Torium

Torium is 'n radioaktiewe chemiese element met simbool Th

90 aktinium ← torium → protaktinium serium ↑ Th ↓ - Periodieke tabel
Algemeen
Naam, simbool, getal	torium, Th, 90
Chemiese reeks	aktiniede
Groep, periode, blok	3, 7, f
Atoommassa	232,0381 (1) g/mol
Elektronkonfigurasie	[Rn] 6d27s2
Elektrone per skil	2, 8, 18, 32, 18, 10, 2
Toestand	vastestof
Kristalstruktuur	kubies vlakgesentreerd
Ruimtegroep	Fm3m  nommer: 225
Strukturbericht-kode	A1

Vervaardiging

Verval van torium-232

Torium is 'n sterk elektropositiewe element en dit maak dit moeilik om die metaal te vervaardig. Toriumoksied kan met kalsium gereduseer word en ThCl₄ of ThF₄ kan gereduseer word met Ca, Mg of Na-metaal. 'n Ander pad is die elektrolise van gesmelte soute. Torium het 'n hoë smeltpunt (1750 °C) en die gesmelte metaal is baie reaktief. Fyn verdeelde toriumstof is pirofories en die vars oppervlak van 'n stuk metaal word vinnig dof.^[1]

Chemiese eienskappe

Torium vorm verbindings in sy +4 oksidasietoestand soos ThO₂ (toria), ThCl₄,ThF₄, K₂ThF₆ en Th(SO₄)₂. Toria is in die vroeë 20ste eeu dikwels gebruik in gloeikousies. As 'n toriumsout soos die nitraat met 1% seriumoplossing gemeng word en daarmee 'n manteltjie van fyn weefstof, soos kunssy, geïmpregneer word, vorm dit by verhitting 'n vuurvaste materiaal dat sterk lig uitstraal as dit deur 'n gas- of olievlam verhit word.^[2] Dit is as ligbron gebruik.

Radioaktiwiteit

Torium bestaan amper uit net een isotoop torium-232 (99,98%). Dit is radioaktief en vorm deur alfaverval radium-228. Die halfleeftyd is egter baie lank: 14,05 miljard jaar en die element self is dus min aktief. Die dogterisotope het egter 'n baie korter halfleeftyd en die eindproduk is lood-208.

Kernkrag

Torium kan nes uraan gebruik word om kernkrag op te wek, maar dit is moeiliker om dit vir die vervaardiging van wapens te gebruik en die ontwikling van hierdie kragbron het min aandag gekry. Sedert 2004 was Kalpakkam die enigste plek waar 'n toriumproefreaktor in aanbou was. In 2017 het Nederland in Petten 'n toriumreaktor in bedryf gestel. Torium word eers aan neutrone met 'n hoë energie blootgestel; dit vorm U-233 wat nes die gebruiklike U-235 kan splyt. ^[3]