Aragonés ansotano

From Wikipedia, the free encyclopedia

Aragonés ansotano
Remove ads

L'ansotano ye a forma de l'aragonés que se charra en a val d'Ansó inclusos os municipios d'Ansó, Biniés y Fago. Ansó figura en l'ALEANR con as siglas Hu 101.[1]

Más información Ansotano ...
Remove ads

Fonetica

A -r final no se pronuncia en Ansó pero sí en Fago.

Se mantién a -d- intervocalica en casos que no son guaire comuns en aragonés occidental: odir ("oyir", "sentir").

Morfolochia

O sistema d'articlos mes común y millor documentau en ansotano ye o de l'aragonés cheneral o, os, a, as, sin embargo fa poco que se i ha documentau l'emplego d'o sistema mas antigo lo, los, la, las, como en cheso en determinaus contextos:

  • fendo lo fatuo
  • le'n diremos a la hermana

O verbo haber como impersonal en (b)i ha, (b)i heba de l'aragonés cheneral ya substituyiu por estar:

  • bi está agua
  • bi estaba agua

Existe una desinencia personal de primera persona -i en los pasaus imperfectos d'indicativo, pasaus imperfectos de subchuntivo y condicionals:

  • yo febai.
  • yo tenebai.

Ye a sola variedat de l'aragonés actual que conserva esta caracteristica, (se crei que o chistabín febe, tenebe en ye una evolución, AI > e), pero o mas notable ye que lo trobamos en o castellano de substrato aragonés d'Embún, Salvatierra d'Esca, Longars, Uncastiello, Orés, Luesia y Malpica d'Arba y en o castellano d'o nord-este navarro (arredol d'Eslava) s'emplegaba también (teníai), por ixo podría ser una caracteristica d'o romance navarro medieval, perdiu de tot.

Os imperfectos de subchuntivo a diferencia d'as atras variedaz d'aragonés se fan con desinencias en -ara, -iera: ficiera, puyara, clamara, trobara

A forma de os pasaus presenta este paradigma: puyé, puyés, puyó, puyemos, puyez, puyoron

Remove ads

Lexico

A parola monín, monina ye un occitanismo/ gasconismo derivau de mon nin (mi nino) y significa poliu,[2] y coincide con o vocativo que se fa servir en o Baixo Martín coexistindo con manyo, sobre tot en l'afirmación si monín. Ye documentau este gasconismo tamién en cheso y atras variedaz d'aragonés.

Presenta terminos d'etimolochía basca: bizcalera, sabaya, magoría.

Referencias

Vinclos externos

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads