Alemania
Europako erdialdeko herrialdea / From Wikipedia, the free encyclopedia
Alemania[1] (alemanez: Deutschland), izen ofiziala Alemaniako Errepublika Federala[1] (alemanez: Bundesrepublik Deutschland), Erdialdeko eta Mendebaldeko Europako estatu burujabea da, Europar Batasuneko kidea. Iparraldean Ipar itsasoa, Danimarka eta Baltikoa ditu, ekialdean Polonia eta Txekiar Errepublika, iparraldean Suitza eta Austria, eta mendebaldean Herbehereak, Belgika, Luxenburgo eta Frantzia. 357.022 kilometro koadroko eremua hartzen du, eta 83,1 milioi biztanle zituen 2019an.[2] Hiriburua Berlin da.
Alemania Errepublika Federala | |||
---|---|---|---|
Bundesrepublik Deutschland | |||
Ereserkia: national anthem of Germany (en) | |||
| |||
Geografia | |||
Hiriburua | Berlin 52°31′12″N 13°22′48″E | ||
Azalera | 357.587,77 km², 357.170 km² eta 349.390 km² Ura %2,3 | ||
Punturik altuena | Zugspitze (2.962 m) | ||
Punturik sakonena | Neuendorf-Sachsenbande (−3,54 m) | ||
Kontinentea | Europa | ||
Mugakideak | Danimarka, Polonia, Suitza, Frantzia, Luxenburgo, Belgika, Herbehereak, Austria eta Txekia | ||
Administrazioa | |||
Gobernu-sistema | errepublika, federazio, Errepublika parlamentario federala eta errepublika parlamentarioa | ||
Alemaniako presidentea | Frank-Walter Steinmeier | ||
Alemaniako Kantziler Federala | Olaf Scholz | ||
Legebiltzarra | Bundesrat | ||
Epai autoritatea | Alemaniako Konstituzio Auzitegia | ||
Harreman diplomatikoak | Ikusi mapa Wikidatan | ||
Zeren kide | ikusi
| ||
Demografia | |||
Biztanleria | 84.358.845 (2022) 88.220 (2022) | ||
Dentsitatea | 235,91 bizt/km² | ||
Talde etnikoak | ikusi
| ||
Hizkuntza ofizialak | ikusi
| ||
Erabilitako hizkuntzak | ikusi
| ||
Ezkontzeko adina | genero guztiak: 18 | ||
Emankortasun-tasa | 1,39 (2014) | ||
Alfabetizazioa | % 99 (2003) | ||
Derrigorrezko eskolaratzea | 5, 5, 5, 5, 6, 6, 6, 6, 5, 5, 6, 6, 6, 6, 5 eta 5-ezezaguna | ||
Bizi-itxaropena | 80,8 (2017) | ||
Giniren koefizientea | 31,7 (2019) | ||
Giza garapen indizea | 0,942 (2021) | ||
Ekonomia | |||
BPG nominala | 3.677.439.129.776,6 $ (2017) 199.642.855.279,8 (2016) | ||
BPG per capita | 44.665 $ (2017) 2.222 (2016) | ||
BPG erosketa botere paritarioa | 4.345.630.753.849 nazioarteko dolar (2017) 234.675.622.750 (2016) | ||
BPG per capita EAPn | 52.555,933 nazioarteko dolar (2017) 2.634,602 (2016) | ||
BPGaren hazkuntza erreala | 1,8 % (2016) | ||
Erreserbak | 199.983.070.123 $ (2017) 15.951.759.876 (2016) | ||
Inflazioa | 1,7 % (2016) 1,5 (2015) | ||
Historia | |||
1867 | Iparraldeko Alemaniar Konfederazioa | ||
1871 | Alemaniar Inperioa | ||
1918 | Weimarko Errepublika | ||
1933 | Hirugarren Reicha | ||
1949 | Mendebaldeko Alemania | ||
Bestelako informazioa | |||
Aurrezenbakia | +49 | ||
ISO 3166-1 alpha-2 | DE | ||
ISO 3166-1 alpha-3 | DEU | ||
Ordu eremua | ikusi
| ||
Elektrizitatea | 230 V. 50 Hz. 220 V. ezezaguna.Schuko (en) eta Europlug (en) | ||
Internet domeinua | .de | ||
deutschland.de |
Ia bere historia guztian zehar, Alemania termino geografikoa izan da politikoa baino gehiago, Germaniako Erromatar Inperio Santua osatzen zuten estatu anitzei izena emateko erabiltzen baitzen. 1871-1945 bitartean estatu batua izan zen (Alemaniar Inperioa, Weimarko Errepublika eta Hirugarren Reicha) baina, Bigarren Mundu Gerra amaitu eta gero, bitan zatitu zuten: Alemaniako Errepublika Federala (AEF) edo Mendebaldeko Alemania eta Alemaniako Errepublika Demokratikoa (AED) edo Ekialdeko Alemania. 1990eko urriaren 3an, AEF eta AED batu ziren.