Божур
From Wikipedia, the free encyclopedia
Божур (латински: [Paeonia] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) е род на повеќегодишни растенија од едночленото семејство на божурите (Paeoniaceae). Тоа е тревни или полудрвенести растенија со подземно туберозно задебелено стебло, со двојни, тројни или повеќекратно поделени, наизменично распоредени лисја. Цветот е голем, единствен, полусиметричен, црвено-розова по боја. Овошјето е во форма на вреќа со голем број големи семиња. Цвета во пролет од март до мај. Разни видови пиони растат диви и се одгледуваат како наши омилени народни цвеќиња. Еднаш на училиште, а денес само во народната медицина, се користат цвеќиња, поретко клубени и семиња, за третман на епилепсија, голема кашлица, за смирување на возбудениот нервен систем, за лекување на хемороиди итн. Билката е отровна и не е доволно тестирана хемиски или клинички. На некои места, божурот сè уште се користи како лек. Случаите на труење не се невообичаени, бидејќи не-стручњаците не ја знаат дозата или начинот на употреба на божурот. Коренот содржи танин, есенцијално масло, маснотии, шеќер, некои алкалоиди и други непознати состојки. Хомеопатската медицина користи свеж корен.
Божур | |
---|---|
Paeonia suffruticosa | |
Научна класификација | |
Типски вид | |
Paeonia officinalis L. | |
Sections | |
and for lower taxa see text | |
The range of Paeonia. |
Цветот содржи танин и пеонидин (една гликозидна антоцијанинска боја). Некогаш се користело против епилепсија, а денес на некои места против спазматична кашлица и како состојка на чај за пушење и за астматичари.
Семето содржи мрсно масло, шеќер, танини, смола и боја. И некогаш се користеше против епилепсија. Предизвикува повраќање. Кај нас жените го користат за регулирање на менструацијата и така најлесно се јавува труење.[1]
Не се препорачува употреба на божурот за лекување.
Во Србија има пет видови заштитен див божур.
- обичен (латински: [Paeonia officinalis] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) во Тара, Голина (кај Заечар) и во Косово
- банатски божур латински: [Paeonia banatica] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) со живеалиште во Делиблатско Песочиште
- степски, тесен лист или тенок лист божур (латински: [Paeonia tenuifolia] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help))
- машки божур (латински: [Paeonia corallina] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help))
- Косовски божур (латински: [Paeonia peregrina] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) најраспространето, со живеалиште во источна Србија и Косово