ ㄑㄧㆩˋ ㄧㄥˋ ㄍㄞ ㄧˋ ㄏㄧㆩ ㄉㄧ⊦ ㄍㄨㄢ ㄏㆤ⊦ ㆤˊ ㄐㄧㄥ ㄒㄧㄣˊ
Lâi hō͘-siong tùi-thāi.ㄌㄞˊ ㄏㆦ⊦ ㄒㄧㆲ ㄉㄨㄧᒻ ㄊㄞ⊦。

Han̂g-hái-ka 1 hō Bân-lâm-gí a̋i-sat-chuh

航海家金唱片閩南語問候語。
Bân-lâm-gí gí-im lāi-iông tùi-chiàuHong-im hû-hō
Thài-khong pêng-iú, lín hó!ㄊㄞᒻ ㄎㆲ ㄅㄧㄥˊ ㄧㄨˋ,ㄌㄧㄣˋ ㄏㄜˋ!
Lín chia̍h-pá bē?ㄌㄧㄣˋ ㄐㄧㄚㆷ̇ ㄅㄚˋ ㆠㆤ⊦?
Ū-êng, tō lâi gún chia chē oh.ㄨ⊦ ㄧㄥˊ,ㄉㄜ⊦ ㄌㄞˊ ㆣㄨㄣˋ ㄐㄧㄚ ㄗㆤ⊦ ㄛㆷ。

Remove ads

Chù-kái

  1. Mā ū lan̂g jīn-ûi sī ū phīⁿ-im ê //。
  2. Pō͘-hūn ha̍k-chiá jīn-ûi liú-siaⁿ-bó hoat-im m̄-sī Khí-gûn pian kīn-im(/l/), khah óa cho̍k khí-gûn sat-im(/d/)he̍k-chiá khí-gûn siám-im(/ɾ/)。[1][9][10]
  3. "ㆡ" kah "ㆢ" tī Choân-chiu khioⁿ sī [d͡z] kah [d͡ʑ], tī Chiang-chiu khioⁿ sī[z] kah [ʑ]。
  4. 1998 Kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ ê hong-im hû-hō khe̍h chit-jī chò hoān-lē, tān-sī chit-má ê Kàu-io̍k-pō͘ Sû-tián í-keng kái-chò loán (ㄌㄨㄢˋ).[11], m̄-koh chi̍t-kóa chá-kî ê sû-tián (chhiōⁿ 1913 nî chhut-pán ê Kam Jī-tián, iáu-sī pio joán (ㆡㄨㄢˋ), j (ㆡ / ㆢ) piàn-sêng l (ㄌ) sī tâi-gí lāi-té chiok chia̍p khòaⁿ ê hiān-siōng.
  5. Mā ū lan̂g jīn-ûi i sī phīⁿ-im hòa ê //。
  6. Pe̍h-ōe-jī tī "ㄨ" āu-piah chiap "ㄚ, ㆤ" ê sî, siá-chò oa, oe, chiōⁿ "ㄨㄞ" siá-chò oai. Kî-tha tio̍h iōng u.
  7. 1998 nî Kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ ê hong-im hû-hō hoān-lē sī "籃", tān-sī bo̍k-chêng ê Kàu-io̍k-pō͘ Sû-tián í-keng kái-chò nâ[13], só͘-í ōaⁿ chi̍t jī.
  8. 1998 nî Kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ ê hong-im hû-hō hoān-lē sī "午", tān-sī bo̍k-chêng ê Kàu-io̍k-pō͘ Sû-tián í-keng kái-chò ngóo[14], só͘-í ōaⁿ chi̍t jī.
  9. 1998 nî Kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ ê hong-im hû-hō bûn-kiāⁿ lē-jī tio̍h sī iōng chit ê hán-tit thiaⁿ-tio̍h ê khioⁿ-kháu, bo̍k-chêng ê Kàu-io̍k-pō͘ Sû-tián bô chit im, tī Tâi-Ji̍t Tōa Sû-tián lāi-té ū.
  10. 1998 nî kàu-io̍k-pō͘ kong-pò͘ ê hong-im hû-hō bûn-kiāⁿ lē-jī sī "藕", tān-sī bo̍k-chêng ê kàu-io̍k-pō͘ jī-tián í-keng kái-siá chò ngāu[15], só͘-í tio̍h ōaⁿ-jī; Kàu-io̍k-pō͘ jī-tián kan-na "喓" ū auⁿ ê im.
  11. Goân-bûn: “The whole of science is nothing more than a refinement of everyday thinking.” — Albert Einstein, Out of My Later Years (1950)
  12. ㄗㄨㄢㄅㆦ˫ ㆤ ㄎㄜㄏㄚ ㄌㆲ ㄐㄧㄅㄨ ㄍㄜ˪ ㄒㄧ˫ ㄍㄚ˫ ㄅㄧㄥㄒㄧㆲㄒㄧ ㄙㆦㄙㄨㄎㄜ ㆤ ㄍㄜ ㄗㄞ˪ ㄊㆤㄌㄧㄢ˫ 。(以空白分詞,並顯示陰平調符)
Remove ads

Chham-khó Chu-liāu

Koh khòaⁿ

Gōa-pō͘ liân-kiat

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads