Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Hrubieszowie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny[uwaga 1] – prawosławna cerkiew parafialna w Hrubieszowie. Należy do dekanatu Zamość diecezji lubelsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Zlokalizowana przy ulicy 3 Maja, w centrum miasta[1].
A/176 z dnia 16.07.1977. | |||||||||||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||||||
Diecezja | |||||||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
15/28 sierpnia | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
50°48′17,9″N 23°53′22,2″E | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Pierwsza cerkiew pod tym wezwaniem powstała w Hrubieszowie w latach 20. XVI w. Przed 1630 z pewnością świątynia ta przeszła na własność unitów, co nastąpiło po gwałtownym konflikcie między zwolennikami i przeciwnikami unii brzeskiej. Obecnie istniejący budynek został wzniesiony w latach 1867–1875 z inicjatywy napływowej ludności rosyjskiej. Istnienie w Hrubieszowie prawosławnej cerkwi miało nie tylko zaspokajać jej potrzeby religijne, ale i dać możliwość prowadzenia agitacji religijnej wśród słuchaczy miejscowego unickiego progimnazjum.
Po bieżeństwie świątynia została zamknięta, działalność duszpasterską wznowiono w niej w 1921. Parafia hrubieszowska działała także po II wojnie światowej i wywózkach prawosławnych Ukraińców do ZSRR, za sprawą których straciła większość wiernych. Była jedną z siedmiu placówek duszpasterskich na ziemi chełmskiej, o których zachowanie hierarchia PAKP dokładała w 1944 szczególnych starań (większość dotychczasowych prawosławnych świątyń została zamknięta z braku wiernych). Zamknięta po akcji „Wisła”, cerkiew wznowiła działalność już cztery lata później – w 1951 – i od tego czasu jest nieprzerwanie czynna.
Cerkiew w Hrubieszowie jest świątynią trójdzielną, orientowaną, reprezentuje – podobnie jak inne wznoszone w tym samym okresie w Imperium Rosyjskim świątynie prawosławne – styl bizantyjsko-rosyjski. Na tle innych cerkwi budowanych na ziemi chełmskiej w II połowie XIX w. wyróżnia się jednak swoim monumentalizmem oraz liczbą kopuł – jako jedyna ma ich trzynaście. Jest również jedyną 13-kopułową cerkwią prawosławną w granicach Polski oraz jedną z dwóch na świecie (druga znajduje się w Finlandii)[2].