Bien d'Intrés Cultural

Bien d'Intrés Cultural u BIC (Bien de Interés Cultural en castellano) ye una figura churidica d'a Lechislación espanyola ta la protección d'o Patrimonio historico espanyol, en as suyas variants de biens muebles y de biens immuebles.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O Reyal Monesterio de Sant Veturián, refundato por Sancho Lo Mayor, rei de Navarra, s'alza dende o sieglo XI por alto d'A Fueva y Sobrarbe. Ye declarato Bien d'Intrés Cultural dende 2002.^[1]

Santa María d'Iguacel en a Garcipollera (Chacetania), declarata Bien d'Intrés Cultural.

Casa d'os Morlans de Zaragoza, declarata Bien d'Intrés Cultural.

Ilesia de Sant Crapás de Santa Cruz d'as Serors (Chacetania), Bien d'Intrés Cultural dende 2004.

Torre de l'homenache d'o Castiello d'Alcanyiz, en Alcanyiz (Baixo Aragón), protechita chenericament como Bien d'Intrés Cultural, en estar un castiello.

Anvista aeria d'Uncastiello, Bien d'Intrés Cultural dende 1966 como Conchunto Istorico-Artistico'.

Cartuixa d'os Monegros u Cartuixa de Nuestra Sinyora d'as Fuents (Sarinyena, Monegros, Zaragoza).

Castiello d'Ayub, en Calatayú (recinto fortificato de Calatayú), d'on bien lo nombre d'a ciudat.

A Ilesia de Sant Vicent d'a Buerda, d'estilo romanico, declarata Bien d'Intrés Cultural en 2002.

Anvista d'o castiello de Sibirana, en o termin d'Uncastiello.

Palacio d'os marqueses d'Urriés en Ayerbe.

Casa Lo Torico d'estilo modernista (Teruel, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).

Casa d'a Villa (La Fraixneda, Matarranya, provincia de Teruel), edificio d'o sieglo XVI en estilo gotico-renaixentista, protechito legalment dende 2002 con a suya declaración como Bien d'Intrés Cultural.

Casa d'a Villa (Terrién, Sierra d'Albarracín, Teruel), declarata Bien d'Intrés Cultural en 2002.

Convento d'o Disierto (Calanda, Baixo Aragón, Teruel), declarato Bien d'Intrés Cultural.

O castiello de Lobarre (Lobarre, Plana de Uesca, Uesca), a fortaleza romanica mas important d'a peninsula Iberica.

Interior d'a Ilesia d'a Immaculata Concepción (Linars de Mora, Gúdar-Chabalambre, Teruel).

Frontera meridional d'a ilesia de Santa María (Uncastiello, Cinco Villas, Zaragoza).

A ilesia de Nuestra Sinyora d'as Nieus de Miravet de la Sierra.

A Ilesia de Sant Chuan d'os Panez de Zaragoza.

O Puent romanico de Capella sobre o río Isabana, d'estilo romanico.

Concepto y regulación churidica

A declaración d'un bien como d'intrés cultural ye una figura churidica de protección d'ixe bien, regulata en a Lei 16/1985, de 25 de chunio, d'o Patrimonio historico espanyol. Sindembargo, ista figura churidica fue dimpués incorporata por as lechislacions d'as diferents Comunidaz autonomas, en procesos administrativos similars a o procedimiento d'o Ministerio de Cultura.

Definición legal

Seguntes os articlos d'a Lei, un "Bien d'Intrés Cultural" ye cualsiquier obchecto mueble u immueble d'intrés artistico, historico, paleontolochico, arqueolochico, etnografico, cientifico u tecnico que l'administración competent declare como tal. Tamién o patrimonio documental u bibliografico, chacimientos arqueolochicos, lugars naturals chardins u parques con valor artistico, historico u antropolochico.

Categorías de Biens d'Intrés Cultural

Molimentos

Son os biens immuebles arquitectonicos u d'incheniería con intrés historico, artistico, cientifico u social.

Chardins historicos

Ye una superficie amugata, producto d'a ordenación por l'hombre d'os elementos naturals, a vegatas complementatos con construccions humanas, y que tienen intrés por o suyo orichen u pasato historico u por a suya valura estetica, sensorial u botanica.

Conchunto historico

Ye una agrupación d'immuebles con una unidat d'asentamiento, contina u dispersa, condicionata por una estructura fisica representativa d'a evolución d'una comunidat humana por estar o testimonio d'a suya Cultura o estar un elemento d'uso y disfrute d'a comunidat.

Lugar historico

Ye un lugar u parache natural binclato a feitos u escaicimientos pasatos, tradicions populars, creyacions culturals u d'a Natura y obras de l'hombre con valura historica, etnolochica, palentolochica u antropolochica.

Zona arqueolochica

Ye un lugar u parache natural a on bi ha biens muebles u immuebles que se puet estudiar con a metodolochía d'a ciencia de l'Arqueolochía, sían en a superficie, baixo tierra u baixo a mar u d'atras auguas.

Procedimiento administrativo

L'administración competent en a materia ubre un expedient (encara que atras administracions, entidaz u mesmo particulars pueden fer una solicitut). Dica a resolución d'o expedient, o bien recibe, con caracter preventivo, as mesuras de protección d'as leis. A declaración la fa o Concello de Gubierno d'a Comunidat Autonoma (si en tien transferitas as competencias) u o Consello de Ministros, a propuesta d'o ministro de Cultura.

Una caracteristica especial ye que a declaración ye automatica, por a propia lei y dende a suya promulgación sin necesidat de dengún tramite adicional, ta castiellos y as suyas ruinas y ta lugars con arte rupestre.

Consecuencias d'a declaración

Cuan se declara que un bien ye un Bien d'Intrés Cultural:

• O bien pasa a estar un bien de dominio publico: encara que contine estando una propiedat privata, l'Administración ye obligata a la suya proteción por a suya valgua artistica, historica u de cualsiquier mena.
• Ta fer cualsiquier obra u modificación en o bien ye necesaria una autorización de l'Administración.
• O propietario d'o bien tien a obligación de fer-lo accesible ta inspección, visita publica u investigación.
• O propietario d'o bien puet recibir aduyas u subvencions publicas ta o mantenimiento d'o bien.
• O bien protechito no puet estar separato d'a suya redolada, ni tampoco puet estar exportato a l'extrancher.
• Ta os biens immuebles, cal fer un plan especial urbanistico u protecher-los con cualsiquier atra figura d'o planeyamiento urbanistico.

Biens d'Intrés Cultural en Aragón

Edificios relichiosos

Ermitas

• 2002: Ermita d'a Virchen d'o Campo (Archent, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[2]
• 2002: Ermita d'a Virchen d'o Pilar (Andorra, Andorra-Sierra d'Arcos, provincia de Teruel).^[3]
• 2001: Ermita d'a Virchen d'o Pilar (Finollosa d'Exarc, Cuencas Meneras, provincia de Teruel).^[4]
• Ermita de Nuestra Sinyora d'os Dolors (Monflorite, Plana de Uesca, Uesca).^[5]
• 2002: Ermita de Nuestra Sinyora de Dulcis (Santa María de Dulcis, Semontano de Balbastro, Uesca).^[6]
• 2001: Ermita de Sant Bartolomeu (Bergua, Broto, Sobrarbe, Uesca).^[7]
• Ermita de Sant Macario (Andorra, Andorra-Sierra d'Arcos, provincia de Teruel).
• 2001: Ermita de Sant Urbez (Nocito, Nueno, Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[8]
• 2002: Ermita de Santa Quiteria d'Archent (Archent, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[9]
• 2002: Ermita d'o Tremedal (Tronchón, Mayestrato, provincia de Teruel).^[10]

Ilesias

• 2001: Ilesia d'a Immaculata Concepción (Linars de Mora, Gúdar-Chabalambre, provincia de Teruel).^[11]
• 2002: Ilesia d'a Natividat de Nuestra Sinyora, d'os sieglos XVI-XVII (Andorra, Andorra-Sierra d'Arcos, Teruel).^[12]
• 2002: Ilesia de Nuestra Sinyora d'os Anchels (u Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción) (Burbaguena, Xiloca, provincia de Teruel).^[13]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Albalat de l'Arcebispe, Martín Baixo, Teruel).^[14]
• 2001: Ilesia de l'Asumpción (Arens de Ledón, Matarranya, Teruel).
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Villarroya de los Pinars, Mayestrato, Teruel).^[15]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Calaceit, Matarranya, Teruel).^[16]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Cretas, Matarranya, Teruel).^[17]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Navarret, Calamocha, Xiloca, Teruel).^[18]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Sallén de Galligo, Alto Galligo, Uesca).^[19]
• 2002: Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Pandicosa, Alto Galligo, provincia de Uesca).^[20]
• Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción (Ráfals, Matarranya, provincia de Teruel).^[21]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora d'as Nieus (Miravet de la Sierra, Mayestrato, provincia de Teruel).^[22]
• 2001: Ilesia de Nuestra Sinyora d'a Piedat (Azuara, Campo de Belchit, Zaragoza).^[23]
• 2006: Ilesia de Nuestra Sinyora d'o Pilar (Canfrán, Chacetania, Uesca).^[24]
• 2002: Ilesia de Sant Andreu (Abai, Chaca, Chacetania, Uesca).^[25]
• 2002: Ilesia de Sant Vicent (Sant Vicient d'a Buerda, A Buerda, Sobrarbe, Uesca).^[26]
• 2001: Ilesia de Sant Chaime (Ledón, Matarranya).^[27]
• Ilesia de Sant Chuan (Uncastiello, Cinco Villas, Zaragoza).
• Ilesia de Sant Chuan d'os Panez (Zaragoza, Zaragoza, Zaragoza).
• 2002: Ilesia de Sant Chuan Baptista (Mas de las Matas, Baixo Aragón, provincia de Teruel).^[28]
• 2002: Ilesia de Sant Chuan Baptista (Cetina, Comunidat de Calatayú, Zaragoza).
• 2004: Ilesia de Sant Crapás (Santa Cruz d'as Serors, Chacetania, Uesca).^[29]
• Ilesia de Sant Frutuoso (Barós, Chaca, Chacetania, Uesca).
• 2001: Ilesia de Sant Martín (Belsué, Nueno, Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[30]
• 2001: Ilesia de Sant Martín (Sant Martín d'el Río, Xiloca, provincia de Teruel).^[31]
• 2001: Ilesia de Sant Miguel (Cabra de Mora, Gúdar-Chabalambre, provincia de Teruel).^[32]
• 2001: Ilesia de Sant Miguel Arcánchel d'Alfacharín (Alfacharín, Comarca de Zaragoza, Zaragoza).^[33]
• 2001: Ilesia de Sant Millán de Verdello (Verdello, Comunidat de Calatayú, Zaragoza).^[34]
• 2002: Ilesia de Sant Per (Blancas, Xiloca, provincia de Teruel).^[35]
• 2002: Ilesia de Sant Per (Torralba d'Aragón, Monegros, Uesca).^[36]
• Ilesia de Sant Salvador (Agüero, Plana de Uesca, Uesca).^[37]
• 2002: Ilesia d'o Salvador (Villespesa, Teruel, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[38]
• 2007: Ilesia d'o Salvador (Luesia, Cinco Villas, provincia de Zaragoza).^[39]
• 2001: Ilesia de Sant Simón y Sant Chudas (Alcalá de la Selva, Gúdar-Chabalambre, provincia de Teruel).^[40]
• 2002: Ilesia de Santa Catalina (Rodenas, Sierra d'Albarracín, provincia de Teruel).^[41]
• 2002: Ilesia de Santa Lucia (Azara, Semontano de Balbastro, Uesca).^[42]
• 2001: Ilesia de Santa María d'o Rosario (Asín, Cinco Villas, Zaragoza).^[43]
• Ilesia de Santa María (Uncastiello, Cinco Villas, Zaragoza).^[44]
• Ilesia de Santa María d'Iguacel (Chaca, Chacetania, Uesca).
• 2002: Ilesia de Santa María la Mayor (Alcorisa, Baixo Aragón).^[45]
• 2001: Ilesia de Santa María la Mayor (Íxar, Martín Baixo).^[46]
• 2001: Ilesia de Santa María la Mayor (Penyarroya de Tastavins, Matarranya).^[47]
• 2002: Ilesia de Santa María Malena (Tronchón, Mayestrato, provincia de Teruel).^[48]
• 2005: Ilesia de Santo Domingo y Sant Martín (Uesca Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[49]
• 2001: Torre d'a ilesia d'o Salvador (Arinyo, Andorra-Sierra d'Arcos, provincia de Teruel).
• 2002: Ilesia d'os Santos Chusto y Pastor (Villar d'el Cobo, Sierra d'Albarracín, Teruel).^[50]

Monesterios

• Cartuixa d'os Monegros u Cartuixa de Nuestra Sinyora d'as Fuents (Sarinyena, Monegros, Zaragoza).
• Convento d'o Disierto (Calanda, Baixo Aragón, Teruel).
• 2002: Monesterio de Sant Veturián (A Fueva, Sobrarbe, Uesca).^[51]

Castiellos

Os castiellos d'Aragón estioron declaraus Bien d'Intrés Cultural, en as categorías de Molimentos u zonas arqueolochicas, por a ORDEN de 17 de abril de 2006, del Departamento de Educación, Cultura y Deporte, por la que se aprueba la relación de Castillos y su localización, considerados Bienes de Interés Cultural.

• Castiello d'Alcanyiz (Alcanyiz, Baixo Aragón, Teruel).
• Castiello de Corvins (Albero d'Alto, Plana de Uesca, Uesca).
• Castiello de Sibirana (Uncastiello, Cinco Villas, Zaragoza).
• Castiello d'Uncastiello (Uncastiello, Cinco Villas, Zaragoza).
• 2007: Recinto fortificato de Calatayú (Calatayú, Comunidat de Calatayú, Zaragoza).

Atros edificios civils

• 1979: Casa Barberán (Casp, Baixo Aragón-Casp, Zaragoza).^[52]
• 2006: Casa Ferran (Teruel, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[53]
• 2004: Casa Fortón-Cascajares (Calanda, Baixo Aragón, provincia de Teruel).^[54]
• 2006: Casa La Madrilenya (Teruel, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[55]
• Casa d'os Morlans (Zaragoza, comarca de Zaragoza, provincia de Zaragoza).
• 2006: Casa Lo Torico (Teruel, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[56]
• 2001: Casa d'a Villa (Exarc de la Val, Cuencas Meneras, provincia de Teruel).^[57]
• 2001: Casa d'a Villa (Fortanet, Mayestrato, provincia de Teruel).^[58]
• 2001: Casa d'a Villa (La Fraxneda, Matarranya, provincia de Teruel).^[59]
• 2001: Casa d'a Villa (Mazalión, Matarranya, provincia de Teruel).^[60]
• 2001: Casa d'a Villa (Rubielos de Mora, Gúdar-Chabalambre, provincia de Teruel).^[61]
• 2002: Casa d'a Villa (Terrién, Sierra d'Albarracín, Teruel).^[62]
• 2003: Casa d'a Villa (Torrociella d'Alcanyiz, Baixo Aragón, provincia de Teruel).^[63]
• 2002: Acueducto romano d'Albarracín (Albarracín, Exea d'Albarracín y Cella; Comunidat de Teruel y Sierra d'Albarracín; provincia de Teruel).^[64]
• 2007: Los Arcos de Teruel (Teruel, Comunidat de Teruel, provincia de Teruel).^[65]
• 2006: Gallipuent d'a Mai (Castillón de Monegros, Monegros, provincia de Uesca).^[66]
• 2002: Murallas d'Antillón (Antillón, Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[67]
• 1989: Palacio d'o marqués de Villafranca d'Ebro (Villafranca d'Ebro, comarca de Zaragoza, Zaragoza).^[68]
• 2005: Palacio d'o marqués de Tosos (Teruel, Comunidat de Teruel, Provincia de Teruel).^[69]
• 2003: Palacio d'os marqueses d'Urriés, que dende 1931 yera Molimento Nacional (Ayerbe, Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[70]
• 2001: Puent romano de Luco de Xiloca (encara que ye en Tramasaguas, Calamocha, Xiloca, Teruel).^[71]
• 2002: Puent romanico de Capella sobre o río Isabana (Capella, Ribagorza, provincia de Uesca.^[72]
• 2006: Puent de Sant Miguel (Uesca, Plana de Uesca, Provincia de Uesca).^[73]
• 2001: Torre de Fiscal (Fiscal, Sobrarbe, provincia de Uesca).^[74]
• Torre de Sant Per u O Campanal (Ayerbe, Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[75]
• Cerclo Oscense (Uesca, Plana de Uesca, provincia de Uesca).^[76]

Conchunto historico

• 1964: l'Aínsa (Sobrarbe, Uesca).
• 2008: Luesia (Cinco Villas, Zaragoza).
• 1966: Uncastiello (Cinco Villas, Zaragoza).